9. Motorlu taşıtlar vergisi
9.1 Konusu
Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanunu’nun 5 ve 6. maddelerinde yazılı tarifelerde yer alan;
a. Karayolları Trafik Kanunu’na göre trafik şube veya bürolarına kayıt ve tescil edilmiş bulunan motorlu kara taşıtları,
b. Ulaştırma Bakanlığı Sivil Havacılık Genel Müdürlüğüne kayıt ve tescil edilmiş olan uçak ve helikopterler,
motorlu taşıtlar vergisine (MTV) tabidir.
Liman ve belediye siciline kayıt ve tescil edilmiş olan motorlu deniz taşıtları da Kanun’un kapsamında iken, 5897 sayılı Kanun’un 2 ve 3. maddeleri ile Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanunu’nda yapılan değişikliklerle, yat, kotra ve her türlü motorlu özel tekneler, 30 Haziran 2009 tarihinden itibaren motorlu taşıtlar vergisi kapsamından çıkarılmıştır.
Söz konusu Kanun ile yapılan bir diğer düzenleme uyarınca bağlama kütüklerine kaydedilen gemi, deniz ve iç su araçlarına verilecek ruhsatnamelerden ve bunların vizelerinden 30 Haziran 2009 tarihinden itibaren harç alınmaya başlanmıştır. Bu harcın tutarı söz konusu deniz araçlarının boylarına göre belirlenmektedir. Aracın boyunun tespitinde bir metreden küçük değerler dikkate alınmaz. Deniz araçlarına 2024 yılında uygulanan harç tutarları Rehber’in “14.9 Harç oran ve tutarları” bölümünde (8) sayılı tarifede yer almaktadır.
Münhasıran deniz taşımacılığı ve balıkçılık faaliyetinde kullanılan gemi, deniz ve iç su araçları için alınacak ruhsatname ve yapılacak vize işlemleri bu harçlardan müstesnadır.
9.2 Mükellef
Motorlu taşıtlar vergisinin mükellefi; trafik sicili ile Ulaştırma Bakanlığınca tutulan sivil hava vasıtaları sicilinde adlarına motorlu taşıt kayıt ve tescil edilmiş olan gerçek ve tüzel kişilerdir.
9.3 İstisnalar
Aşağıda yazılı motorlu taşıtlar vergiden müstesnadır:
a. Genel ve özel bütçeli idareler, sosyal güvenlik kurumları ile il özel idareleri, belediyeler, köy tüzel kişilikleri ve Türkiye Kızılay Derneği adına kayıt ve tescil edilen taşıtlar, (Bu idarelere bağlı olup, ayrı tüzel kişiliği olan işletmeler ile özel kanunlarında malları Devlet malı sayılmış olan kuruluşların taşıtları hariç)
b. Karşılıklı olmak şartıyla, yabancı devletlerin Türkiye’de bulunan elçilik ve konsolosluklarıyla, elçi, maslahatgüzar ve konsoloslarına (fahri konsoloslar hariç) ve o devletin uyruğunda bulunan elçilik ve konsolosluk memurlarına ve merkezi Türkiye’de bulunan uluslararası kurullar ile bu kurulların yabancı uyruklu memurlarına ve resmî bir görev için yurda gelen delege ve heyetlere ve bu heyetlere mensup yabancı uyruklu kişilere ait taşıtlar,
c. Engellilik oranı %90 ve daha fazla olan malûl ve engellilerin adlarına kayıtlı taşıtlar ile diğer malûl ve engellilerin, bu durumlarına uygun hale getirilmiş özel tertibatlı taşıtlar,
d. Bankalar Kanunu hükümlerine göre temettü hariç ortaklık hakları ile yönetim ve denetimleri veya hisseleri kısmen veya tamamen Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonuna intikal eden bankalara, tasfiyeleri Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu eliyle yürütülen müflis bankaların iflâs idarelerine ait taşıtlar.
9.4 Mükellefiyetin başlaması
Verginin mükellefiyeti motorlu taşıtların trafik sicili ile Ulaştırma Bakanlığı tarafından tutulan sivil hava vasıtaları siciline kayıt ve tescili ile başlar.
