Page 3 - VGEkim_2018

çalışmalar yapmaktadır. Özellikle son dönemlerde yoğunlaşan vergiden indirilmesi, indirilemeyen tutarların ise yıllık gelir
bu çalışmalar, bir taraftan vergi gelirlerini korumayı, diğer veya kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi gereken
taraftan mükelleflere vergi yükümlülüklerini yerine getirirken tarihi izleyen bir tam yıl içinde mükellefin beyanı üzerine
5
kaliteli bir hizmet sunmayı amaçlamaktadır. tahakkuk eden diğer vergilerinden mahsup edilmesi imkânı
sağlanmakta, mahsup edilemeyen tutarların ise iade edilmemesi
Vergilemede herkes tarafından kabul gören en önemli ilkelerden öngörülmektedir.” ifadesine yer verilmektedir.
biri vergilemede adalet konusudur. İyi bir vergi sisteminin adil
olması gerektiği fikri tartışmasız olup, adaletin nasıl sağlanacağı 1. Vergi indiriminin kapsamı
veya birtakım uygulamaların adil olup olmadığı konusu ise
tartışmalıdır. Ülkemizde sık sık gündeme gelen vergi afları da bu Vergi indirimi oranı yıllık gelir veya kurumlar vergisi
konulardan biridir. 6 beyannameleri üzerinden hesaplanan verginin %5’i olarak
belirlenmiştir. Cumhurbaşkanı, bu oranı ve tutarı iki katına
Günümüzde çağdaş ve modern bir vergi sisteminin beyan kadar artırmaya, sıfıra kadar indirmeye, kanuni oran ve tutarına
üzerine kurulması gerektiği, beyan üzerine kurulmuş olan getirmeye yetkili kılınmıştır.
bir vergi sisteminin başarılı bir şekilde işleyebilmesi için de
mükelleflerin yükümlü tutuldukları vergisel sisteme gönüllü Vergi indirimden faydalanabilmek için;
uyumlarının da sağlanmış olmasının gerekli olduğu kabul
edilmektedir. Bu kapsamda ülkemizde de “mükellef odaklı” bir • İndirimin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile bu
yaklaşım ön planda tutulmaya çalışılmış ve bu konuda önemli yıldan önceki son iki yıla ait vergi beyannamelerinin kanuni
adımlar atılmıştır. Bu bağlamda bir adım olarak, mükelleflerin süresi içerisinde verilmiş olması (Kanuni süresinde verilen bir
uzun zamandır beklediği vergiye uyumlu mükelleflere vergi beyannameye ilişkin olarak kanuni süresinden sonra düzeltme
indirimi müessesesi getirilmiştir. 7 amacıyla veya pişmanlıkla verilen beyannameler bu şartın
ihlali sayılmaz.),
08.03.2017 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 6824 Sayılı
“Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanun ve • Vergi beyannamelerinin üzerine tahakkuk eden vergilerin
Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair kanuni süresinde ödenmiş olması (Her bir beyanname
Kanun” un 4’üncü maddesi ile Gelir Vergisi Kanunu’na eklenen itibarıyla 10 Türk lirasına kadar yapılan eksik ödemeler bu
mükerrer 121’inci madde ile uyumlu mükelleflere beyan ettikleri şartın ihlali sayılmaz.),
gelir ve kurumlar vergisinin belli bir bölümüne kadar vergi • Belirtilen süre içerisinde haklarında beyana tabi vergi türleri
indirimi getirilmiştir. itibarıyla ikmalen, re'sen veya idarece yapılmış bir tarhiyat
bulunmaması (Yapılan tarhiyatların kesinleşmiş yargı
Mezkur madde “Vergiye Uyumlu Mükelleflere Vergi İndirimi” kararlarıyla veya 213 sayılı Vergi Usul Kanununun uzlaşma ya
başlığı altında yeniden düzenlenmiştir: “Ticari, zirai veya mesleki da düzeltme hükümlerine göre tamamen ortadan kaldırılmış
faaliyeti nedeniyle gelir vergisi mükellefi olanlar ile kurumlar olması durumunda bu şart ihlal edilmiş sayılmaz.),
vergisi mükelleflerinden (finans ve bankacılık sektörlerinde
faaliyet gösterenler, sigorta ve reasürans şirketleri ile emeklilik • İndirimin hesaplanacağı beyannamenin verildiği tarih itibarıyla
şirketleri ve emeklilik yatırım fonları hariç olmak üzere), bu vergi aslı (vergi cezaları dâhil) 1.000 Türk lirasının üzerinde
maddenin ikinci fıkrasında belirtilen şartları taşıyanların vadesi geçmiş borcunun bulunmaması
yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannameleri üzerinden
hesaplanan verginin %5'i, ödenmesi gereken gelir veya kurumlar gerekmektedir.
