 | Sercan Bahadır | 29/04/2024 |
 | M. Fatih Köprü | 16/04/2024 |
 | Abdulkadir Kahraman | 02/04/2024 |
 | Hakkı Demirci | 19/03/2024 |
 | Av. Jülide Cevher | 30/10/2023 |
 | Cihan Bilaçlı | 05/05/2023 |
 | A. Feridun Güngör | 22/04/2021 |
 | Carmine Di Sibio: Biden’ın kurumlar vergisi oranını artırmak konusunda dikkatli davranması gerekiyor Elif Karaca | 28/01/2021 |
Başbakan Ahmet Davutoğlu geçtiğimiz günlerde TBMM Genel Kurulunda 64. Hükümet Programını açıkladı. Program’da demokratikleşme ve yeni anayasa, istikrarlı ve güçlü ekonomi, bilim, teknoloji ve yenilikçi üretim, yaşanabilir şehirler ve sürdürülebilir çevre gibi başlıklar altında, hükümetin önümüzdeki 4 yıla ilişkin planları ve öngörüleri yer alıyor. Programdaki kadınlar ve gençlerle ilgili yenilikler, asgari ücret artışı, emeklilerin, muhtarların, polislerin, uzman erbaş erlerin maaşlarında yapılacak artışlar kamuoyunda en fazla merak uyandıran konular oldu.
Biz ise bu yazımızda, hükümet programının, vergi mevzuatında önümüzdeki 4 yıllık sürede yapılması öngörülen değişikliklerle ilgili bölümleri üzerinde duracağız. Bu kapsamda aylık net asgari ücretin bin 300 liraya çıkarılması durumunda brüt asgari ücret ve işverene maliyetine ilişkin hesaplamamıza da yer veriyoruz.
Gelir vergisi
Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunlarının birleştirilmesi çalışmaları uzun yıllardır gündemde. Hükümet programında vergi mevzuatının sadeleştirilmesi çalışmalarına devam edileceği ve bu kapsamda yeni Gelir Vergisi Kanunu’nun çıkarılacağı belirtiliyor.
Yeni yasa; yatırım, üretim, istihdam ve tasarrufların teşvik edilmesi, vergiye gönüllü uyumun artırılması ve kayıtlı ekonomiye geçişin hızlandırılması, vergi tabanının genişletilmesi, vergi adaletinin pekiştirilmesi, vergi güvenliğinin güçlendirilmesi amaçları çerçevesinde hazırlanacak.
Bu yasada, gayrimenkullerin elden çıkarılmasından sağlanan kazancın (değer artış kazancı) vergilendirilmesine yönelik uygulamaların gözden geçirileceği ve finansal araçlar ile bunların dayanak varlıklarına ilişkin vergi uygulamalarının uyumlu hale getirileceği belirtiliyor.
Mükellef ve meslek mensuplarını yakından ilgilendiren dördüncü dönem geçici vergi beyannameleri kaldırılması da yeni yasa ile düzenlenecek olan bir başka konu.
Ayrıca basit usul mükelleflerinin kayıtlarını kendilerinin tutabilmesine imkân sağlanacağı da programda belirtiliyor. Programın “Girişimcilik ve KOBİ’ler” bölümünde ise basit usulde vergilendirilen esnafın yıllık 8 bin liraya kadar kazançlarından hesaplanan verginin alınmayacağı ifade ediliyor.
Programın “Gençlik” başlıklı bölümünde, yeni iş kuran gençlere üç yıl boyunca gelir vergisi muafiyeti sağlanacağına da yer veriliyor.
Kurumlar vergisi
Programda halka açık şirketlerin destekleneceği, devamında ise özkaynak kullanımına vergi kolaylığı sağlanacağı belirtiliyor. Bu konuda gerekli yasal düzenleme yapıldı ve 1 Temmuz 2015’te yürürlüğe girdi zaten. Böylelikle öz sermaye ile finansmana vergi kolaylıkları getirilmiş oldu. Bu kapsamda 1 Temmuz 2015 tarihinden itibaren nakdi sermaye artırımı yapan şirketler artırılan sermayenin belli bir kısmını her yıl kurum kazancından indirebiliyorlar. Yasal düzenleme yürürlüğe girmiş olmakla birlikte, birçok konuda tereddütler bulunuyor. Maliye Bakanlığının konuya ilişkin ayrıntılı bir tebliğ ile bu tereddütleri ortadan kaldırması bekleniyor.
