Page 6 - VeGuAralik_2018

planlardır. Hisse edindirme planı kapsamında elde edilen menfaatin,
Türkiye’de mukim bir işveren tarafından sağlanması ya da yurt
Hisse edindirme planları türlerine göre çeşitlilik gösterse dışında mukim bir işveren tarafından sağlanıp Türkiye mukimi
de genel anlamda hisse planlarını satın alma hakkı tanıyan bir işverene yansıtılması durumunda Gelir Vergisi Kanunu’nun
(maliyetli) hisse planları ve doğrudan verilen (maliyetsiz) hisse 94. maddesi hükümleri geçerli olacaktır. Bu maddeye göre
planları olarak ikiye ayırabiliriz. Bu planların vergileme açısından işverenler; hizmet erbabına ödedikleri ücretler ile 61’inci
önemlilik arz eden tarihleri aşağıdaki gibi olmaktadır: maddede yazılı olup ücret sayılan ödemeleri (istisnadan
• Doğrudan (maliyetsiz) hisse planları: faydalananlar hariç), nakden veya hesaben yaptıkları sırada,
istihkak sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben tevkifat
• Veriliş tarihi (Grant date): Şirketin çalışanına hisseleri yapmaya mecburdurlar. Bu durumda işverenin çalışanını
vadetmiş olduğu tarihtir. bedelsiz veya düşük bir bedelle hisse edinimi planına dâhil
• Hakediş tarihi (Vesting date): Önceden belirlenmiş olan etmesi, bu kapsamda değerlendirilecek ve işveren tarafından
şartların gerçekleştiği ve bekleme dönemini takiben Gelir Vergisi Kanunu'nun 94. maddesi gereği bu kazanç
hisselerin mülkiyetinin çalışana geçmiş olduğu tarihtir. üzerinden vergi tevkifatı yapılacaktır.
• Satış tarihi (Selling date): Çalışanın hak etmiş olduğu Asıl önem teşkil eden konu ise, hisse edindirme planlarından
hisselerini bireysel bir tercih ile elden çıkarmış olduğu doğan kazancın ne zaman vergilendirileceği konusudur.
tarihtir. Mevzuatımız gereğince vergiyi doğuran olay, edinilen hisse
planlarının çalışanın hukuki, ekonomik ve fiili tasarrufuna
• Satın alma hakkı tanıyan (maliyetli) hisse planları: geçmiş olduğu tarihtir.
• Veriliş tarihi (Grant date): Satın alma opsiyonunun çalışana Gelir İdaresi Başkanlığı yurt dışında mukim grup şirketi
sunulduğu tarihtir. tarafından veriliş tarihi (grant date) itibarıyla Türkiye’ye
• Hakediş tarihi (Vesting date): Hisse opsiyon sözleşmesinde yansıtılan hisse bedellerinin hangi tarih itibarıyla gelir vergisi
belirtilen şartlar gerçekleştiği takdirde, opsiyonun hakkının stopajına tabi tutulması gerektiği ile ilgili olarak sorulan
çalışana sunulduğu tarihtir. soruyu, 26 Mayıs 2015 tarihli muktezasında şu şekilde
• Elde tutma dönemi (Holding period): Opsiyon hakkının cevaplandırmıştır:
kullanımı için verilen son tarihtir. Çalışan bu tarihte hisse “Yurt dışındaki grup firması tarafından belli şartları haiz
bedelini ödeyerek hisseleri satın alıp almayacağına karar personele belli koşulları yerine getirmiş olmaları şartıyla “Hisse
vermek durumundadır. Edindirme Planı” kapsamında bedelsiz hisse senedi verileceğine
• Kullanım tarihi (Exercising date): Opsiyon hakkının ilişkin taahhütte bulunulmasıyla ve şartların gerçekleşmiş
kullanılarak, hisselerin mülkiyetinin çalışana geçmiş olduğu olması halinde hisse senetlerinin bedelsiz verilmesi nedeniyle
tarihtir. şirketinizce sağlanan menfaatin, çalışanın hukuki ve ekonomik
• Satış tarihi (Selling date): Çalışanın hak etmiş olduğu tasarrufuna geçtiği (bedelsiz hisseler, taahhüt tarihinden
hisselerini bireysel bir tercih ile elden çıkarmış olduğu başlayarak 3 yıllık bir hak ediş süresinin sonunda ve şirkette
tarihtir. çalışan personele verileceğinden hisselerin bedelsiz aldığı
tarihin), dönem ücret geliri olarak değerlendirilmesi gerekmekte
Çalışanın, hisse edindirme planındaki şartları yerine getirmesi olup, söz konusu personelin şirketinizde çalışmaları ve belli
neticesinde şirket hisselerini almaya hak kazanması, verginin koşullar karşılığı sağlanan söz konusu menfaatin şirketiniz
doğması için yeterli değildir. Hisse edindirme planında vergiyi tarafından vergi tevkifatına tabi tutulup muhtasar beyanname ile
doğuran olayın oluşu; hisse senedi opsiyonlarının çalışanın beyan edilmesi gerekmektedir.
