Yabancı uyruklu çalışanların sigortalılığı

İşverenler tarafından çalışma izni alınarak çalıştırılan yabancı uyruklu sigortalıların, sigortalılık işlemlerine ilişkin uygulamada tereddütlerin giderilmesini teminen SGK tarafından 18/11/2022 tarihli Genel Yazı yayımlanmıştır.

Özetle;

1- Sözleşmesiz ülkelerden gelenler

a) Bir işveren emrinde çalışan ve Türk uyruklu olmayan kimseler hakkında 6/8/2003 tarihinden önce kısa vadeli sigorta kolları, yazılı istekte bulunmaları halinde ise haklarında istek tarihinden sonraki ay başından itibaren malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları uygulanmıştır.

Ancak yazılı istekte bulunmadan haklarında işverenleri tarafından 6/8/2003 tarihinden önce uzun vadeli sigorta kapsamında hizmet bildirilmiş olması halinde irade beyanı kabul edilerek bu hizmetlerin malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları kapsamında hizmet kabul edilmesi gerekmektedir.

b) 4958 sayılı Kanunla 6/8/2003 tarihinden itibaren söz konusu madde değiştirilerek yabancı uyruklu sigortalılar isteklerine bakılmaksızın tüm sigorta kollarına tabi tutulmuşlardır. 1/10/2008 tarihinden itibaren de 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin ikinci fıkrasının (c) bendi ile yine isteklerine bakılmaksızın 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında tüm sigorta kollarına tabi olarak çalışmalarına imkan sağlanmıştır.

c) 2547 ve 2914 sayılı kanunlar gereğince ülkemizde sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmamış ülkelerden gelerek çalışan yabancı uyruklu öğretim elemanları 10/01/2007 tarihine kadar 506 sayılı Kanunun hastalık sigortası hükümlerine tabi tutulmuşlardır. Bu tarihten sonra ise 26399 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 2006/11518 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile bu kimseler tüm sigorta kollarına tabi tutulmuşlardır. 2008 yılı Ekim ayından itibaren de 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı olarak çalışmalarına imkan sağlanarak uygulama devam ettirilmiştir. Ülkemize çalışmaya gelen Türk soylu yabancıların 2008 yılı Ekim ayından önceki ve sonraki sigortalılıkları hakkında yukarıda belirtildiği şekilde işlem yapılacaktır.

2. Sözleşmeli ülkelerden gelenler

İkili ya da çok taraflı sosyal güvenlik sözleşmelerindeki hükümler gereğince, Türk soylu yabancılar dahil 2008 yılı Ekim ayı başından önceki ve sonraki sürelerde geldiği ülkelerde sigortalı olmayıp ülkemizde çalışanlar hakkında;

a. Ülkemizle ikili sosyal güvenlik sözleşmesi yapılmış ülkelerden Birleşik Krallık ve İsviçre vatandaşları hariç sosyal güvenlik sözleşmesinin yürürlük tarihinden, sözleşmenin yürürlük tarihinden sonra çalışmaya başlayanlar hakkında ise çalışmaya başladıkları tarihten itibaren tüm sigorta kolları uygulanacaktır. İkili ya da çok taraflı sosyal güvenlik sözleşmesi imzaladığımız ülke vatandaşları (Birleşik Krallık ve İsviçre sözleşmelerdeki özel hükümler sebebiyle hariç) ülkemizde çalışmaları halinde; vatandaşlarımızın tabi olduğu Sosyal Güvenlik Mevzuatına tabi olması gerekmektedir.

b. Türkiye’de istihdam edilen İsviçre vatandaşları ile daimi ikameti Birleşik Krallık olup Türkiye’de istihdam edilen Birleşik Krallık vatandaşları hakkında kısa vadeli sigorta kolları ile genel sağlık sigortası (APHB/MPHB'de 39 belge türü) uygulanacak olup, SGK birimlerine ayrıca talepte bulunulması halinde haklarında uzun vadeli sigorta kolları (APHB/MPHB'de 20 belge türü) uygulanacaktır.

c. Ancak talepte bulunmadıkları halde haklarında uzun vadeli sigorta kolları kapsamında hizmet bildirildiği tespit edilenlerin bu hizmetlerinin irade beyanı kabul edilerek malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları kapsamında hizmet olarak kabul edilmesi gerekmektedir.

d. İngiltere ve İsviçre vatandaşlarından sonradan Türk vatandaşı olanlar da vatandaşlığa geçtikleri tarihten itibaren Ülkemiz sosyal güvenlik mevzuatına tabi olacaklardır.

e. Ülkemize gelerek üniversitelerde çalıştırılan yabancı uyruklu öğretim elemanları hakkında yukarıda belirtilen maddelerdeki hususlara göre işlem yapılacaktır.

Söz konusu metne ulaşmak için tıklayınız...

Saygılarımızla.
Kuzey YMM ve Bağımsız Denetim A.Ş.
Erkan Baykuş