Page 4 - EY_VG_Mart_2023_v3

Vergide Gündem
M. Akif Tunç
Zeynep Çelen

Maliyet Katılım Anlaşmalarının (MKA)
transfer fiyatlandırması açısından
incelenmesi

MKA, gayri maddi varlıkların, menkul varlıkların veya hizmetlerin ortak olarak
geliştirilmesindeki katkı ve risklerin işletmeler tarafından, bu gayri maddi varlıkların,
menkul varlıkların veya hizmetlerin her bir katılımcının bireysel faaliyetlerine menfaat
sağlayacağı beklentisiyle, paylaşılması için yapılan akdi anlaşmadır.

MKA, mutlaka tüm katılımcılara dair bir tüzel kişilik ya da sabit bir işyeri değil, daha
ziyade akdi bir anlaşma niteliğindedir. MKA, katılımcılarının örneğin faaliyet sonucu
ortaya çıkan gayri maddi varlıkların ortak kullanımı veya gelir veya kârların paylaşımı
için operasyonlarını birleştirmelerini gerekli kılmaz. Bunun yerine, MKA katılımcıları
MKA faaliyet sonuçlarından kendilerine düşen paylardan kendi işletmeleri aracılığıyla
faydalanabilirler. Transfer fiyatlandırması konuları, katılımcılar arasındaki mali ve ticari
ilişkiler ile söz konusu faaliyet sonuçlarını gerçekleştirmek üzere yaratılan olanakları
sağlayan katılımcıların yaptığı katkılara odaklanmaktadır.

Akdi anlaşma fiiliyattaki işlemin belirlenmesinde başlangıç noktasını oluşturmaktadır.
Bu bağlamda, bir transfer fiyatlandırması analizi açısından bir MKA ile aynı işlemin işlev
analizi aracılığıyla belirlendiği şekliyle sorumlulukların, risklerin ve beklenen sonuçların
paylaşımının düzenlendiği bir akdi düzenleme arasında fark yoktur.

MKA’nın temel bir özelliği, katkıların paylaşılmasıdır. Emsallere uygunluk ilkesine göre,
MKA’ya dâhil olduğu sırada her bir katılımcının toplam katkı içindeki payının oranı,
anlaşma kapsamında beklenen tahmini toplam getiriden elde edeceği payının oranıyla
uyumlu olmalıdır. Ayrıca MKA’ların gayri maddi veya maddi varlıkların geliştirilmesi,
üretimi veya edinilmesine ilişkin olması durumunda her bir katılımcıya MKA
kapsamındaki faaliyetten doğan her türlü gayri maddi veya maddi varlıklar üzerinde
bir sahiplik menfaati veya bunları kullanma ya da faydalanma hakkı sağlanmış olur.
Hizmetlere yönelik MKA’lar açısından; her bir katılımcı MKA kapsamındaki faaliyetten
doğan hizmetleri alma hakkına sahiptir.

Uygulamada, maliyet havuzları da dahil olmak üzere (paylaşılan) grup içi hizmetler
ile fikri mülkiyet oluşturmayan hizmetlerde MKA’lar arasında ayrım yapmak bazen
zor olabilmektedir. Aşağıdaki tablo, gözden geçirenlerin iki kavram arasında ayrım
1
yapmasına yardımcı olmayı amaçlamaktadır .
Maliyet Katılım Anlaşmaları

Ana Şirket

İştirak A İştirak B İştirak C

Hizmetlerin Sağlanması
Maliyetlerin Dağıtılması
1 EU Joint Transfer Pricing Forum, Report on Cost Contribution Arrangements on Services not
creating Intangible Property (IP) ,7 Haziran 2012
4 Mart 2023