Usul yasası
Programda, ekonomik ve sosyal politikalara uyum sağlamak, sade ve daha kolay uygulanabilir bir hale getirmek amacıyla yeni Vergi Usul Kanunu’nun çıkarılacağı belirtiliyor.
Bu kapsamda; mükellef haklarını artıran, vergi denetiminde adaleti, eşitliği ve güven duygusunu sağlayan, vergi idaresi uygulamalarında şeffaflığı ve hesap verebilirliği artıran, uyuşmazlıkların çözümünü kolaylaştıran, değerleme hükümlerini mükellef lehine iyileştiren, vergiye uyum maliyetlerini düşüren düzenlemeler yapılacağı ifade ediliyor.
Diğer vergiler
Programda kayıt dışılığın azaltılması, yatırım ve üretim üzerindeki yüklerin hafifletilmesi ve mükerrerliklerin önlenmesi amacıyla Damga Vergisi Kanunu’nun gözden geçirileceği belirtiliyor. “Tarım ve Gıda” başlıklı bölümünde yem ve gübrede KDV’nin kaldırılacağı ifade ediliyor.
Programın “Gençler” başlıklı bölümünde ise öğrenim gören gençlerin pasaport harcının kaldırılacağı, “Tasarruflar” başlıklı bölümünde imalat sanayii makine-teçhizat yatırımlarının finansmanında banka ve sigorta muameleleri vergisi (BSMV) istisnasının getirileceği belirtiliyor.
Kayıt dışıyla mücadele
Uygulamaya konulacak olan “Kayıt Dışı Ekonominin Azaltılması Öncelikli Dönüşüm Programı” kapsamında;
- Kayıt dışı ekonominin boyutu ölçülerek, kayıt dışılığın yol açtığı etkiler araştırılacak ve bir envanter çalışması yapılacak,
- Denetim kapasitesi güçlendirilecek,
- Eğitici ve kapsayıcı yöntemlerle toplumun tüm kesimlerinde farkındalık artırılacak,
- Gümrük kapıları ve gümrükler modernize edilerek yenilenecek,
- Sosyal yardım alanların gelirlerinin, kayıtlı işe başlar başlamaz kesilmemesi ve belirli bir süre veya geliri yeterli bir noktaya erişinceye kadar devam ettirilmesi sağlanacak.
Asgari ücret artışı
Seçimlerden önce hemen her parti asgari ücretle ilgili vaatte bulundu. Bin 300 lira, bin 500 lira diyenin yanında, iktidara gelmeleri durumunda asgari ücreti 5 bin liraya çıkaracağını söyleyenler vardı. Ancak bilindiği gibi asgari ücret devleti değil esas itibarıyla işverenleri ilgilendiriyor. Bu ücretin ne kadar olacağı konusu da her yılsonuna doğru işçi ve işveren temsilcileri ile devletin katıldığı bir komisyon tarafından belirleniyor.
Bu kapsamda Hükümet Programı’nda net bin 300 liralık asgari ücret vaadiyle ilgili olarak Asgari Ücret Tespit Komisyonuna teklifte bulunulacağı belirtiliyor. Ayrıca yapılan işin tehlike sınıfına göre, asgari ücrette farklılaştırma sağlanması da öngörülüyor.
