Page 10 - KGV2015
P. 10
IV. Kira gelirlerinde kuruluşlara ait oda ve birlikler, siyasi partiler, emekli ve yardım
tevkifat (vergi kesintisi) sandıklarına yapılan kira ödemeleri de gelir vergisi tevkifatı
uygulaması kapsamında bulunmaktadır.
A. Tevkifata tabi kira ödemeleri 3. Kooperatifler tarafından kiraya verilen gayrimenkuller
Tevkifat (vergi kesintisi - stopaj), kiralamaya konu olan mal ve Kooperatiflere ait gayrimenkullerin kiralanması karşılığında bunlara
hakların sahiplerinin gelir vergilerinde mahsup edilmek üzere, kira yapılan kira ödemeleri üzerinden gelir vergisi tevkifatı yapılması
ödemesi aşamasında, kiracı tarafından yapılan vergi kesintisidir. gerekmektedir. Söz konusu kira ödemeleri üzerinden yapılacak
vergi kesintisinde, kooperatifin türü, mükellef veya muaf olup
Gelir Vergisi Kanunu’nun 70. maddesinde sayılan mal ve hakların olmamasının bir önemi bulunmamaktadır.
(Bakınız Rehber’in “II/A. Gayrimenkul sermaye iradına konu mal
ve haklar” başlıklı bölümü) gerçek kişiler veya Kanun’da sayılan 4. Yabancı devletler ve uluslararası kurumlar tarafından kiraya
bazı kurumlar tarafından kiraya verilmesinden elde edilen gelirler, verilen gayrimenkuller
Gelir Vergisi Kanunu’nun 94. maddesi kapsamında tevkifat
kapsamındadır. Tevkifata tabi kira ödemelerine ilişkin bilgiler Gelir Vergisi Kanunu uyarınca yabancı devletlere, yabancı kamu
aşağıda dikkatinize sunulmaktadır: idare ve kuruluşları ile uluslararası kuruluşlara ait diplomatik statüsü
bulunmayan gayrimenkullerin kiralanması karşılığında bunlara
1. Gerçek kişiler tarafından kiraya verilen gayrimenkuller yapılan kira ödemeleri üzerinden gelir vergisi tevkifatı yapılması
gerekmektedir.
Gerçek kişiler tarafından işyeri olarak kiraya verilen
gayrimenkullerden elde edilen gelirler tevkifat kapsamındadır. B. Tevkifat yapmak zorunda olanlar
Tevkifat yapmak zorunda olan kişi ve kurumlar ise Gelir Vergisi
Kanunu’nun 94. maddesinde sayılmıştır. Ticaret şirketleri ile gerçek gelirlerini beyan etmek zorunda olan
ticaret ve serbest meslek erbabı, yukarıda belirtilen gayrimenkulleri
Bu kişi ve kurumların, gerçek kişilere yaptıkları işyeri kira ödemeleri kiraladıkları durumda, nakden veya hesaben yaptıkları ödemeler
üzerinden kestikleri vergiler (tevkifat); gerçek kişilerin bu gelirlerini üzerinden, gelir vergisi tevkifatı (vergi kesintisi-stopaj) yapmaya
beyan etmesi durumunda, beyannamede hesaplanan gelir mecburdurlar.
vergisinden mahsup edilebilmektedir.
Aynı şekilde; kamu idare ve müesseseleri, iktisadi kamu
Kiralanan gayrimenkulün ticari işletmenin aktifine kayıtlı olması müesseseleri, sair kurumlar, iş ortaklıkları, dernekler, vakıflar,
durumunda ise ödenen kiralardan tevkifat yapılmayacaktır. dernek ve vakıfların iktisadi işletmeleri, kooperatifler, yatırım
fonlarını yönetenler ile zirai kazançlarını bilanço veya işletme
Bunun yanında gerçek kişiler tevkifat yapmak zorunda olanlar hesabı esasına göre tespit eden çiftçilerin de, nakden veya hesaben
arasında sayılmadığından, gerçek kişiler tarafından diğer gerçek yaptıkları kira ödemeleri üzerinden vergi kesintisi yapmaları
kişilere konut olarak kiralanan gayrimenkullere ilişkin ödenen gerekmektedir.
kiralardan tevkifat yapılmamaktadır.
Ancak sayılan kişilerin, kira ödemeleri üzerinden gelir vergisi
Diğer taraftan bir gayrimenkulün hem konut, hem de işyeri olarak tevkifatı yapma yükümlülüklerinin, ticari, zirai veya mesleki
kullanılıyor olması durumunda, bu gayrimenkul için ödenen kira faaliyetleri kapsamında yaptıkları kiralamalarla ilgili olduğu
bedelinin tamamı üzerinden gelir vergisi tevkifatı yapılması gerektiği unutulmamalıdır. Bunların, kendilerinin ve ailelerinin ikameti
unutulmamalıdır. amacıyla, mesken olarak kiraladıkları gayrimenkuller için ödedikleri
kiralar, gelir vergisi tevkifatına tabi değildir.
2. Vakıflar ve dernekler tarafından kiraya verilen gayrimenkuller
Diğer taraftan basit usulde vergilendirilen ticari kazanç sahibi
Gerçek kişilerin yanı sıra, dernek ve vakıflara ait gayrimenkullerin mükellefe işyeri olarak kiralanan gayrimenkulün kira bedeli
kiralanması karşılığında bunlara yapılan kira ödemeleri de gelir üzerinden, bu mükellefler tarafından gelir vergisi tevkifatı
vergisi tevkifatı kapsamındadır. Ancak Vakıflar Genel Müdürlüğünce yapılmadığını da hatırlatmak isteriz.
yönetilen ve temsil edilen vakıflara (mazbut vakıf) yapılan kira
ödemelerinden tevkifat yapılmamaktadır. C. Tevkifat oranı
Tevkifat uygulamasında derneğin, kamuya yararlı dernek olması Yukarıda sayılan gayrimenkullerin, yasa uyarınca tevkifat yapmak
ya da vakfın Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınmış bir vakıf zorunda olan kişi ve kurumlara kiralanması durumunda, ödenen kira
olmasının önemi yoktur. Başka bir deyişle, mazbut vakıflar hariç, bedelleri üzerinden % 20 oranında tevkifat yapılması gerekmektedir.
hiçbir ayrım yapılmaksızın tüm dernek veya vakıflara ödenen kira Bu tevkifat kira bedelinin nakden veya hesaben (avans olarak
bedellerinden bu kesintinin yapılması gerekmektedir. ödemeler de dahil) ödendiği sırada yapılır.
Aynı şekilde; sendikalar, ticaret odaları, sanayi odaları, ticaret Gayrimenkul sahibi adına kiracı tarafından yapılan vergi kesintileri,
borsaları, esnaf odaları ve bunların birlikleri ile diğer mesleki gayrimenkul sahibinin bu gelirleri dolayısıyla yıllık gelir vergisi
beyannamesi vermesi halinde, beyanname üzerinden hesaplanan
gelir vergisinden mahsup edilir.
8 | Kira Gelirlerinin Vergilendirilmesi 2015
