Page 6 - VEGU_EKIM2014

Vergide Gündem Duygu Tüzün Yedek parçalar giderleştirilmeli mi yoksa amortismana mı tabi tutulmalı? I. Giriş Amortisman mevzuu muhasebenin temel kavramlarından dönemsellik ilkesinin bir gereği olup, amortismana tabi iktisadi kıymetin tespitinde Vergi Usul Kanunu’nun açık olmadığı hallerde Kanun’un uygulamasında tereddütler yaşanmaktadır. Özellikle tam kapasite çalışan ve üretim süreçlerinde devamlılığın kritik faktör olduğu bazı firmalar, üretimin aksamaması için envanterlerinde yedek parça bulundurmaktadırlar. Söz konusu yedek parça alımlarının amortismana tabi iktisadi kıymet olarak mı muhasebeleştirileceği yoksa doğrudan gider olarak mı dikkate alınacağı konusu son dönemde çıkan bir mukteza ile bir kez daha gündemimize gelmiştir. Bu yazımızda, gelecek dönemlerde işletmelerde kullanılmak üzere alınan yedek parçaların amortismana tabi iktisadi kıymet olarak değerlendirilip değerlendirilemeyeceği konusu irdelenecek olup, Vergi Usul Kanunu hükümleri, Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından verilmiş olan özelgelerde belirtilen açıklamalar ve Danıştay Kararları dışında kendi kanaatimiz olarak ortaya koyulan görüşlerin hiçbir bağlayıcılığı olmadığını ve bu konuda Vergi İdaresinin görüşünün alınmasının faydalı olacağını hatırlatmak isteriz. II. Amortismana tabi iktisadi kıymet kavramı Vergi Usul Kanunu’nun 313’üncü maddesinde, “İşletmede bir yıldan fazla kullanılan ve yıpranmaya, aşınmaya veya kıymetten düşmeye maruz bulunan gayrimenkullerle 269’uncu madde gereğince gayrimenkul gibi değerlenen iktisadi kıymetlerin, alet, edevat, mefruşat, demirbaş ve sinema filmlerinin birinci kısımdaki esaslara göre tespit edilen değerinin bu Kanun hükümlerine göre yok edilmesi amortismanın mevzuunu teşkil eder.” hükmüne yer verilmiştir. Yukarıdaki maddeden de anlaşılacağı üzere, bir iktisadi kıymetin amortismana tabi tutulabilmesi için öncelikle gayrimenkul veya Vergi Usul Kanunu’nun 269’uncu maddesi uyarınca gayrimenkul gibi değerlenen iktisadi kıymetlerden olması gerekmektedir. Vergi Usul Kanunu’nun 269’uncu maddesinde: i. Gayrimenkullerin mütemmim cüzüleri ve teferruatının; ii. Tesisat ve makinaların; iii. Gemiler ve diğer taşıtların; iv. Gayrimaddi hakların; gayrimenkul gibi değerleneceği hüküm altına alınmıştır. Söz konusu maddede yer verilen “mütemmim cüz (bütünleyici parça)” terimi, 4721 1 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 684’üncü maddesinde “yerel adetlere göre asıl şeyin temel unsuru olan ve o şey yok edilmedikçe, zarara uğratılmadıkça veya yapısı değiştirilmedikçe ondan ayrılmasına olanak bulunmayan parça” olarak tanımlanmıştır. 1 22.11.2001 tarihinde kabul edilen 4721 sayılı Kanun 08.12.2001 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. 6 Ekim 2014