Skip to Content
vergiresim

Teşvik Belgeli Yatırım Uygulaması-2012

III. Yatırımların teşvik belgesine bağlanması uygulaması

18. Teşvik belgesi için nereye başvurulması gerekir?

Teşvik belgesi düzenlenmesi için Ekonomi Bakanlığı'na müracaat edilmesi gerekmektedir. Ancak bazı hallerde yatırımın yapılacağı yerdeki yerel birimlere de müracaat edilebilir.

19. Hangi yatırımlar için yerel birimlerden alınabilir?

Genel teşvik uygulamaları kapsamında yer alan, sabit yatırım tutarı 10 Milyon Türk Lirasını aşmayan aşağıda belirtilen yatırımlar için firmanın tercihine bağlı olarak yatırımın yapılacağı yerdeki yerel birimlere de müracaat edilebilir.

Sektörün US 97 KODU

Yatırım konuları

15

Gıda ürünleri ve içecek imalatı

17

Tekstil ürünleri imalatı (Yün ipliği hariç olmak üzere, tekstil elyafının hazırlanması ve eğirilmesi konusunda sadece modernizasyon yatırımları ve halı, tafting, dokunmamış ve örülmemiş kumaş ile çuval hariç olmak üzere tekstil dokumacılığı konusunda sadece modernizasyon yatırımları)

18

Giyim eşyası imalatı

19

Derinin tabaklanması ve işlenmesi

20

Ağaç ve mantar ürünleri imalatı (mobilya hariç) ; hasır ve buna benzer,

örülerek yapılan maddelerin imalatı

21

Kağıt ve kağıt ürünleri imalatı

23

Rafine edilmiş petrol ürünleri ve nükleer yakıt imalatı (Madencilik yatırımları hariç)

24

Kimyasal madde ve ürünlerin imalatı

25

Plastik ve kauçuk ürünleri imalatı

26

Metalik olmayan diğer mineral ürünlerin imalatı

27

Ana metal sanayi (2710 demir çelik ana sanayi hariç)

28

Metal eşya sanayi

29

B.y.s. makine ve teçhizat imalatı

30

Büro, muhasebe ve bilgi işlem makineleri imalatı

31

B.y.s. elektrikli makine ve cihazların imalatı

32

Radyo, televizyon, haberleşme teçhizatı ve cihazları imalatı

33

Tıbbi aletler, hassas ve optik aletler ile saat imalatı

34

Motorlu kara taşıtı, römork ve yarı römork imalatı

35

Diğer ulaşım araçlarının imalatı (Gemi ve yat inşa yatırımları hariç)

36

Mobilya imalatı; b.y.s. diğer imalat

 

Ürün paketleme hizmeti yatırımları

 

Belediye ve il özel idarelerinin hizmet ve altyapı yatırımları


20. Teşvik belgesi düzenlenmesi için müracaatta aranacak belgeler nelerdir?


a)     Yatırımcıyı temsil ve ilzama yetkili kişi veya kişilerce imzalı müracaat dilekçesi.

b)     Yatırımcıyı temsil ve ilzama yetkili kişilere ait noter tasdikli imza sirküleri, kamu kurumları ve şahıs şirketleri ile gerçek kişiler için imza beyannamesi.

c)     3305 Sayılı Karara ilişkin 2012/1 Numaralı Tebliğ ekinde yer alan örneğe uygun olarak hazırlanmış, her sayfası yatırımcıyı temsil ve ilzama yetkili kişi veya kişilerce imzalı ve kaşeli yatırım bilgi formu ve taahhütname ile makine ve teçhizat listeleri.

d)     Ekonomi Bakanlığına yapılacak müracaatlarda, 400 Türk Lirası tutarındaki meblağın Bakanlık Döner Sermaye İşletmesine ait hesaba yatırıldığına dair belge, müracaatın yerel birimlere yapılması durumunda, yukarıda belirtilen meblağın 100 Türk Lirası tutarındaki kısmının ilgili yerel birim hesabına yatırıldığına, bakiye kısmının ise Bakanlık Döner Sermaye İşletmesi hesabına yatırıldığına dair belge.

e)     Firmanın ortaklık yapısı, sermaye miktarı ve faaliyet konuları açısından nihai durumunu gösterir Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi veya Türkiye Esnaf ve Sanatkarlar Sicil Gazetesi aslı veya noterden veya sicil merciinden tasdikli örneği.

