I. Gümrük vergisi muafiyeti, KDV istisnası ve KDV iadesi
1. Gümrük vergisi muafiyeti ve KDV istisnasından yararlanma koşulları
Karara ilişkin Ek 4’de yer alan teşvik edilmeyecek yatırım konuları ile aranan şartları sağlamayan yatırım konuları hariç olmak üzere, asgarî sabit yatırım tutarının üzerindeki teşvik belgesine bağlanan tüm yatırımlar, bölgesel ayrım yapılmaksızın gümrük vergisi muafiyeti ile KDV istisnasından yararlanabilir.
2. KDV iadesinden yararlanılabilecek yatırımlar
Sabit yatırım tutarı 500 Milyon Türk Lirası üzerindeki yatırımlar kapsamında yapılacak bina inşaat harcamaları KDV iadesinden yararlandırılabilir. Bu yatırımlara ilişkin inşaat işleri nedeniyle yüklenilen ve takvim yılı sonuna kadar indirim yoluyla telafi edilemeyen katma değer vergisi, izleyen yıl talep edilmesi halinde belge sahibi mükellefe iade olunması konusunda Maliye Bakanlığı’na yetki verilmiştir.
İmalat sanayiine yönelik teşvik belgeli yatırımlar kapsamında yapılan inşaat işleri harcamaları nedeni ile yüklenilen ancak indirim yoluyla telafi edilemeyen KDV tutarlarına ilişkin iade hakkı getirilmiştir.
Katma Değer Vergisi Kanunu'na eklenen "Geçici Madde-37" ile imalat sanayiine yönelik yatırım teşvik belgeli yatırımlara ilişkin olmak şartı ile;
a) Asgari 50 milyon Türk lirası tutarında sabit yatırım öngörülen yatırımlara ilişkin inşaat işleri nedeniyle 2017 yılında yüklenilen ve 2017 yılının altı aylık dönemleri itibarıyla indirim yoluyla telafi edilemeyen katma değer vergisinin altı aylık dönemleri izleyen bir yıl içerisinde,
b) 50 milyon Türk lirası tutarına kadar sabit yatırım öngörülen yatırımlara ilişkin inşaat işleri nedeniyle 2017 yılında yüklenilen ve 2017 yılı sonuna kadar indirim yoluyla telafi edilemeyen katma değer vergisinin ise izleyen yıl içerisinde
talep edilmesi halinde belge sahibi mükellefe iadesi hakkı getirilmiştir.
3. Gümrük vergisi muafiyeti kapsamında ithal edilebilecek mallar
Teşvik belgesi kapsamındaki yatırım malı, makine ve teçhizatın ithali, otomobil ve hafif ticari araç yatırımlarında yatırım dönemi içerisinde kalmak kaydıyla monte edilmemiş haldeki (CKD) aksam ve parçaların ithali, gemi ve 50 metrenin üzerindeki yat inşa yatırımları ile ilgili tekne kabuğu ithali, yürürlükteki İthalat Rejimi Kararı gereğince ödenmesi gereken gümrük vergisinden muaftır.
4. Gümrük vergisi muafiyetinden yararlanmada sınırlama
Teşvik belgesi kapsamında otobüs, çekici (Euro normlarına uygun yeşil motoru haiz olanlar hariç), mobilya, motorbot, kamyon, (off-road truck tipi karayoluna çıkması mümkün olmayan kaya tipi damperli kamyonlar hariç), transmikser, beton santrali, forklift ve beton pompası ithal edilmesi halinde yürürlükteki İthalat Rejimi Kararında öngörülen oranlarda gümrük vergisi tahsil edilir. Ayrıca, makine ve teçhizat bedelinin yüzde beşine kadar yedek parça gümrük vergisi muafiyeti sağlanmaksızın ithal edilerek sabit yatırım tutarına dahil edilebilir.
5. Otomobil ve motor üretimi yatırımlarına özel olarak tanınan gümrük vergisi muafiyeti
Otomobil üretimine yönelik olarak asgari 100 bin adet/yıl kapasiteli yeni bir yatırım yapılması veya mevcut tesislerin kurulu kapasitelerinin en az 100 bin adet/yıl artırılması halinde, teşvik belgesinde kayıtlı sabit yatırım tutarının % 20’sinin gerçekleştirilmesini müteakip, yatırım süresi içerisinde olmak kaydıyla gümrük vergisine tabi olmaksızın yatırımcılara A, B ve C segmentlerinden otomobil ithaline izin verilebilir. Teşvik belgesi kapsamında ithaline izin verilen toplam otomobil sayısı, belgede kayıtlı ilave kapasitenin % 15’ini aşamaz. Ancak, belge kapsamında motor üretiminin de yer alması halinde, motor üretim kapasitesinin % 15’ine kadar daha (motor üretim kapasitesinin, otomobil üretim kapasitesinden fazla olması durumunda otomobil kapasitesi dikkate alınır) yukarıda belirtilen segmentlerden ilave otomobil ithaline izin verilebilir.
