OECD’den çok uluslu şirketlerin vergi maliyetini artıracak plan

Elif Karaca | 10/10/2019 | (Tüm Yazılar)

Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) çok uluslu şirketlerin vergilendirilmesine ilişkin uzun süredir beklenen planı dün açıkladı. Uluslararası vergi sistemine önemli değişiklikler getirmesi beklenen öneriler, 17-19 Ekim’de Washington’da gerçekleştirilecek toplantıda G20 maliye bakanlarına sunulacak. OECD’nin sunduğu çözüm önerileri üzerinde öncelikle 130’un üzerinde ülkenin uzlaşma sağlaması gerekiyor. Planın hayata geçirilmesi halinde özellikle dijital platformlar üzerinden hizmet veren şirketlerden yapılan vergi tahsilatında “önemli artış” gerçekleşebilir. Söz konusu öneriler Facebook, Apple, Amazon, Netflix ve Google’un da aralarında bulunduğu dijital şirketlerin yanı sıra; otomotivden lüks tüketime çeşitli alanlarda faaliyetleri bulunan, değerli patent ve ticari marka sahibi şirketleri de ilgilendiriyor. OECD planının başta Fransa olmak üzere bazı ülkelerin geçtiğimiz aylarda teknoloji şirketlerine dijital vergi uygulaması başlatmasından sonra gelmesi dikkat çekici.

Planda neler var?

Öneriler; şirketlerin patentleri, lisansları veya genel merkezlerinin olduğu yerler yerine, faaliyet gösterdikleri ve kâr elde ettikleri yerlerde vergilendirilmesi ilkesine dayanıyor. OECD uzmanları tarafından tasarlanan değişiklikler öncelikle çok uluslu şirketlerin nerede ve ne kadar vergilendirileceklerine dair mevcut kuralları hedef alıyor. Söz konusu şirketler küresel çaptaki faaliyetlerinden yüksek kâr elde edip, kârlılıklarını vergi oranlarının düşük olduğu ülkelere yönlendirerek vergiden kaçınmakla eleştiriliyordu. Büyük bir bölümü ABD sermayeli olan dijital devlerin, sadece genel merkez binalarının bulunduğu ülkelere vergi ödemesi tepkilere neden oluyor, bu şirketleri yeterli düzeyde vergilendiremeyen hükümetler kamuoyunun tepkisiyle karşılaşıyordu.

OECD planı kabul görürse, başta ABD, İngiltere, Fransa, Almanya, İtalya ve Çin olmak üzere ülkeler fiziki olarak topraklarında bulunmadıkları halde ülkelerinde faaliyet gösteren şirketlerden artık daha fazla kurumlar vergisi alabilecek. Söz konusu şirketlerin gelirlerini vergi cennetlerine aktarmalarının önüne geçilecek. OECD tarafından dün yapılan açıklamada, “Hedefimiz yeni ve istikrarlı bir uluslararası vergi sistemi oluşturmak. Mevcut düzenlemeler o kadar eski ki küreselleşen dünyada adil vergilendirmeyi sağlamak için artık yeterli değil” denildi.

“Konsensüs” anlamına gelmiyor

OECD Vergi Politikaları Direktörü Pascal Saint-Amans da konuyla ilgili açıklamasında, bunun ülkeler arasında henüz bir konsensüs niteliğinde olmadığını, ülkelerin asıl çözüme bu öneriler üzerinden birlikte ulaşacaklarını söyledi.

Teknoloji odaklı ve dijitale dayanan modern iş modellerinin yükselişiyle birlikte patent ve yazılım gibi değerlemesi zor varlıklara sahip olan şirketlerin vergilendirilmesi konusunda oluşan soru işaretlerine uzun süredir yanıt aranıyor. OECD’nin Matrah Aşındırılması ve Kar Aktarımı (Base Erosion and Profit Shifting) BEPS Eylem Planı çalışmaları, geleneksel sistemlerin adil vergilendirme için artık yeterli olmadığı düşüncesinden hareketle küresel ve kapsayıcı bir çözüm bulunması amacıyla 2012 yılında devreye girmişti.

 

Bu makalede yer alan açıklamalar, yazarının konu hakkındaki kişisel görüşünü yansıtmaktadır. Makaledeki bilgi ve açıklamalardan dolayı EY ve/veya Kuzey YMM ve Bağımsız Denetim A.Ş.’ye sorumluluk iddiasında bulunulamaz. Mevzuatın sık değiştirilen ve farklı anlayışlarla yorumlanabilen yapısı nedeniyle, herhangi bir konuda uygulama yapılmadan önce konunun uzmanlarından profesyonel yardım alınmasını tavsiye ederiz.