f)      Kamu kurum ve kuruluşları tarafından yapılacak müracaatlar hariç olmak üzere, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu uyarınca Türkiye genelinde Sosyal Güvenlik Kurumuna muaccel olmuş prim ve idari para cezası borçlarının bulunmadığına veya tecil ve/veya taksitlendirildiğine ya da yapılandırıldığına ve yapılandırmanın bozulmadığına dair Sosyal Güvenlik Kurumunun ilgili birimlerinden alınacak yazı veya Kurumun elektronik bilgi iletişim ortamından alınacak barkodlu çıktı.

g)     2872 sayılı Çevre Kanunu'na istinaden, sadece 17.07.2008 tarihli Resmî Gazete'de yayımlanan Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği eki listelerde yer alan "Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu Kararı" veya "Çevresel Etki Değerlendirmesi Gerekli Değildir Kararı" şartı aranması gereken yatırım konuları için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'ndan alınan Karar ve/veya Karara ilişkin yazı.

h)     Teşvik belgesi talebinde bulunulmadan önce yatırımın karakteristiğine bağlı olarak ilgili mevzuatı gereği diğer kamu kurum ve kuruluşlarından alınması gereken ve tebliğ ekinde belirtilen bilgi ve belgeler.

i)      Stratejik yatırımlar için ayrıca, yatırım konusu ile ilgili olarak sektörel, mali ve teknik analizlerin yanında 10. maddede belirtilen kriterlerin her birinin yerine getirildiğini tevsik eden bilgi, belge, hesap ve tabloları içeren fizibilite raporu.

j)      Yatırımın sektörüne, büyüklüğüne veya teşvik uygulamalarına bağlı olarak Genel Müdürlükçe talep edilebilecek diğer bilgi ve belgeler.

21. Teşvik belgesi kapsamına girmeyen harcamalar nelerdir?

1.     Müracaat tarihinden önce gerçekleştirilmiş bulunan yatırım harcamaları teşvik belgesi kapsamında değerlendirilmez.

2.     Teşvik belgesi kapsamında;

a.     Teşvik belgesi kapsamındaki yatırım malı makine ve teçhizatın ithali, otomobil ve hafif ticarî araç yatırımlarında yatırım dönemi içerisinde kalmak kaydıyla monte edilmemiş haldeki (CKD) aksam ve parçaların ithali, gemi ve elli metrenin üzerindeki yat inşa yatırımlarında tekne kabuğu ithali hariç olmak üzere; ham madde, ara malı ve işletme malzemesi,

b.     Kullanılmış yerli makine ve teçhizat,

c.     Karayolu nakil vasıtaları ve her türlü binek araçları (sağlık ve belediye hizmetlerinde kullanılan araçlar, trafiğe çıkamayacak nitelikte olup apron veya limanda kullanılan araçlar ve madencilik ve hazır beton yatırımlarında kullanılan araçlar ile Kararın 9 uncu maddesinin yedinci fıkrasında belirtilen araçlar hariç),

d.     Havayolu ile yük ve/veya yolcu taşımacılığına yönelik yatırımlar dışındaki diğer yatırımlar için uçak ve helikopter,

e.     Porselenden, seramikten ve camdan mamul sofra ve mutfak eşyası,

değerlendirmeye alınmaz.

3.     (2) numaralı bölümde belirtilenler dışında, teşvik belgesi kapsamında değerlendirilmeyecek harcamalar sektörel özellikler dikkate alınarak proje bazında belirlenir.

4.     Teşvik belgelerine ait ithal ve yerli makine ve teçhizat listelerinde inşaat malzemelerine yer verilmez.

22. Müracaattan önce gerçekleştirilen yatırım harcamaları teşvik belgesi kapsamına girer mi?

Teşvik belgesi düzenlenmesine yönelik müracaat tarihinden önce gerçekleştirilmiş bulunan yatırım harcamalarının teşvik belgesi kapsamında değerlendirilmesi mümkün bulunmamaktadır.

23. Hangi durumlarda yatırıma başlandığı kabul edilir?

Yatırıma başlanıldığının kabul edilebilmesi için, yatırıma başlama tarihinden sonra arazi-arsa, altyapı, bina-inşaat, makine ve teçhizat (avans ve ön ödemeler dahil) ile diğer yatırım harcamalarına yönelik olarak, teşvik belgesinin ilk düzenlendiği tarihteki sabit yatırım tutarı esas alınmak üzere; bölgesel uygulama kapsamında gerçekleştirilen yatırımlarda teşvik belgesinde kayıtlı sabit yatırım tutarının en az % 10'u oranında (sabit yatırım tutarı 50 Milyon Türk Lirasının üzerindeki yatırımlar için ise en az 5 Milyon Türk Lirası), tutarında harcama yapılması gerekmektedir.