6. Teşvik belgesi müracaat tarihinden sonra yapılan makine teçhizat ithalatında uygulama
Teşvik Belgesi almak üzere müracaat edilmiş, ancak teşvik belgesine bağlanmamış yatırımlara ilişkin makine ve teçhizatın ithaline, Bakanlığın görüşüne istinaden Gümrük ve Ticaret Bakanlığınca, teşvik belgesi kapsamında muafiyet tanınabilecek ve istisna edilebilecek vergi ve kesintilerin toplam tutarı kadar teminatın alınması suretiyle müsaade edilebilir. Teminatla ithalatta, bir defada verilebilecek teminat süresi altı ay olup, sürenin başlangıç tarihi, eşyanın serbest dolaşıma giriş tarihidir. Bu süre içerisinde teşvik belgesinin düzenlenmemiş olması halinde süre bitimi müteakip üç ay içerisinde süre uzatımı için doğrudan Gümrük ve Ticaret Bakanlığına müracaat edilir. Verilecek ek sürenin başlangıcı bir önceki sürenin bittiği tarihtir. Teminatın çözümü için, teşvik belgesi ve eki ithal makine ve teçhizat listesi ile birlikte Gümrük ve Ticaret Bakanlığına müracaat edilmesi gerekir. Aksi takdirde teminat irat kaydedilir.
7. İthal edilen makine ve teçhizatın nitelik veya teknik bakımdan uygun olmaması
Teşvik belgesinin yatırım süresi içerisinde;
- Evsafa uygun çıkmaması sonucu, eşyanın serbest dolaşıma girişini müteakip garanti süresi içinde yurt dışı edilecek makine ve teçhizatın
- Tamir, bakım veya diğer nedenlerle yurt dışına gönderilecek makine ve teçhizatın,
mahrece iade işlemleri için doğrudan gümrük idaresine başvurulmalıdır. Mahrece iade işlemine konu yatırım mallarının yurtdışı edilmesinden itibaren bir yıl içerisinde aynısı veya yenisinin yurda giriş işlemleri, Ekonomi Bakanlığı Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğünün herhangi bir iznine tabi olmaksızın gümrük vergisi muafiyeti ile KDV istisnasından yararlandırılmak suretiyle doğrudan gümrük idarelerince sonuçlandırılır.
8. İthalata başlanmış ancak yatırım süresinin bitimine kadar gerçekleştirilememiş olması durumunda uygulama
Yatırım süresi içerisinde ilgili kambiyo mevzuatında yer alan ödeme şekillerinden herhangi biri ile ithalat işlemlerine başlanılmış veya bedeli kısmen ya da tamamen ödenmiş ancak ithalatı gerçekleştirilememiş makine ve teçhizatın ithaline, gümrük idarelerince belge kapsamında sağlanan destek unsurları uygulanmak suretiyle izin verilir.
9. Teşvik belgesi kapsamında kullanılmış makine ve teçhizat ithali
İthalat Rejimi Kararı uyarınca ithali mümkün olan kullanılmış veya yenileştirilmiş makine ve teçhizat (karayolu nakil vasıtaları hariç) ile İthalat Rejimi Kararı’nın 7. maddesi uyarınca ithaline izin verilen makine ve teçhizatların ithali ve kullanılmış komple tesisin proje bazında yapılacak değerlendirme sonucunda ithali Bakanlıkça uygun görülebilir. Baskı, basım, matbaa, tekstil, hazır giyim, konfeksiyon yatırımlarına yönelik teşvik belgeleri kapsamında kullanılmış veya yenileştirilmiş makine ve teçhizat ithal edilemez.
10. Serbest bölgelerden kullanılmış komple tesis ithali
Türkiye'deki serbest bölgelerden yapılacak kullanılmış komple tesis ithali taleplerinde; Bakanlığın Serbest Bölgeler, Yurt Dışı Yatırım ve Hizmetler Genel Müdürlüğünden alınmış mevcut tesisin faaliyet ruhsatı ile tesisin ülke içerisine ithalinde serbest bölgeler mevzuatı açısından herhangi bir sakınca bulunmadığına ilişkin uygunluk yazısının Genel Müdürlüğe ibrazını müteakip, Genel Müdürlük personelince kullanılmış komple tesisin bulunduğu serbest bölgede yapılacak ekspertiz neticesinde düzenlenecek rapora istinaden teşvik belgesi kapsamında ithaline izin verilebilir.
11. İthal veya yerli makine ve teçhizatın katma değer vergisi karşısındaki durumu
Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 13. maddesinin 1. fıkrasının (d) bendinde, yatırım teşvik belgesi sahibi mükelleflere belge kapsamındaki makine ve teçhizat teslimleri ile yazılım ve gayri maddi hak satış ve kiralamalarının KDV’den istisna olduğu hükmü yer almaktadır. Maddenin devamında yatırımın teşvik belgesinde öngörüldüğü şekilde gerçekleşmemesi halinde zamanında alınmayan verginin alıcıdan, vergi ziyaı cezası uygulanarak gecikme faizi ile birlikte tahsil edileceği belirtilmektedir. Anılan madde uyarınca zamanında alınmayan vergiler ile vergi cezalarında zamanaşımı, verginin tarhını veya cezanın kesilmesini gerektiren durumun meydana geldiği tarihi takip eden takvim yılının başından itibaren geçerli olacaktır.
2012/3305 Sayılı Bakanlar Kurulu Kararı’nın 10. maddesinde, teşvik belgesi kapsamında uygun görülen makine ve teçhizatın ithali ve yerli teslimlerinin Katma Değer Vergisi Kanunu kapsamında katma değer vergisinden istisna edileceği belirtilmektedir.
12. Teşvik belgeli yatırımlara ilişkin olarak belge kapsamında yapılan yazılım ve gayri maddi hak satış ve kiralamaları
6770 sayılı Kanun kapsamında, Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 13'üncü maddesinin (d) bendine eklenen hüküm ile yatırım teşvik belgeli yatırımlar için belge dahilinde gerçekleştirilecek yazılım ve gayri maddi hak teslimleri de KDV istisnası kapsamına dahil edilmiştir.
|