Page 4 - VGEkim_2018

vergi beyannameleri ile bu beyannameler üzerine tahakkuk haline gelmektedir. Diğer bir ifade ile bu yaklaşımda 5 yıldan
eden vergileri ifade etmektedir. az bir süredir faaliyette bulunmuş bir mükellefin “uyumlu”
olup olmadığının belirsiz olduğu kabul edilmekte ve indirimden
Maddenin birinci fıkrasında yer alan tutar, her yıl bir önceki yararlanmasına müsaade edilmemektedir.
yıla ilişkin olarak Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre
belirlenen yeniden değerleme oranında artırılmak suretiyle Diğer bir yaklaşım ise ceza hukukundaki masumiyet karinesine
uygulanmaktadır. benzer şekilde mükellefin doğduğu (kurulduğu) günden itibaren,
şartları ihlal etmediği ve “uyumlu” kaldığı müddetçe indirimden
2. İndirimden faydalanacak mükellefler faydalanabilmesidir.

Düzenleme ile vergi indiriminden yararlanacak mükellefler Uygulamada genel yaklaşımın ve anlayışın ilk bahsettiğimiz
sınırlandırılmış ve bazı mükellefler vergiye uyumlu olsalar şekilde “yeterlik ispat etmek” şeklinde olduğunu görmekteyiz.
dahi kapsam dışında tutulmuşlardır. Vergi indiriminden önceki Ancak bu hususta Kanun’da bir açıklık bulunmadığı
bölümde sayılan şartları taşıması kaydıyla; kanaatindeyiz.

• Ticari, zirai veya mesleki faaliyeti nedeniyle gelir vergisi Düzenlemenin arzu edilen amaca ulaşmasını engelleyen
mükellefi olanlar, hususlardan birinin de mükelleflerin vergi indiriminden
faydalanabilmesi için indirimin hesaplanacağı beyannamenin
• Finans ve bankacılık sektörlerinde faaliyet gösterenler, sigorta ait olduğu yıl ile bu yıldan önceki son iki yıl içerisinde haklarında
ve reasürans şirketleri, emeklilik şirketleri ve emeklilik yatırım beyana tabi vergi türleri itibarıyla ikmalen, re’sen veya
fonları hariç olmak üzere kurumlar vergisi mükellefleri idarece yapılmış bir tarhiyat bulunmaması şartı olduğunu
düşünüyoruz. Çok büyük işlemler içerisinde çok küçük tutardaki
faydalanabileceklerdir. tarhiyatlarının bulunması birçok mükellefi uygulama kapsamı
dışında bırakmaktadır. Binlerce, milyonlarca işlem yapan ve
Belirtilen şartları tam olarak taşısa dahi; hacim yaratan firmaların bu büyüklük içerisinde ufak hatalar
yapmalarının ve tarhiyata muhatap olmalarının onların
• Ücret geliri elde eden, uyumluluğuna halel getirmemesi gerektiği düşüncesindeyiz.
• Menkul sermaye iradı elde eden, Amacın mükelleflerin gönüllü uyumunu teşvik olduğunu dikkate
aldığımızda, bu konumdaki mükelleflerin hayal kırıklığına
• Gayrimenkul sermaye iradı elde eden, uğradığını söylemek doğru olacaktır. Kaldı ki bu şart ilgili
• Diğer kazanç ve iratları elde eden dönemde tarhiyatın kesinleşip kesinleşmediğine bakılmaksızın
hüküm ifade etmektedir.
mükellefler indirim hakkından faydalanamayacaktır.
Bu uygulamaya yönelik olarak yayımlanan 301 seri numaralı
Getirilen vergi indirimi hakkı ücret, menkul sermaye iradı ve Gelir Vergisi Genel Tebliği’nde bu konuya ilişkin olarak aşağıdaki
gayrimenkul sermaye iradı elde edenler ile finans ve bankacılık örneğe yer verilmiştir:
sektöründe faaliyet gösterenler, sigorta ve reasürans şirketleri
ile bireysel emeklilik şirketleri ve emeklilik yatırım fonları gibi “(Ç) Ltd. Şti., 2015, 2016 ve 2017 hesap dönemlerine ilişkin
toplumun büyük bir bölümünü ilgilendiren ve “vergiye uyumlu tüm vergi beyannamelerini kanuni süresi içerisinde vermiş
mükellef” tanımı içerisinde yer alan mükelleflere tanınmadığı ve bu beyannameler üzerine tahakkuk eden vergileri kanuni
için, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın eşitliği düzenleyen süresi içerisinde ödemiştir. (Ç) Ltd. Şti. adına Ağustos 2014
10’uncu maddesine ve vergi ile ilgili hükmü düzenleyen 73’üncü vergilendirme dönemi için katma değer vergisi yönünden
maddesine adalet, eşitlik ilkeleri açısından aykırılık teşkil ettiği 2016 yılında vergi inceleme raporu düzenlenmiş ve 120.000
yönünde eleştiriler almaktadır. 8 TL ikmalen KDV tarhiyatı yapılmıştır. Ancak, söz konusu
tarhiyata karşı mükellef tarafından dava açılmış ve 13/4/2018
Diğer taraftan, mükellef odaklı yaklaşım gereği vergiye gönüllü tarihi itibarıyla kesinleşen yargı kararıyla tarhiyat tamamen
uyumun artırılabilmesi için “uyumlu” olarak tanımlanan kaldırılmıştır.
mükelleflere getirilen vergisel avantajın ne yazık ki uygulamada
tüm mükellefleri kapsamadığı görülmüştür. Mükelleflerin ne (Ç) Ltd. Şti. hakkında yapılan ve indirimin hesaplanacağı 2017
kadar süredir faaliyette bulunması gerektiği yönünde Kanun’da hesap dönemine ait kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi
açık bir şart bulunmayışı, nispeten yeni kurulan firmalar gereken süreden önce kesinleşmiş mahkeme kararıyla tamamen
açısından boşluk ve belirsizlik yaratmaktadır. Örneğin, 2015 kaldırılan bu tarhiyat, diğer şartların da sağlanması kaydıyla,
yılında kurulan ve beyannamelerini süresinde veren ve res’en, anılan şirketin vergi indiriminden yararlanmasına engel teşkil
ikmalen veya idarece herhangi bir tarhiyata muhatap olmayan etmeyecektir.
firma 2017 yılı için bu indirimden faydalanabilecek midir? Eğer
indirimden yararlanabilmek için mükellefin “uyumlu” olduğunu Öte yandan (Ç) Ltd. Şti., hakkında yapılan söz konusu tarhiyatın
ispat etmesini, bir anlamda rüştünü ispat etmesini arayacaksak, indirimin hesaplanacağı 2017 hesap dönemine ait kurumlar
bu durumda mükellefin beyannamenin verildiği yıl dahil en vergisi beyannamesinin verilmesi gereken süreden sonraki bir
9
az 5 yıl boyunca faaliyette bulunmuş olması öncelikli koşul tarihte (örneğin 4/6/2018 tarihinde) kesinleşen yargı kararıyla
8 Erol, Ahmet (2017). Vergiye Uyumlu Mükelleflere Vergi İndirimi. Vergi Dünyası, Yıl 36, Sayı 428.
9 İndirimin şartlarından bir tanesi de, indirimin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile önceki dört takvim yılında Vergi Usul
Kanunu’nun 359’uncu maddesinde sayılan fiilleri işlediği tespit edilenlerin, bu madde hükümlerinden yararlanamayacağıdır.
4 Ekim 2018