Skip to Content

Gümrükte gündem

Sercan Bahadır

Ağustos ayı "Gümrükte Gündem"i belirleyen en önemli konu gümrük alacaklarını da içeren "Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Kanun Teklifi"nin TBMM Başkanlığına sunulması olduğunu söylemek yanlış olmayacaktır. Kanun Teklifi ile 30 Haziran 2016 tarihinden (bu tarih dâhil) önce 4458 sayılı Kanun ve ilgili diğer kanunlar uyarınca gümrük yükümlülüğü doğan ve söz konusu tarih itibarıyla 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre gümrük idarelerince takip edilen gümrük vergileri, idari para cezaları, faizler, gecikme faizleri ve gecikme zammı alacakları yeniden yapılandırma kapsamına alınmış olup önümüzdeki haftalarda bu teklifin yasalaşması beklenilmektedir.

Diğer taraftan, Yetkilendirilmiş Yükümlü Statüsü (YYS) uygulamasına yönelik şirketlerin çalışmalarının devam etmekte olup, hâlihazırda YYS alan şirketlerin sayısı 37 olmuştur. YYS sürecinin uzun bir süre gümrükte gündemi meşgul edeceği düşüncesindeyiz.

Gümrük alacaklarının yapılandırılmasına ilişkin Kanun Teklifinin detayına ve öne çıkan diğer konulara aşağıda yer verilmiştir.

1. Gümrük alacaklarını içeren "Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Kanun Teklifi" TBMM Başkanlığına sunuldu.

Kanun Teklifi'nde yer verilen kesinleşmiş alacaklara, kesinleşmemiş veya dava safhasında bulunan alacaklara ve inceleme ve tarhiyat safhasında bulanan işlemlere ilişkin düzenlemeler özetle aşağıdaki gibidir. Kanun halen yasalaşmamış olup teklif üzrinde değişikliklerin de olabileceğini belirtmek isteriz.

Kesinleşmiş Alacaklar
(Yargı kararı ile kesinleştiği halde mükellefe ödemeye yönelik tebligatın yapılmadığı alacaklar dahil)

Ödenecek Vergi

Ödenecek Ceza

Ödenecek Gecikme Faizi

 Vadesi geldiği hâlde ödenmemiş olan ya  da  ödeme süresi henüz geçmemiş  bulunan gümrük vergileri

Verginin ödenmemiş kısmının tamamı

-

 Yİ-ÜFE aylık değişim oranları  esas alınarak hesaplanacak  tutar

 Sadece fer'i alacaktan ibaret alacaklar

-

-

 Yİ-ÜFE aylık değişim oranları  esas alınarak hesaplanacak  tutar

 Gümrük vergileri asıllarına bağlı olmaksızın  kesilmiş idari para cezaları ile 5326 sayılı  Kabahatler Kanunun iştirak hükümleri  nedeniyle kesilmiş idari para cezaları

-

İdari para cezalarının % 50'sinin

-

 Eşyanın gümrüklenmiş değerine bağlı  olarak kesilmiş olan idari para cezaları

(Varsa) Gümrük vergileri aslının tamamı

İdari para cezalarının % 30'u

 Yİ-ÜFE aylık değişim oranları  esas alınarak hesaplanacak  tutarı

 İhtirazi kayıtla verilen beyannameler  üzerine tahakkuk etmiş olan vergiler

Verginin ödenmemiş kısmının tamamı

-

 Yİ-ÜFE aylık değişim oranları  esas alınarak hesaplanacak  tutar

 

Kesinleşmemiş veya dava safhasında bulunan alacaklar

(Uzlaşma başvurusunda bulunulmuş, uzlaşma günü gelmemiş ya da uzlaşma sağlanamamış ancak dava açma süresi geçmemiş alacaklar dahil)

Ödenecek Vergi

Ödenecek Ceza

Ödenecek Gecikme Faizi

İlk derece yargı mercileri nezdinde dava açılmış ya da dava açma süresi henüz geçmemiş olan gümrük vergilerine ilişkin tahakkuklar

(Gümrük vergilerine ilişkin gümrük yükümlülüğü doğmuş ve idari itiraz süresi geçmemiş veya idari itiraz mercilerine intikal etmiş bulunan tahakkuklar dahil)

Gümrük vergilerinin % 50'si

-

Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutar  

İlk derece mahkemesi tarafından tarhiyatın terkinine karar verilmiş ise

Gümrük vergilerinin % 20'si

-

Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutar

İlk derece mahkemesi tarafından tarhiyatın tasdikine veya tadilen tasdikine karar verilmiş ise

