Page 8 - EY-VG_Nisan_2019_v7

IV. Türk vergi idaresinin görüşü ve bu kavramın değerlendirilmesinde ekonomik ve hukuki
yaklaşımı ele alan uluslararası yargı kararlarına yer verilecektir.
Yabancı ortağa dağıtılan temettünün vergilendirilmesine ilişkin
idarenin muhtelif tarihlerde verdiği özelgeler mevcuttur. Prevost Kararı: Bu karara konu olayda Kanada’da mukim
Prevost şirketinin hisselerinin tamamı İsveç mukimi Volvo
Gelir İdaresi’nin 29.07.2011 tarihli özelgesinde, sermayesinin tarafından satın alınmış ve kısa bir süre sonra ise tüm hisseleri
% 38,25’nin İspanya’da mukim şirkete yapılacak kâr dağıtımında Hollanda mukimi HoldCo’ya transfer etmiştir. Bu transfer
hangi oranda gelir vergisi tevkifatı yapılacağı hususunda istenen sonrasında ise İngiltere’de mukim Henyls, HoldCo’nun %49
görüşe ilişkin olarak, Türkiye ile İspanya arasında imzalanan hissesini satın almıştır. Taraflar arasında imzalanan hissedarlık
ÇVÖA uyarınca öngörülen indirimli oranın uygulanması için sözleşmesine göre, Volvo ve Henyls, Prevost ve HoldCo’nun
İspanya mukimi şirketin, İspanya’da tam mükellef olduğunu ve yıllık kazançlarının en az % 80’ini hissedarlara kâr payı olarak
tüm dünya kazançları üzerinden bu ülkede vergilendirildiğini dağıtılacağı hususunda anlaşmışladır. Prevost, hissedarlık
İspanya yetkili makamlarından alacağı Mukimlik Belgesi ile sözleşmesi kapsamında kâr payını HoldCo’ya Hollanda-Kanada
4
kanıtlaması gerektiği yönünde açıklamalara yer verilmiştir. Vergi anlaşması kapsamında % 5 vergi kesintisi ile ödemiş ve
sonrasında HoldCo, Prevost’tan elde ettiği kâr payını Volvo ve
Yine Gelir İdare’sinin 04.08.2017 tarihli özelgesinde de, Henyls’e dağıtmıştır. Bunun sonucunda Kanada Gelir İdaresi,
merkezi Türkiye’de mukim şirketin %99,96 oranında ortağı olan HoldCo’nun elde ettiği kâr payı bakımından gerçek lehdar
6
Japonya mukimi firmaya dağıtılacak kâr payı üzerinden hangi olmadığını iddia etmiştir.
oranda tevkifat yapılacağı hususunda istenen görüşe ilişkin,
Türkiye ile Japonya arasında imzalanan ÇVÖA uyarınca temettü Kanada Federal Temyiz Mahkemesi inceleme sonucunda;
elde eden Japonya mukiminin temettünün gerçek lehdarı olması
ve temettü ödeyen şirket hisselerinin en az % 25’ini elinde • HoldCo ile hissedarlar arasındaki ilişkinin acenta veya temsilci
tutması koşullarını sağlamak sureti ile anlaşmada öngörülen ilişkisi olmadığı,
5
indirimli oranın uygulanacağı açıklamalarına yer verilmiştir. • HoldCo’nun hissedarlık sözleşmesine taraf olmadığı,
Bununla birlikte henüz gerçek lehdar koşulunu sağlamadığı • HoldCo’nun kuruluş sözleşme bilgilerinde hissedarlara
gerekçesiyle yapılmış bir tarhiyat olmasa da, temettü temettü ödeme zorunluluğu kılan bir hüküm yer almadığı,
dağıtılan yabancı ortağın gerçek lehdarlık koşullarını sağlayıp • HoldCo’nun kâr dağıtımı yapmaması halinde hissedarlarının