hukuki, ekonomik ve fiili tasarrufuna geçmesi ile meydana
gelmektedir. Bu durumda maliyetsiz hisse planlarında ”vesting Ayrıca, ücret olarak değerlendirilecek olan söz konusu
date”, maliyetli hisse planlarında ise “exercising date” vergiyi hisseler, personelinizin hukuki ve ekonomik tasarrufuna geçtiği
doğuran olayın meydana geldiği tarihtir. dönemde kurum kazancınızın tespitinde gider olarak dikkate
alınabilecektir.”
3. Hisse edindirme planlarından elde edilen
gelirlerin vergilendirilmesi Hisse edindirme planı kapsamında çalışana sağlanan
menfaatinin doğrudan, yurt dışında mukim bir işverenden
Türk vergi mevzuatında, hisse edindirme planlarının ödenmesi ve Türkiye mukimi işverene yansıtılmaması
vergilendirilmesine ilişkin herhangi bir düzenleme durumunda, Gelir Vergisi Kanunu’nun 95. madde hükümleri
bulunmamaktadır. Gelir Vergisi Kanunu’nun 61. maddesi geçerli olacaktır. İlgili maddede; ücretlerini yabancı bir
uyarınca ücret; işverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak memleketteki işverenden doğrudan doğruya alan hizmet
çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan erbabının, ücretleri hakkında vergi tevkif usulünün cari
ve para ile temsil edilebilen menfaatlerdir. Ücretin ödenek, olmayacağı, bunların gelirlerini, yıllık beyanname ile
tazminat, kasa tazminatı, tahsisat, zam, avans, aidat, huzur bildireceklerine ilişkin düzenleme yer almaktadır. Bu bilgiye
hakkı, prim, ikramiye, gider karşılığı veya başka adlar altında istinaden çalışan, hisselerin kendi ekonomik ve hukuki
ödenmiş olması veya bir ortaklık münasebeti niteliğinde tasarrufuna geçtiği dönemde gelirini yıllık gelir vergisi
olmamak şartı ile kazancın belli bir yüzdesi şeklinde tayin beyannamesi aracılığıyla beyan etmek durumundadır.
edilmiş bulunması onun mahiyetini değiştirmemektedir.
Çalışanın plan dâhilinde elde etmiş olduğu hisseleri bireysel
Bu bağlamda yukarıda yer alan bilgiye istinaden, işverenler tercihi ile elden çıkarması durumunda, elde edilen gelir Gelir
tarafından çalışanlara sağlanan tüm menfaatler ücret olarak Vergisi Kanunu’nun mükerrer 80. maddesi uyarınca değer artış
değerlendirileceğinden, hisse edindirme planları da ücret kazancı olarak nitelendirilecek ve yıllık gelir vergisi beyannamesi
kapsamında değerlendirilecektir. aracılığı ile beyan edilecektir.
6 Aralık 2018