Tasdik edilen gümrük vergilerinin tamamı,

Terkin edilen gümrük vergilerinin % 20'si

-

Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutar

Asla bağlı cezalar

(Sadece gümrük yükümlülüğüyle ilgili idari para cezalarına ilişkin dava açılmış olması halinde)

Gümrük vergilerinin tamamı

-

Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutar

 

Kesinleşmemiş veya dava safhasında bulunan alacaklar

(Uzlaşma başvurusunda bulunulmuş, uzlaşma günü gelmemiş ya da uzlaşma sağlanamamış ancak dava açma süresi geçmemiş alacaklar dahil)

Ödenecek Vergi

Ödenecek Ceza

Ödenecek Gecikme Faizi

Asla bağlı olmaksızın kesilen gümrük yükümlülüğüyle ilgili idari para cezaları

(Sadece gümrük yükümlülüğüyle ilgili idari para cezalarına ilişkin dava açılmış olması halinde)

İlk derece yargı mercileri nezdinde dava açılmış ya da dava açma süresi henüz geçmemiş olan gümrük vergilerine ilişkin tahakkuklar (Gümrük vergilerine ilişkin gümrük yükümlülüğü doğmuş ve idari itiraz süresi geçmemiş veya idari itiraz mercilerine intikal etmiş bulunan tahakkuklar dahil)

-

Cezanın % 25'i

-

İlk derece mahkemesi tarafından tarhiyatın terkinine karar verilmiş ise

-

Cezanın % 10'unu

-

İlk derece mahkemesi tarafından tarhiyatın tasdikine veya tadilen tasdikine karar verilmiş ise

-

Tasdik edilen ceza tutarının % 50'si

Terkin edilen ceza tutarının % 10'u

-

En son kararın bozma kararı olması halinde

-

Cezanın % 25'i

-

En son kararın kısmen onama, kısmen bozma kararı olması halinde

-

Onanan kısım için tasdik edilen ceza tutarının % 25'i, terkin edilen ceza tutarının % 5'i,

Bozulan kısım için % 25'i

-

 

Kesinleşmemiş veya dava safhasında bulunan alacaklar

(Uzlaşma başvurusunda bulunulmuş, uzlaşma günü gelmemiş ya da uzlaşma sağlanamamış ancak dava açma süresi geçmemiş alacaklar dahil)

Ödenecek Vergi

Ödenecek Ceza

Ödenecek Gecikme Faizi

Eşyanın gümrüklenmiş değerine bağlı olarak kesilmiş olan idari para cezaları

(Sadece gümrük yükümlülüğüyle ilgili idari para cezalarına ilişkin dava açılmış olması halinde)

İlk derece yargı mercileri nezdinde dava açılmış ya da dava açma süresi henüz geçmemiş olan gümrük vergilerine ilişkin tahakkuklar

(Gümrük vergilerine ilişkin gümrük yükümlülüğü doğmuş ve idari itiraz süresi geçmemiş veya idari itiraz mercilerine intikal etmiş bulunan tahakkuklar dahil)

-

Cezanın % 15'i

-

İlk derece mahkemesi tarafından tarhiyatın terkinine karar verilmiş ise

-

Cezanın % 5'i

-

İlk derece mahkemesi tarafından tarhiyatın tasdikine veya tadilen tasdikine karar verilmiş ise

-

Tasdik edilen ceza tutarının % 30'u,

Terkin edilen cezanın % 5'i

-

En son kararın bozma kararı olması halinde

-

Cezanın % 15'i

-

En son kararın kısmen onama, kısmen bozma kararı olması halinde

-

Onanan kısmın tasdik veya tadilen tasdike ilişkin karar olması halinde tasdik edilen cezanın % 30'u, terkin edilen cezanın % 5'i,

Bozulan kısmın % 15'i

-

 

 

İnceleme ve tarhiyat safhasında bulanan işlemler

Ödenecek Vergi

Ödenecek Ceza

Ödenecek Gecikme Faizi

Tahakkuku ve tahsili gerektiği halde yükümlü tarafından beyan edilmeyen aykırılıklar

Gümrük vergilerinin tamamı

-

Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutar

 