24. Teşvik belgesi kapsamında hangi cins yatırımlar yapılabilir?

Teşvik belgeleri kapsamında yapılacak yatırım cinsleri komple yeni, tevsi, modernizasyon, ürün çeşitlendirme ve entegrasyondan oluşur.

Komple yeni yatırım

Mal ve hizmet üretimine yönelik olarak ana makine ve teçhizat ile yardımcı tesisleri içeren, gerektiğinde arazi-arsa ve bina-inşaat harcamalarını da ihtiva eden, yatırımın yapılacağı yerde aynı üretim konusunda mevcut tesisi veya mevcut tesisi ile altyapı bütünlüğü bulunmayan yatırımları komple yeni yatırım sayılır.

Tevsi

Mevcut bir yatırıma üretim hattı veya makine ve teçhizat ilavesiyle kapasitenin artırılmasına yönelik olan ve mevcut tesis ile alt yapı müşterekliği oluşturarak bir bütün teşkil eden yatırımlar tevsi yatırımlardır.

Modernizasyon

Mevcut tesislerin üretim hatlarında teknik ve/veya ekonomik ömrünü tamamlamış makine ve teçhizata uygun parçaların eklenmesini veya mevcut makine ve teçhizatın yenileri ile değiştirilmesini, tesiste eksik kalmış bölümlerin tamamlanmasını, nihai ürünün doğrudan kalitesinin yükseltilmesini veya modelinin değiştirilmesini içeren yatırımlardır.

Ürün çeşitlendirmesi

Mevcut tesisler ile altyapı müşterekliği olan, aynı işletmede mevcut makine ve teçhizata yapılacak ilave yatırımla farklı bir nihai ürün elde edilmesine yönelik yatırımları.

Entegrasyon

Mal ve hizmet üreten tesislerin mevcut üretim hatlarında elde edilen nihai ürüne bütünleyici nitelikte ara malı verecek ve/veya üretilmekte olan nihai ürünü ara malı olarak kullanabilecek şekilde, mevcut tesise ileri ve/veya geriye doğru entegre olan, yatırımın konusu ve projenin özelliği dikkate alınarak kaideten aynı il sınırları içinde veya aynı yerde ve aynı tesis bünyesinde olan yatırımlardır.

25. Teşvik belgesi ekindeki makine ve teçhizat listelerinde değişiklik yapılabilir mi?

Teşvik belgesi ekinde yer alan ithal ve yerli olarak temin edilecek makine ve teçhizat listelerinde yapılacak değişiklik talepleri, teşvik belgesi düzenlenmesi için müracaat edilen merci tarafından sonuçlandırılır. Ancak kullanılmış komple tesislerin teşvik belgesi kapsamına dahil edilmesine ilişkin müracaatların Ekonomi Bakanlığına yapılması gerekmektedir.

İthal ve yerli makine ve teçhizat listelerinde yer alan fiyatların, her bir makine ve teçhizat itibarıyla % 100'e kadar artış veya % 50'ye kadar azalışlarında liste tadilatı yapılmaksızın doğrudan işlem yapılabilir.

26. Teşvik belgesinde revize hangi şartlarda yapılabilir?

Teşvik belgesinde kayıtlı olan değerler nihai değerler olmayıp, yatırımın her aşamasında tevsik edilen bilgi ve belgelere istinaden yapılacak değerlendirme sonucunda teşvik belgesini düzenleyen merci tarafından değişiklik yapılabilir. Teşvik belgesinin sabit yatırım tutarında % 50'nin üzerinde artış veya azalışlarda ise yatırımcılar, teşvik belgesini düzenleyen mercie müracaat ederek, teşvik belgesinin revizesi talebinde bulunabilirler.

Yatırıma başlama tarihinden sonra temin edilen, ancak makine teçhizat listelerinde yer almayan makine ve teçhizatın proje ile uyumlu olanları, yatırımcı tarafından talep edilmesi halinde teşvik belgesi kapsamına dahil edilebilir.

