Gümrükte gündem

Sercan Bahadır - Yakup Güneş

11 Eylül 2014 tarihinde yürürlüğe giren ve "Torba Yasa" olarak tanımlanan 6552 sayılı Kanun, geçmiş olduğumuz ayda en çok öne çıkan konu olmuştur. Bu yasada gümrük vergilerinin yeniden yapılandırılması ve TRT bandrol ücretine ilişkin yapılan usul değişikliği "Gümrükte Gündem" olarak karşımıza çıkmaktadır.

Gümrük alacaklarının yapılandırılması

12 Kasım 2014 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan "6552 Sayılı Kanun Kapsamında Yeniden Yapılandırılacak Gümrük Alacaklarına İlişkin Tebliğ" ile gümrük alacaklarının yeniden yapılandırılmasına ilişkin usul ve esaslar belirlenmiştir.

Tebliğ'e göre 30.04.2014 tarihinden önce 4458 sayılı Gümrük Kanunu ve ilgili diğer kanunlar uyarınca gümrük yükümlülüğü doğan ve söz konusu tarih itibarıyla 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre gümrük idarelerince takip edilen gümrük vergileri, idari para cezaları, faiz, gecikme faizi ve gecikme zammı alacaklarından kesinleşmiş olanlar 6552 sayılı Kanun'dan yararlanacaktır.

Tebliğ'de yinelenen düzenlemelere göre;

1. 11.09.2014 tarihi itibarıyla vadesi geldiği hâlde ödenmemiş olan ya da ödeme süresi henüz geçmemiş bulunan gümrük vergileri ile bu vergilere bağlı cezaların ödenmemiş kısmının tamamı ile bunlara bağlı faiz, gecikme faizi, gecikme zammı gibi ferî amme alacakları yerine 11.09.2014 tarihine kadar Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın bu maddede belirtilen süre ve şekilde tamamen ödenmesi şartıyla, alacak asıllarına bağlı faiz, gecikme faizi, gecikme zammı gibi ferî amme alacaklarının tamamının tahsilinden vazgeçilecektir. Bu kapsamdaki vergi aslı ve cezalarda bir indirim söz konusu değildir.

2. 11.09.2014 tarihi itibarıyla vadesi geldiği halde ödenmemiş olan ya da ödeme süresi henüz geçmemiş bulunan ve bir vergi aslına bağlı olmaksızın 4458 sayılı Kanun ve ilgili diğer kanunlar kapsamında kesilmiş olan idari para cezaları ile 5326 sayılı Kanun'un iştirak hükümleri nedeniyle kesilmiş olan idari para cezalarının % 50'sinin, bu maddede belirtilen süre ve şekilde tamamen ödenmesi şartıyla cezaların kalan % 50'sinin tahsilinden vazgeçilecektir.

3. Eşyanın gümrüklenmiş değerine bağlı olarak kesilmiş olan idari para cezaları ile ilgili olarak söz konusu cezaların ve varsa gümrük vergileri aslının tamamı ile bunlara bağlı faiz, gecikme faizi, gecikme zammı gibi fer'i amme alacakları yerine 11.09.2014 tarihine kadar Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın bu maddede belirtilen süre ve şekilde tamamen ödenmesi şartıyla, alacak asıllarına bağlı faiz, gecikme faizi, gecikme zammı gibi fer'i amme alacaklarının tamamının tahsilinden vazgeçilecektir.

4. Bu kapsamında, ödenmemiş alacağın sadece fer'i alacaktan ibaret olması halinde fer'i alacak yerine Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutar tahsil edilecektir.

Kanun kapsamı borçların yapılandırılabilmesi için, borçluların 1 Aralık 2014 günü mesai bitimine kadar ilgili gümrük idaresine Tebliğ'in 2 nolu ekinde belirtilen forma uygun olarak başvuruda bulunmaları gerekmektedir.

Kanunun 80'inci maddesi kapsamına giren gümrük vergilerine ilişkin alacakların yapılandırılmasına ilişkin başvurular münhasıran ilgili gümrük idaresine yapılacak ve alacağın birden fazla gümrük idaresini ilgilendirmesi durumunda, her idareye ayrı ayrı başvuru yapılacaktır.

TRT bandrol uygulaması

6552 sayılı Kanun'un 11 Eylül 2014 tarihinde yürürlüğe girmesiyle gümrük dünyasını yakından ilgilendiren bir diğer konu da TRT bandrol ücretinin alınmasına ilişkin usulde yapılan değişiklik olmuştur.

Kanun'un 104 ve 105. maddeleri ile ticari ithalat maksadıyla yurda getirilen cihazlar için yurt içinde satıştan önce alınması gereken bandrollerin, serbest dolaşıma giriş anında yani ithalat aşamasına alınması zorunluluğu getirilmiştir. Şöyle ki; ithalatçılara, bu bandrol ücretini ithalat anında gümrük idaresine peşin ödeyerek temin edebilme veya teminat karşılığı bir beyanname ile TRT Kurumuna ödeyerek temin edebilme şeklinde iki alternatif sunulmuştur.

Bandrol ücretlerinin eşyanın serbest dolaşıma girişi sırasında temin edilmesi zorunluluğu getirilmesinin ve gümrükte gündem olmasının ana nedeni, bandrol ücretinin ithalatta katma değer vergisi matrahına eklenmesidir. Özellikle otomotiv, cep telefonu gibi özel tüketim vergisine tabi ürünlerde bu bandrol ücretinin KDV matrahına eklenmesinin dolaylı yansıması olarak bu ücretin özel tüketim vergisi matrahına da dahil edilmesi gerekmektedir.

Örneğin motor silindir hacmi 2000 cc'nin üzeri ve FOB bedeli 75 bin TL olan bir otomobilin, (ÖTV hariç ithalatta KDV matrahı 90 bin TL olduğu ve satış tutarının da bu bedelin altında kaldığı varsayımı ile) TRT bandrol ücret bedeli 360 TL (90.000 TL x 0,004) hesaplanmaktadır. Bu değişiklik öncesinde ÖTV tutarı (90. 000TL x % 145) 130 bin 500 TL iken değişiklik sonrasında ÖTV tutarı (90.360 TL x % 145) 131 bin 22 TLolarak hesaplanacaktır.

Sonuçta, kamuoyunda bir af olarak algılanan "Torba Yasa", TRT bandrol ücreti uygulamasına getirilen son değişiklik nedeniyle otomotiv sektörüne bir vergi artışı olarak yansımıştır.