2. TRT bandrolü ücretlerine ilişkin değişiklik yapıldı.

28.06.2016 tarihli Resmi Gazete'de 2016/8972 sayılı Karar yayımlanarak 15.06.2015 tarihli 2015/7757 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan 3098 saylı TRT Kurumu Gelirleri Kanunu uyarınca radyo ve televizyon yayınlarını almaya yarayan her türlü cihazdan alınacak bandrol ücretlerine ilişkin Karar'da değişiklik yapılmıştır. Buna göre;

a) Taşıtlarda kullanılmaya mahsus navigasyonlu multimedya cihazlarından % 8

b) Dahili tüner ile radyo/veya televizyon yayınlarını alabilen cep telefonlarından % 7

c) İnternet bağlantısı vasıtasıyla doğrudan veya herhangi bir yazılım veya donanım ilavesi ile radyo ve/veya televizyon yayınlarını alabilen cep telefonlarından % 6

d) Dahili tüner ile radyo/veya televizyon yayınlarını alabilen bilgisayarlardan (Tabletler dahil) % 3

e) İnternet vasıtasıyla doğrudan veya herhangi bir yazılım veya donanım ilavesi ile radyo ve/veya televizyon yayınlarını alabilen bilgisayarlardan % 2 

oranında bandrol ücreti alınması kararlaştırılmıştır.

3. İhracat, Transit Ticaret, İhracat Sayılan Satış ve Teslimler ile Döviz Kazandırıcı Hizmet ve Faaliyetlerde Vergi, Resim ve Harç İstisnası Hakkında Tebliğ (İhracat: 2008/6)'de değişiklik yapıldı.

Yapılan değişiklikler özetle aşağıdaki gibidir:

  • Vergi resim harç istisnası belge süresi proje sonuna kadar olan projelerin kapsamı ve ihale makamının uygun görüşü alınarak ek süre verilecek olan proje kapsamı genişletilmiştir. (Savunma sanayii projeleri, kamu kurum ve kuruluşlarında yaptırılan uluslararası taşımalar vs. eklenmiştir.)
  • Gerekli bilgi ve belgelerle Ekonomi Bakanlığına müracaat edilmesi halinde,
    • Yerli imalatçı firmaların, Müsteşarlıkça yayımlanan Tebliğ eki yatırım malları listesinde belirtilen malları üreterek yapacakları satış ve teslimleri kapsamındaki belgelere süre bitimini müteakip belge konusu iş tamamlanıncaya kadar ek süre verilebileceği hükmü eklenmiştir.
    • Belge konusu işe ait hukuki ve mali işlemler sonuçlanıncaya kadar belge süresi bitimini müteakip ek süre verilebileceği ve bu süre dâhilinde istisna uygulamasına devam edileceğine ilişkin beşinci fıkra eklenmiştir.
  • Firmaların, bu madde kapsamındaki ek sürelerden yararlanabilmesi için belge süresi sonundan itibaren 3 ay içerisinde Bakanlığa müracaat etmeleri gerektiği ve belirtilen süre dışında yapılan müracaatların değerlendirilmeyeceğine ilişkin altıncı fıkra eklenmiştir.

Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce düzenlenen ihracat taahhüdü kapatılmış veya henüz kapatılmamış bulunan vergi resim harç istisnası belgelerinin başka bir işleme gerek kalmaksızın, ilgili Tebliğin 8'inci maddesinin birinci ve üçüncü fıkralarında yapılan değişikliklerden yararlandırılacağına ilişkin geçici madde eklenmiştir.

4. Asansör Yönetmeliği ve Ölçü Aletleri Yönetmeliği ile ithalatçıların yükümlülükleri tanımlandı.

29.06.2016 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan 2014/32/AB sayılı Ölçü Aletleri Yönetmeliği ile su, gaz sayaçları, aktif elektrik enerji ve ısı sayaçları, hacim dönüştürme cihazları, su haricindeki sıvıların miktarlarını sürekli ve dinamik ölçen ölçme sistemleri, otomatik tartı aletleri, taksimetreler, malzeme ölçerler, boyutsal ölçüm cihazları ve egzoz gazı analiz cihazları gibi bir ölçüm fonksiyonu olan cihaz ve sistemlerin piyasada bulundurulması ve/veya kullanıma sunulması halinde taşıması gereken şartlar düzenlenmiştir.