27. Teşvik belgelerindeki yatırım süresi ne kadar uzatılabilir?

Teşvik belgesi kapsamı yatırımların proje bazında yapılacak değerlendirme sonucunda öngörülecek sürede gerçekleştirilmesi esastır. Yatırımın öngörülen sürede gerçekleştirilememesi halinde, yatırım harcaması yapılmış olması kaydıyla Yatırım Takip Formu (2012/1 No.lu Tebliğ'in 6 numaralı ekidir) ile birlikte teşvik belgesinin düzenlendiği mercie süre uzatımı talebinde bulunulması mümkündür. Süre uzatımı talebinde bulunan yatırımcıya teşvik belgesinde kayıtlı ilk sürenin yarısı kadar ek süre verilebilir. Hesaplanan ek sürenin bir yıldan az olması halinde ek süre bir yıl olarak uygulanır.

Aşağıda yer verilen mücbir sebep veya fevkalade hal durumları nedeniyle yatırımcıların faaliyetlerini durdurmaları veya yürütememeleri halinde, yatırımın verilen ek süre de dahil gerçekleştirilemediğinin tevsik edilmesi durumunda Ekonomi Bakanlığınca proje bazında ek süre verilebilir.

28. Mücbir sebep veya fevkalade hal durumları nelerdir, nasıl belgelenir?

Yatırımların teşvik belgesine bağlanması ve tamamlama vizesi işlemleri sonuçlanıncaya kadar devam eden işlemlerle ilgili olarak;

a)   Tabii afetler ve yangın (İlgili resmi kurumlardan alınacak yazı ile varsa sigorta hasar ekspertiz raporu aranır),

b)   Yatırımcının faaliyetlerinden kaynaklanmayıp diğer nedenlerle kamu idarelerinin aldığı kararlar ve uygulamalar sonucu yatırımcının faaliyet ve/veya yatırım yapamaz hale gelmesi (ilgili kamu kurumundan alınacak yazı aranır),

c)   Grev ve lokavt (İl çalışma müdürlüklerinden alınacak yazı aranır),

d)   Devletçe konulan yasaklar, savaş ve abluka hali,

e)   Yatırımcının çoğunluk hissesi sahiplerinin ölümü (Mahkeme kararı aranır),

f)    Yatırım konusu makine ve teçhizatın, yatırımcının iradesi ve kusuru dışında çalınma vb. sebeplerle elden çıkması (Resmi kurumlardan alınacak yazı aranır),

halleri mücbir sebep ve fevkalade hal durumları olarak değerlendirilir.

29. Yatırıma başlandıktan sonra yatırım konusu değiştirilebilir mi?

Yatırım konusu değişikliği talepleri için teşvik belgesi müracaatını değerlendiren mercie müracaat edilmesi gerekmektedir. Yatırımcı tarafından yeni yatırıma ilişkin olarak verilecek yatırım bilgi formuna istinaden yürürlükteki mevzuat hükümleri çerçevesinde bölgesel ve sektörel kısıtlamalar da dikkate alınarak, teşvik belgesi üzerinde yatırım konusuna ilişkin gerekli değişikliklerin yapılması mümkündür. Yatırım konusu değişikliğinden önce satın alınmış ancak, yeni yatırım konusu ile ilgili olmayan makine ve teçhizat için uygulanan destekler ilgili mevzuat çerçevesinde geri alınır.

30. Yatırımların başka bölgelere taşınması mümkün müdür?

Büyük ölçekli yatırımlar ile bölgesel uygulama kapsamında gerçekleştirilen yatırımların, işletmeye geçiş tarihinden itibaren asgari 5 yıl süre ile bulunduğu bölgede faaliyette bulunması gerekmektedir. Ancak Ekonomi Bakanlığından izin alınması ve yatırım konusunun taşınılacak bölgede desteklenecek konular arasında yer alması kaydıyla diğer bölgelere taşınması mümkündür.

Aşağıdaki durumlarda, mevcut bölgede yararlanılan destekler taşınılan bölgenin yararlandığı desteği aşar ise aşan kısım ve taşınılan bölgede bulunmaz ise bu desteklerin tamamı ilgili mevzuat çerçevesinde geri alınır.

  • Bulunduğu bölgeden daha az destek alan üst bölgelere taşınılması,
  • Aynı bölgede bulunan OSB'den OSB dışına taşınılması,
  • İlgili yatırım konusunun desteklenmediği bölgelere taşınılması.

İşletmeye geçiş tarihinden itibaren beş yıl süre ile bulunduğu bölgede faaliyette bulunan yatırımların diğer bölgelere taşınması serbesttir.

Genel teşvik uygulamasından yararlanan yatırımların yer değişikliği talepleri, yatırım dönemi de dâhil olmak üzere Bakanlıkça değerlendirilerek proje bazında sonuçlandırılır.

