Page 4 - VGOcak_2016

Serbest meslek kazançlarının Türkiye'de elde edilmiş sayılması Yukarıda yer verilen açıklamalar çerçevesinde çalışan ile
için serbest meslek faaliyetinin Türkiye'de icra edilmesi veya Türkiye’de mukim firma arasında kurulmuş olan işçi-işveren
Türkiye'de değerlendirilmesi gerekir. ilişkisi tamamen göz ardı edilerek Vergi İdaresi tarafından
benzer bir çok durumda farklı görüş verildiği görülmektedir ve
Türkiye'de değerlendirme, ödemenin Türkiye'de yapılması veya aynı konu ile ilgili olarak farklı uygulamaların ortaya çıkmasına
ödeme yabancı memlekette yapılmışsa Türkiye'de ödeyenin veya neden olmaktadır.
nam ve hesabına ödeme yapılanın hesaplarına intikal ettirilmesi
veya kârından ayrılmasıdır. 3. Sonuç

Öte yandan, mülga 5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu'nun Yurt dışındaki firmanın ücret ödemesine aracılık yaptığı ancak
12'nci maddesinde, dar mükellefiyette kurum kazancını herhangi bir hizmet vermediği noktada, yurt dışından yapılan
oluşturan kazanç ve iratlar arasında sayılan “Türkiye'de elde yansıtmaların serbest meslek ödemesi olarak değerlendirilmesi
edilen ücretler”e 5520 sayılı Kanun'da yer verilmemiştir. Yabancı geçici görevlendirmelerin prensipleri ile çelişki yaratmaktadır.
kurumların Türkiye'de ücret geliri elde etmesi, istihdam ettiği bir
personeli Türkiye'de yapılacak bir iş için tahsis etmesi, bu şahsın Geçici görevlendirmelerin prensipleri doğrultusunda, ücretinin
yabancı kuruma bağlı olarak Türkiye'de hizmet vermesi veya bir kısmını yurt dışından almaya devam eden ancak tamamen
ödemenin Türkiye'de yapılması veya ödeme yabancı memlekette Türkiye’de mukim firmaya bağlı olarak hizmet veren ve
yapılmışsa Türkiye'de ödeyenin veya nam ve hesabına ödeme Türkiye’deki firmanın hiyerarşisinde yer alan kişilere doğrudan
yapılanın hesaplarına intikal ettirilmesi veya kârından ayrılması veya dolaylı olarak yapılan ödemelerin İş Kanunu ve Gelir
suretiyle olmaktadır. Bu şekliyle dar mükellef kurumların elde Vergisi Mevzuatı çerçevesinde ücret olarak nitelendirilerek
ettiği ücret ile serbest meslek kazancı arasında genelde bir fark vergilendirilmesi gerekmektedir.
bulunmamaktadır. Dar mükellef kurumun, Türkiye'de hizmet
ettiği kurum ya da kişiye bağımlı olmasının mümkün olamayacağı Geçici görevlendirmelerin çalışma hayatına getirdiği çeşitliliğin
dikkate alınarak kurumun yalın anlamıyla ücret elde etmesi ve bilgi alış verişinin firmaların ve nihai olarak ekonominin
olanaksızdır. Dolayısıyla 5422 sayılı Kanun'un uygulanmasında gelişimi üzerinde olumlu etkisi yadsınamaz. Öte yandan geçici
ücret kazancı grubunda değerlendirilen kazançlar, 5520 sayılı görevlendirme prensipleri ile örtüşmeyen ve benzer olaylara
Kanun'un uygulanmasında serbest meslek kazancı olarak verilen çeşitli muktezalarda farklı yorumlara gidilmesi ülkemize
değerlendirilecektir.’ yabancı çalışan görevlendirmelerini ve dolayısıyla ekonomimizi
olumsuz etkiyebilecek sonuçlar ortaya çıkarabilecektir. Vergi
Bu hüküm ve açıklamalara göre, Almanya'da bulunan şirket İdaresinin yurt dışından yansıtılan personel masraflarının
personeli tarafından Türkiye'de icra edilen yöneticilik faaliyetine vergilendirilmesinde çalışan ile Türkiye’de mukim firma
istinaden Türkiye'de tam mükellef olan şirkete fatura edilen arasında kurulmuş olan işçi-işveren ilişkisini göz önüne alarak
hizmetin Almanya'da bulunan şirket açısından dar mükellef geçici görevlendirmelere uygun düzenlemeler yapması yararlı
serbest meslek kazancı olarak değerlendirilmesi gerekmektedir.“ olacaktır.

İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı tarafından 05.09.2011 tarihli
muktezada ise Almanya merkezli bir şirketin Türkiye’de genel
müdür olarak çalışmak üzere görevlendirilen bir yabancı
çalışanına ilişkin ücret ödemesine aracılık ettiği açıklanmış
olup, Almanya'daki şirket merkezi tarafından ödenen ve
Türkiye’de mukim şirkete fatura edilen ücret ödemesine ilişkin
açıklamalarda bulunulmuştur. Söz konusu muktezada fatura
edilen sosyal güvenlik ödemesi ve brüt ücretin tamamının
çalışana sağlanan menfaat olarak kabul edilerek gelir vergisine
tabi tutulması gerektiği belirtilmiş olup, kanaatimizce somut
olayın nitelikleri göz önüne alındığında isabetli bir görüş
olmuştur.

Öte yandan Büyük Mükellefler Vergi Dairesi Başkanlığı’nın
20.05.2013 tarihli muktezasında ise Rusya’dan Türkiye’ye
geçici görevli olarak görevlendirilen yabancı çalışanın Rusya’daki
işveren tarafından Türkiye’deki firmaya yansıtılan ücret
bedelinin vergilendirilmesine ilişkin açıklamalar yapılmıştır.
Söz konusu muktezada personelin elde ettiği gelirin ücret
hükümleri çerçevesinde değerlendirilmesi ve ilgili aylar itibarıyla
Rusya mukimi firmaya ödenecek tutarlar dikkate alınarak GVK
94’üncü madde kapsamında gelir vergisine tabi tutulacağı
belirtilmiştir. Katma değer vergisi yönünden ise personel temin
hizmeti olması nedeniyle Türkiye’de yararlanılan hizmet bedeli
için yurt dışına yapılan ödeme üzerinden sorumlu sıfatı ile KDV
hesaplanması gerekeceği belirtilmiştir.

4 Ocak 2016 - “Gelir vergisi ve sosyal güvenlik” özel sayısı