Page 2 - VEGU_EKIM2014

Vergide Gündem Av. Ayşe Cânan Doksat Av. Öykü Öcal Vergi incelemesi devam ederken gerçekleştirilen takdir komisyonuna sevk işleminin zamanaşımı süresine etkisi I. Giriş Bilindiği üzere 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun (VUK) “Re’sen vergi tarhı” başlıklı 30. maddesinde, matrahın tamamen veya kısmen defter, kayıt ve belgelere veya kanuni ölçülere dayanılarak tespitine imkân bulunmaması hallerinde, vergi matrahının re’sen tarh edileceği düzenleme altına alınmış ve re’sen takdir yetkisi takdir komisyonları ve vergi inceleme elemanlarına verilmiştir. Öte yandan, yine VUK’un “Zamanaşımı süreleri” başlıklı 114. maddesinde tarh zamanaşımı 5 yıl olarak belirlenmiş ancak vergi dairesince matrah takdiri için takdir komisyonuna başvurulmasının zamanaşımını durduracağı düzenleme altına alınmıştır. Yer verilen mevzuat hükümleri çerçevesinde, mükellefler nezdinde yürütülmekte olan vergi incelemeleri olmasına karşın Vergi İdaresi tarafından salt zamanaşımı süresinin durdurulması maksadıyla takdir komisyonuna sevk işleminin gerçekleştirildiği ve bu kapsamda VUK hükümlerinin mükellefler aleyhine geniş yorumlandığı gözlenmektedir. Bunun sebebi ise Devlet’in gelir ihtiyacını en kolay karşılama yöntemi olarak vergileri görmesidir. Nitekim yaşanan ekonomik krizler, gerek kişi gerekse de şirket bazında mükellefleri etkileyerek bu kişilerin kaynaklarında küçülmeye yol açmış ve bu durum devletlerin de ekonomik küçülmeye gitmesine sebep olmuştur. Bu şekilde, ekonomik çıkış kapısı olarak görülen ve Devlet’in en önemli gelir kaynaklarından olan verginin önemi bir kez daha artmıştır. Ek gelir ihtiyacına giren Devletler; yeni vergiler koyma, istisna hükümlerini dar yorumlama veya vergi mevzuatı hükümlerini geniş yorumlama yolu ile kapsamda olmayan vergileri kapsam dahiline alma yolu ile elde ettiği geliri arttırmaya yönelmiştir. Bu yaklaşımın bir sonucu olarak da, yukarıda belirtildiği üzere Türk Vergi İdaresi gelir ihtiyacını karşılamak adına mükellef nezdinde yürütülen vergi incelemelerini zamanaşımı süresinin bitmesine az bir zaman kala takdir komisyonuna sevk ederek zamanaşımı süresini durdurma yoluna gitmiştir. Bu kapsamda makalemizin konusunu, Vergi İdaresinin söz konusu uygulamasına ilişkin mevzuat açıklamalarımız ve değerlendirmelerimiz teşkil etmektedir. II. Re’sen takdir yetkisi Yukarıda belirtildiği üzere, VUK’un 30. maddesi hükmü ile re’sen takdir yetkisi ilke olarak takdir komisyonlarına tanınmış olmakla birlikte; madde hükmünde 21.01.1983 tarih ve 2791 sayılı Kanun ile yapılan değişiklik neticesinde vergi inceleme elemanlarına da vergi incelemesine konu olaylarda takdir yetkisi verilmiştir. Konuya ilişkin madde hükmünün ilgili kısmı aşağıdaki şekildedir: “…Re'sen vergi tarhı, vergi matrahının tamamen veya kısmen defter, kayıt ve belgelere veya kanuni ölçülere dayanılarak tespitine imkân bulunmayan hallerde takdir 2 Ekim 2014