vergisinden indirilir. Şu kadar ki hesaplanan indirim tutarı, her
hâl ve takdirde 1 milyon Türk lirasından fazla olamaz. İndirilecek Kanun’da indirimin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl
tutarın ödenmesi gereken vergiden fazla olması durumunda ile önceki dört takvim yılında Vergi Usul Kanunu’nun 359’uncu
kalan tutar, yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannamesinin maddesinde sayılan fiilleri işlediği tespit edilenlerin, bu madde
verilmesi gereken tarihi izleyen bir tam yıl içinde mükellefin hükümlerinden yararlanamayacağı ifade edilmiştir.
beyanı üzerine tahakkuk eden diğer vergilerinden mahsup
edilebilir. Bu süre içinde mahsup edilemeyen tutarlar red ve Vergi indiriminden yararlanan mükelleflerin, öngörülen şartları
iade edilmez. Gelir vergisi mükelleflerinin yararlanacağı indirim taşımadığının sonradan tespiti hâlinde ilgili vergilendirme
tutarı, ticari, zirai veya mesleki faaliyet nedeniyle beyan edilen döneminde indirim uygulaması dolayısıyla ödenmeyen vergiler,
kazançların toplam gelir vergisi matrahı içerisindeki oranı vergi ziyaı cezası uygulanmaksızın tarh edilmektedir. Bu hüküm,
dikkate alınmak suretiyle hesaplanan gelir vergisi esas alınarak indirimin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile bu
tespit edilir…” yıldan önceki son iki yılda herhangi bir vergiye ilişkin beyanların
gerçek durumu yansıtmadığının indirimden yararlanıldıktan
Yapılan düzenlemenin gerekçesinde “Yapılan düzenleme sonra tespiti üzerine yapılan tarhiyatların kesinleşmesi hâlinde
ile ticari, zirai veya mesleki faaliyeti nedeniyle gelir vergisi de uygulanır ve bu takdirde indirim uygulaması dolayısıyla
mükellefi olanlar ile finans, bankacılık ve sigortacılık ödenmeyen vergiler açısından zamanaşımı, yapılan tarhiyatın
sektörlerinde faaliyet gösterenler hariç olmak üzere, kurumlar kesinleştiği tarihi takip eden takvim yılının başından itibaren
vergisi mükelleflerinden, maddede yer alan şartları taşıyanların başlamaktadır.
verecekleri yıllık gelir ve kurumlar vergisi beyannameleri
üzerinden hesaplanan verginin %5’inin, ödenmesi gereken Düzenlemede geçen vergi beyannamesi ve vergi ibareleri,
Maliye Bakanlığına bağlı vergi dairelerine verilmesi gereken
5 Öner, M. Yavuz. Mükellef Hakları Bağlamında Meslek Mensuplarının Rolü, s.177-179.
6 Kargı, Veli; Yüksel, Cihan. Türkiye’de Vergi Aflarının Vergi Adaleti ve Mükellefler Üzerine Etkileri, s.3.
7 Gümüş, Ali (2017). Uyumlu Mükelleflere Vergi İndirimi, Vergi Dünyası, Yıl:36, Sayı: 431, Temmuz, s.102.
Ekim 2018 3