Mükellefiyetin başlaması,
a. Takvim yılının ilk altı ayı içinde yeni kayıt ve tescil edilen taşıtlarda kayıt ve tescilin yapıldığı takvim yılı başından, son altı ay içinde yeni kayıt ve tescil edilen taşıtlarda ise, son altı aylık dönemin başından itibaren,
b. Kayıt ve tescilli olup da devir ve temlik sebebiyle kayıt ve tescil yapılan taşıtlarda değişiklik, takvim yılının ilk altı ayında yapılmış ise takip eden son altı aylık dönemin başından, son altı ayında yapılmış ise, takip eden takvim yılı başından itibaren dikkate alınır.
9.5 Mükellefiyetin sona ermesi
Motorlu taşıtların trafik sicili ile Ulaştırma Bakanlığı tarafından tutulan sivil hava vasıtaları siciline ait kayıtlarının silinmesi halinde; silinme takvim yılının ilk altı ayı içinde yapılmış ise ikinci altı aylık dönemin başından, ikinci altı aylık dönem içinde yapılmışsa takip eden takvim yılı başından itibaren mükellefiyet sona erer.
9.6 Verginin tahakkuku ve ödenmesi
Vergi taşıtların kayıt ve tescilinin yapıldığı yerin vergi dairesi tarafından, her yıl ocak ayının başında yıllık olarak tahakkuk ettirilmiş sayılır.
Motorlu taşıtlar vergisi, her yıl ocak ve temmuz aylarında olmak üzere iki eşit taksitte ödenir. Buna göre 2024 yılında motorlu taşıt vergisinin;
- İlk taksitinin 31 Ocak 2024 Çarşamba,
- İkinci taksitinin de 31 Temmuz 2024 Çarşamba,
akşamına kadar ödenmesi gerekmektedir.
Takvim yılının ilk altı ayında, taşıtın bünyesinde bir değişiklik olması veya verginin artırılması veya azaltılması halinde ikinci taksit, yeni duruma göre ödenir.
9.7 Motorlu taşıtlar vergisi tutarları
Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanunu’nun 10. maddesi hükmüne göre, her takvim yılı başından itibaren geçerli olmak üzere, önceki yılda uygulanan taşıt değerleri ve vergi miktarları o yıl için VUK hükümleri uyarınca tespit ve ilan olunan yeniden değerleme oranında artırılmaktadır.
Cumhurbaşkanı, yeniden değerleme oranının %50 fazlasını geçmemek, %20’sinden az olmamak üzere yeni oranlar tespit etmeye, EURO normlarını sağlayan katalitik konvertör sistemi ile teçhiz edilmiş taşıtlarda tespit edilen bu oranı veya vergi miktarlarını %50 nispetine kadar indirmeye yetkilidir.
Ancak 31.12.2017 tarihinden önce (bu tarih dahil) kayıt ve tescil ettirilen otomobil, kaptıkaçtı, arazi taşıtları ve benzerlerinden 2018 yılında tahsil edilecek motorlu taşıt vergisi (MTV) tutarları, 7061 sayılı Kanun’un (RG: 05.12.2017) 26. maddesiyle tespit edilmiştir.
Yine aynı Kanun’un 22 ve 23. maddeleriyle ise MTV Kanunu’na ekli (I) sayılı tarifenin otomobil, kaptıkaçtı, arazi taşıtları ve benzerlerinin yer aldığı bölüme iki sütun daha eklenmiştir. Bu sayede 1 Ocak 2018 tarihinden itibaren kayıt ve tescil ettirilen otomobil, kaptıkaçtı, arazi taşıtları ve benzerlerinin, sadece motor silindir hacmine göre değil, aynı zamanda taşıtların değerine göre de farklı vergilendirilmesi sistemine geçilmiştir.
Bu mevzuat kapsamında 2024 yılında uygulanacak motorlu taşıtlar vergisi tutarlarına, Rehber’in “14. Vergi oran ve tutarları-2024” bölümünde “14.5 Motorlu taşıtlar vergisi tutarları” başlığı altında yer verilmiştir.
|