OECD: Dijital vergide uluslararası anlaşma 2021’e kaldı

Elif Karaca | 13/10/2020 | (Tüm Yazılar)

Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) Covid-19’dan kaynaklanan aksamalar ve taraflar arasındaki siyasi görüş ayrılıklarının aşılamaması nedeniyle, çok uluslu teknoloji şirketlerinin vergilendirilmesi konusunda bu yıl için bir anlaşmaya varılamadığını duyurdu. OECD tarafından dün yapılan açıklamada, uluslararası konsensüse dayalı uzun vadeli çözüm yönünde önemli aşama kaydedildiği ve anlaşmanın 2021 yılı ortasında sağlanabilmesi için teknik çalışmanın hızla devam edeceği belirtildi.

Bu gelişme, uzun süre önce belirlenen “2020 sonu” hedefinin gerçekleştirilememiş olması açısından önemli, ancak OECD bardağa dolu tarafından bakıyor. OECD’nin Vergi Politikaları Merkezi Direktörü Pascal Saint-Amans “Bardağın yarısı dolu. Paket neredeyse tamamen hazır, ancak siyasi uzlaşı yok.” şeklinde konuşuyor.

ABD ile görüş ayrılıkları önemli

Dijital ekonominin vergilendirilmesiyle ilgili çözüm önerilerini içeren ve çalışma grubu üyesi 137 ülkenin mutabık olduğu iki yapılı plan (Pillar One, Pillar Two) ile ekonomik etki analizini OECD dün yayınladı. Söz konusu planlar görüşe açılacak ve konsültasyon süreci 14 Aralık’ta sona erecek. Alınan görüşlerin değerlendirileceği toplantı ise ocak ayı içerisinde yapılacak. Bu tarih aynı zamanda, ABD’deki seçimin sonucuna göre göreve gelecek yeni hükümetin resmen göreve başlayacağı tarihlere de denk geliyor. OECD’nin özellikle son iki yıldır yoğun olarak üzerinde çalıştığı yeni sistemin başarısı büyük ölçüde ABD’nin müzakere masasına yeniden oturmasına bağlı. Bilindiği gibi ABD haziranda bir açıklama yaparak dijital vergilendirmeye ilişkin uluslararası görüşmelerden çekileceğini açıklamıştı. Pandeminin müzakere süreci üzerindeki olumsuz etkisinin yanında, Avrupa ülkeleriyle ABD arasındaki görüş ayrılıkları da uluslararası anlaşmanın imzalanması için 2020 sonu olarak belirlenen hedefe ulaşılamamasında etkili oldu. Bu hedefe ulaşılamayabileceği ve dijital vergilendirmeye dair çözüm takviminin 2021 yılına sarkabileceği ihtimalinden Vergide Gündem dergisi temmuz sayımızda yer verdiğimiz ortak makalede de söz etmiştik.

EY / Barbara Angus: Sanal toplantılar süreci aksattı

EY Küresel Vergi Politikaları Lideri Barbara Angus, siyasi görüş ayrılıklarının giderilememesinde, Covid-19 nedeniyle toplantıların sanal ortamda yapılmasının da bir miktar etkili olduğunu belirtti. Küçük detayların eksik kalması halinde çok uluslu şirketlerin aynı gelirle birden fazla ülkenin vergilendirmesine maruz kalabileceklerine dikkat çeken Angus, getirilecek yeni kuralların tüm yönleri üzerinde tam bir mutabakat sağlanmasının önemli olduğu görüşünde. Angus dijital hizmetler vergisi uygulamasına geçen ülkelere bu yılın sonuna kadar yenilerinin eklenebileceği uyarısında da bulunuyor.

Dünya genelindeki çok sayıda ülke, kendi ulusal sınırları içerisinde fiziksel varlığı olmayan şirketler tarafından internet üzerinden vatandaşlarına yapılan mal ve hizmet satışını nasıl vergilendirmesi gerektiğini uzun süredir tartışıyor. Ülkelerin çözüm arayışı, pandeminin bütçeleri alt üst etmesiyle yeni gelir kaynağına duyulan ihtiyaç artınca son dönemde daha da acil bir nitelik kazandı. Mevcut vergilendirme kuralları, şirketlerin satışlarını yaptıkları yerden ziyade, daimî ofis ve tesislerinin bulunduğu yeri esas alıyor. OECD’nin dijital ekonominin vergilendirilmesi konusunda uzun süredir liderlik ettiği çalışmalar sonrasında ortaya çıkan en sıkıntılı noktalardan biri, söz konusu şirketlerden tahsil edilecek verginin, yerleşik olunan ülke ile elde edilen gelire kaynak teşkil eden ülke arasında ne şekilde paylaştırılacağı konusu.

OECD’nin dün ortaya koyduğu iki yapılı planın ilki (Pillar One) daha adaletli bir vergi dağılımının sağlanmasını hedefliyor. Başka bir deyişle, vergiden kaçınan çok uluslu şirketlerin iddialı vergi planlama politikalarının önüne geçilmesi sağlanmaya çalışılacak. Pillar Two tabir edilen diğer yapıda is, söz konusu şirketler için tüm dünyada geçerli olacak bir minimum vergi oranı belirlenmesi öngörülüyor.

Koordinasyonsuz atılacak adımlar ihtilafları artıracak

Dijital platformlar üzerinden verdikleri hizmetlerle çok yüksek kar rakamlarına ulaşan çok uluslu teknoloji şirketlerinin daha adil düzeyde vergilendirilmesi yönündeki girişimler ABD’nin tepkisini çekiyor ve misilleme tehditlerine neden oluyor. Uzun süredir üzerinde yoğun olarak çalışılan sürecin ardından 2020 sonunda bir anlaşma çıkmazsa, çok sayıda ülke kendi dijital vergisini uygulamak için harekete geçeceğini açıklamıştı. Başta Avrupa Birliği (AB) üyeleri olmak üzere bu ülkelerin bugünden itibaren atacakları adımlar merak konusu. Atılacak tek taraflı adımlar koordinasyonsuz bir şekilde gerçekleşeceği için ticari ihtilaflara yol açmaları ise kaçınılmaz gibi görünüyor. OECD’nin dün ortaya koyduğu raporlar ve açıklamalar, G20 maliye bakanları ve merkez bankası başkanlarının Suudi Arabistan’ın dönem başkanlığında bu hafta tele konferans yoluyla yapılacak bir toplantıda da ele alınması bekleniyor.

 

Bu makalede yer alan açıklamalar, yazarının konu hakkındaki kişisel görüşünü yansıtmaktadır. Makaledeki bilgi ve açıklamalardan dolayı EY ve/veya Kuzey YMM ve Bağımsız Denetim A.Ş.’ye sorumluluk iddiasında bulunulamaz. Mevzuatın sık değiştirilen ve farklı anlayışlarla yorumlanabilen yapısı nedeniyle, herhangi bir konuda uygulama yapılmadan önce konunun uzmanlarından profesyonel yardım alınmasını tavsiye ederiz.