31. Teşvik belgesi kapsamındaki makine ve teçhizat hangi hallerde satılabilir veya devredilebilir?

Yatırım tamamlama vizesi yapılmış teşvik belgesi kapsamındaki makine ve teçhizatın, devir, satış, ihraç veya kiralanması, söz konusu yatırım mallarının teminini müteakip 5 yılı doldurmuş olması halinde serbesttir.

Teşvik belgesi kapsamındaki yatırımını tamamlamış ancak tamamlama vizesi yapılmamış yatırımlarla ilgili makine ve teçhizatın, teminini müteakip 5 yıl geçtikten sonra satışının yapılmış olması ve işletmenin asgari 5 yıl süreyle faaliyette bulunmuş olması şartıyla, Bakanlıkça herhangi bir müeyyide uygulanmaksızın tamamlama vizesi yapılabilir.

32. 5 yılını doldurmamış yatırım mallarının satış veya devri mümkün müdür?

Tamamlama vizesi yapılıp yapılmadığına bakılmaksızın 5 yılını doldurmamış makine ve teçhizatın yatırımın bütünlüğünün bozulmaması şartıyla veya bütünü ile birlikte;

a)   Teşvik belgeli bir başka yatırım için devri,

b)   Teşvik belgesi olmayan bir başka yatırımcıya satışı,

c)   İhracı,

d)   Kiralanması,

Bakanlığın iznine tabidir.

Tamamlama vizesi yapılmamış veya tamamlama vizesi yapılmış olmakla birlikte beş yılını doldurmamış makine ve teçhizata satış izni verilebilmesi için yatırımın bütünlüğünün bozulmaması şartı aranır. Bu tür durumlarda satış izni verilen makine ve teçhizata uygulanan destekler geri alınmaz. Ancak yatırımcının teşvik belgesinin satış iznini müteakip diğer nedenlerle iptali hâlinde, izin verilen makine ve teçhizata uygulanan destekler de ilgili mevzuat çerçevesinde kısmen veya tamamen geri alınır.

33. İzinsiz satış halinde uygulanacak yaptırım nedir?

5 yıllık süreyi doldurmamış makine ve teçhizatın tamamlama vizesinin yapılıp yapılmadığına bakılmaksızın izinsiz satılması veya satılmasına sebebiyet verilmesi halinde konu hakkında en kısa sürede Ekonomi Bakanlığına bilgi verilir. Bu durumda, satışı yapılan makine ve teçhizat ile ilgili tahsil edilmeyen gümrük vergisi ve katma değer vergisi ile varsa indirimli kurumlar vergisi veya gelir vergisi uygulanmak suretiyle yararlanılan destekler ilgili mevzuatı çerçevesinde geri alınır.

34. Yatırım destek ve teşvik uygulamalarındaki hükümlere aykırı davrananlara uygulanacak yaptırımlar nelerdir?

Belirlenen hükümlere aykırı davranan, teşvik belgesindeki kayıt ve koşulları yerine getirmeyen, teşvik belgesi ile diğer belgelerde tahrifat yapan, sahte ve muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge düzenleyen veya kullanan, yanlış ve yanıltıcı bilgi veren, diğer kurum, kuruluş veya firmalara karşı yükümlülüklerin yerine getirilmemesi nedeniyle icra veya iflas yoluyla yapılan işlemler de dahil belge kapsamındaki makine ve teçhizatı öngörülen sürelerden önce satan veya satılmasına sebebiyet veren, teşvik belgesinde öngörülen sürede yatırımları tamamlamayan, asgari yatırım tutarlarına uymayan yatırımcıların teşvik belgeleri kısmen veya tamamen iptal edilebilmektedir.

35. Eski yatırımlara da yeni teşvik mevzuatı uygulanabilir mi?

Daha önceki yıl kararlarına göre teşvik belgesine bağlanan yatırımlarla ilgili uygulamalara, teşvik belgesinin ilgili olduğu karar ile diğer ilgili kararlarda belirtilen hükümler çerçevesinde devam edilmektedir.

Ancak, 2009/15199 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı'na istinaden 1 Ocak 2012 tarihinden bu Karar'ın yayımı tarihine (19 Haziran 2012) kadar geçen dönemde yapılan müracaatlara istinaden düzenlenen teşvik belgeleri, talep edilmesi halinde bu Karar'ın lehte olan hükümlerinden yararlanır.