Ayrıca, aynı tarihli Resmi Gazete'de 2014/33/AB sayılı Asansör Yönetmeliği ile asansörler ve asansörlere ait asansör güvenlik aksamlarının karşılamaları gereken temel sağlık ve güvenlik gereklerini, bu ürünlerle ilgili piyasaya arz koşulları ile piyasa gözetimi ve denetimi esasları belirlenmiştir.

İki Yönetmelik'te de ithalatçının yükümlülükleri tanımlanmış olup özetle ithalatçılar;

  • Yalnızca bu Yönetmeliklere uygun ölçü aletleri ve sansör güvenlik aksamlarını piyasaya arz edebilir.
  • Ürün piyasaya arz edilmeden ve/veya kullanıma sunulmadan önce, imalatçıların ilgili uygunluk değerlendirme işlemlerini gerçekleştirdiğini garanti etmek zorundadır.
  • Piyasaya arz edilen ürünlerin bu Yönetmeliğe uygun olmadığını bildiği veya bilmesinin gerektiği hallerde, ürünün uygun hale getirilmesine yönelik gerekli düzeltici faaliyeti ivedilikle yapmalı, gerekli görülen hallerde ürünü piyasadan çekmeli veya geri çağırmalıdır.
  • Ürün piyasaya arz edildikten sonraki on yıl boyunca, AB uygunluk beyanının bir kopyasını Bakanlığa sunmak üzere saklamalı ve teknik dosyasının da talep edilmesi hâlinde Bakanlığa sunulmak üzere mevcut olmasını sağlamalıdır.

5. Kompresörlü ünitelerin, sentetik ve suni devamsız liflerden ipliklerin ve çerçevesiz cam aynaların ithalatında dampinge karşı kesin önlem getirildi.

1 Temmuz 2016 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesine İlişkin 2016/16, 2016/22 ve 2016/27 sayılı Tebliğler ile aşağıda tanımı ve menşei belirtilen eşyaların Türkiye'ye ithalatında karşısında belirtilen oranda dampinge karşı kesin önlem yürürlüğe konulmuştur.

Ayrıca, 2016/22 sayılı Tebliğ konusu önlemin uygulanmasında İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesine İlişkin Tebliğ (Tebliğ No: 2015/8) ile Çin menşeli ithalat için yürürlükte olan dampinge karşı önlemde ithalatta haksız rekabetin önlenmesi hakkında mevzuat hükümleri çerçevesinde yapılacak değişiklikler de dikkate alınacaktır.

Tebliğ No

GTİP

Eşyanın Tanımı

Menşe Ülke

Firma

Dampinge Karşı Önlem

2016/16

8418.69.00.10.00

Kondenserleri ısı değiştiricisi fonksiyonu gören kompresörlü üniteler (yalnızca merkezi iklimlendirme ve proses suyunun soğutulmasında kullanılan chiller-absorbsiyon ve santrifüj kompresörlü olanlar hariç)

Çin Halk Cumhuriyeti

Chongqing Midea General Refrigeration Equipment Co. Ltd

% 36,63

Diğerleri

% 49,64

2016/22

55.08;

 

55.09 (5509.52; 5509.61; 5509.91 hariç)

 

55.10 (5510.20 hariç)

 

55.11

Sentetik ve suni devamsız liflerden iplikler

Çin Tayvanı

Formosa Chemicals and Fibre Corporation (FCFC)

0 ABD Doları/kg

Diğerleri

0,80 ABD Doları/kg

2016/27

7009.91

Çerçevesiz Cam Aynalar

Çin Halk Cumhuriyeti

Tüm Firmalar

% 27,00


6. Sadece veya esas itibarıyla 84.07 veya 84.08 pozisyonlarındaki motorların aksam ve parçalarının ithalatında gözetim uygulaması getirildi.

25 Haziran 2016 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 2016/4 sayılı İthalatta Gözetim Uygulamasına İlişkin Tebliğ ile aşağıda gümrük tarife istatistik pozisyonu ve tanımı verilen eşyadan, 9 ABD Dolarının altında birim kıymeti haiz olanlarının ithalatında, ileriye yönelik olarak ülke ayrımı yapılmaksızın gözetim uygulaması getirilmiştir.

GTİP

Eşya Tanımı

Birim Gümrük Kıymeti (ABD Doları/Kg)

8409.91.00.00.00

Sadece veya esas itibariyle kıvılcım ile içten yanmalı pistonlu motorlar için olanlar (sadece alüminyum silindir kapakları)

9

8409.99.00.00.00

Diğerleri (sadece alüminyum silindir kapakları)

9