Asgari ücretin net bin 300 lira olabilmesi için, brüt ücret ve işverene maliyetinin ne kadar olması gerektiği, şu anda geçerli olan tutarlarla karşılaştırmalı olarak aşağıdaki tabloda yer alıyor:
Net asgari ücret hesabı
| 2015 / 7-12 | 2016 | |
| Günlük Brüt Ücret | 42,45 | 54,90 |
| Aylık Brüt Ücret | 1.273,50 | 1.647,00 |
| SGK Primi İşçi Payı | 178,29 | 230,58 |
| İşsizlik Sigortası İşçi Payı | 12,74 | 16,47 |
| Gelir Vergisi Matrahı | 1.082,47 | 1.399,95 |
| Hesaplanan Gelir Vergisi | 162,37 | 209,99 |
| Asgari Geçim İndirimi (Bekar) | 90,11 | 123,53 |
| Kesilecek Gelir Vergisi | 72,26 | 86,46 |
| Damga Vergisi | 9,67 | 12,50 |
| Net Asgari Ücret | 1.000,54 | 1.300,99 |
Yasal kesintiler
| Gelir Vergisi | 72,26 | 86,46 |
| SSK Primi İşçi Payı | 178,29 | 230,58 |
| İşsizlik Sigortası İşçi Payı | 12,74 | 16,47 |
| Damga Vergisi | 9,67 | 12,50 |
| Kesintiler Toplamı | 272,96 | 346,01 |
İşverene maliyeti
| Brüt Ücret | 1.273,50 | 1.647,00 |
| SGK Primi İşveren Payı* | 197,39 | 255,29 |
| İşsizlik Sigortası İşveren Payı | 25,47 | 32,94 |
| İşverene Maliyeti | 1.496,36 | 1.935,23 |
* 5510 sayılı Kanun’un 81. maddesinin (ı) bendine göre, bentte belirtilen şartları sağlayan işverenlere, SGK primi işveren payında 5 puanlık indirim sağlandığı için, yukarıdaki hesaplamada SGK primi işveren payı (% 20,5 – 5 Puan =) % 15,5 olarak dikkate alınmıştır.
Ayrıca asgari ücretin 2016 yılının tamamında uygulanmak üzere, aylık net bin 300 lira olarak belirlenmesi ve vergi dilimlerinin yeniden değerleme oranında artırılması halinde, Ekim ayından itibaren yılsonuna kadar vergi artışına paralel olarak aylık net ücrette bir düşüş (yaklaşık 70 lira) olacağını da hatırlatmak isteriz.
Diğer husular
Hükümet programında ayrıca;
- İstisna, muafiyet ve indirimlerin kapsamlı bir analize tâbî tutulacağı,
- Vergileme alanında vatandaşa hizmeti sunarken, teknolojinin imkânlarından daha çok yararlanılacağı,
- Vergi İdaresinin beşeri ve teknik kapasitesinin artırılacağı,
- Büyük ölçekli yatırımlar ile stratejik sektörlerin teşvikine devam edileceği,
- İnorganik kimya, biyoyakıt, alternatif kompozit malzemeler gibi alanlarda Ar-Ge faaliyetlerinin teşvik edileceği,
- Yüksek teknolojili ürünlere yönelik yatırımları ülkemize çekmek üzere serbest bölgelerin cazibesinin artırılacağı,
- Dâhilde İşleme Rejimi’nde aksaklıkları engellemeye yönelik gerekli tedbirlerin alınacağı,
- Lüks ve/veya ithalat yoğunluğu yüksek tüketim mallarına caydırıcı vergilendirme yapılacağı,
- Altın bankacılığı başta olmak üzere, altın şeklinde tutulan tasarrufların sisteme çekilmesi için çeşitli mekanizmalar geliştirileceği,
- Bireysel emeklilik sisteminde kesinti oranlarının uluslararası düzeylere yaklaştırılacağı ve “otomatik katılım sistemi”nin pilot çalışmasının yapılacağı,
- Kıdem tazminatı sisteminde yaşanan sorunların çözümü amacıyla sosyal taraflarla diyalog içinde gerekli düzenlemelerin yapılacağı,
- 51 ilde uygulanmakta olan yüzde 6 oranındaki İşveren Sigorta Primi indiriminde esas alınan 10 işçi çalıştırma zorunluluğunun kaldırılacağı,
konularına da yer verildiği görülüyor.
Bu makalede yer alan açıklamalar, yazarının konu hakkındaki kişisel görüşünü yansıtmaktadır. Makaledeki bilgi ve açıklamalardan dolayı EY ve/veya Kuzey YMM ve Bağımsız Denetim A.Ş.’ye sorumluluk iddiasında bulunulamaz. Mevzuatın sık değiştirilen ve farklı anlayışlarla yorumlanabilen yapısı nedeniyle, herhangi bir konuda uygulama yapılmadan önce konunun uzmanlarından profesyonel yardım alınmasını tavsiye ederiz.
Başa Dön