sağlamadığının analizinin vergi incelemelerine konu olduğu ve HoldCo’ya karşı yasal yollara başvurma hakkı bulunmadığı,
hali hazırda onun üzerinde vergi incelemesinin devam ettiği
mevcut bilgiler arasındadır. • HoldCo’nun kâr paylarını elde ettiği zaman hissedarlarına
dağıtılmak üzere kâr paylarının mülkiyetine sahip olduğu
Özelgeler kapsamında, her ne kadar yurt dışında mukim
ortağa dağıtılan temettünün taraflar arasında imzalanan ÇVÖA hususlarını tespit ederek HoldCo’nun gerçek lehdar olmadığı
hükümlerince indirimli oranda vergilendirilmesi temettüyü elde yönündeki iddiaları reddetmiştir.
eden taraf ülkenin kendi ülkesindeki yetkili makamdan temin
edeceği mukimlik belgesinin ibrazına bağlı olduğu görülse Velcro Kararı: Bu davada Kanada mukimi Velcro Canada
de, özellikle haksız vergi rekabeti ve vergi kaybının önlenmesi Inc. (“VCI”) tarafından Hollanda mukimi Velcro Holding BV
amacı ile başlatılan BEPS (“Base Erosion and Profit Shifting”) (“VHBV”)’ye royalti ödemesi yapılmakta ve VHBV ise elde ettiği
(“Kâr Aktarımı Yoluyla Matrah Aşındırması”) Eylem Planının royalti ödemelerinin % 90’ını Hollanda Antilleri mukimi Velcro
7
hayata geçirilmesi ile birlikte konuya ilişkin başlatılan vergi Industries BV (“VIBV”)’ye aktarmaktadır.
incelemelerinde, mukimlik belgesinin yanı sıra temettü ödemesi
yapılan ortak şirketin bilançosu, yıllık faaliyet raporu gibi ilave Söz konusu olayda Kanada Gelir İdaresi yapılan royalti
bilgi ve belgelerin talep edildiği tecrübe edilmektedir. ödemelerinde gerçek lehdarın Antiller mukimi VIBV olduğunu
iddia etmiş ve VCI adına sorumlu sıfatı ile vergi tarhiyatı
V. Uluslararası yargı kararları kapsamında yapılmıştır.
gerçek lehdar
Ancak anılan tarhiyata karşı VCI tarafından başvurulan dava
yolunda Kanada Vergi Mahkemesi Hollanda mukimi VHBV’nin
Mevzuatımızda gerçek lehdar kavramının tanımının gerçek lehdar olduğu tespiti ile yapılan tarhiyatın hukuka aykırı
yapılmadığından bahsetmiştik.
olduğu yönünde karara hükmetmiştir.
Bu doğrultuda vergi incelemelerinde tanımın tespit ve Mahkeme yapmış olduğu incelemede yukarıda anılan Prevost
değerlendirmesinde yukarıda bahsi geçen OECD yorumlarından kararına atıf yaparak gerçek lehdarın belirlenmesine ilişkin 4
ve uluslararası yargı kararlarına konu olan gerçek lehdar kritere vurgu yapmış ve VHBV’nin bu dört kriteri de sağladığına
kavramına ilişkin tanım ve yorumlamaların dikkate alınması karar vermiştir. Bu dört kriter şu şekilde açıklanabilir:
gerekmektedir. Aşağıda gerçek lehdarın tespitinde önem taşıyan

4 Gelir İdaresi Başkanlığı’nın 29.07.2011 tarih ve B.07.1.GİB.4.42.16.01-KVK-2/1377—59 sayılı özelgesi
5 Gelir İdaresi Başkanlığı’nın 04.08.2017 tarih ve 62030549-125[30-2014/155]-235835 sayılı özelgesi
6 Özgenç, Ayhan Selçuk Vergi Anlaşmalarında Gerçek Lehdar Kavramı
7 Demir, Alper Cihad (2017) Gerçek Lehdar (Beneficial Owner) Kimdir? Nasıl Tespit Edilir? Vergi Dünyası, Yıl 36, Sayı 432.

8 Nisan 2019