Page 3 - VeGu_Eylul2015
P. 3
Soru 4: Hangi tarihten itibaren uygulanabiliyor? Bu konu çok fazla tartışma konusu olacak gibi görünüyor.
Bir firma bütün faaliyetlerini dış kaynaklarla finanse ediyor
Yanıt: İndirimden yararlanabilmek için söz konusu şirketler olabilir. Bu durumda, iştirakinde gerçekleştirilen nakit sermaye
tarafından 1 Temmuz 2015 tarihinden itibaren sermaye artışı artırımına katıldığında, iştiraki, yasada yer alan indirim
yapılması gerekiyor. Bir süre sınırlaması yok. 2016 ve takip hakkından yararlanamayacak gibi görünüyor. Ama şirketin
eden yıllarda yapılan artırımlar da bu olanaktan yararlanabiliyor. finansman stratejisi gereği bazı durumlarda, özkaynak ve
yabancı kaynak kalemlerinin birlikte kullanılması da söz konusu
Soru 5: 2015 yılı içerisinde olmakla birlikte yasadan önce olabiliyor. Hatta genel olarak işletmelerde bu durumun olduğunu
gerçekleştirilen nakdi sermaye artışları dolayısıyla indirim söyleyebiliriz.
imkanından yararlanılabilir mi?
Örneğin şirketin banka hesabında 100 birim parası varken
Yanıt: Olaya, indirime hak kazanılıp kazanılmadığı açısından aynı zamanda 100 birim kredi kullandığını ve 3 gün sonra da
bakılmasında fayda var. Sermaye artışı yapıldığı tarihte, yani iştirakindeki sermaye artışı için 70 birim para gönderdiğini
1 Temmuz’dan (yasanın yürürlüğünden) önce böyle bir yasal varsayalım. Bu durumda iştirak payının hangi kaynaktan
düzenleme yoktu. İndirimin şartı olan sermaye artışının yasa karşılandığı nasıl belirlenecek? Şirketlerin hangi harcamayı
yürürlüğe girmeden önce yapılmış olması durumunda -her hangi kaynaktan karşıladığına dair bir hesap tutma, bunu
ne kadar beyannamede indirimden yararlanıldığı tarihte yasa belirleme görevi de olmadığına göre, bu konunun nasıl
yürürlükte olsa da- indirime hak kazanıldığını kabul etmek, açıklanacağı merak konusu.
bizce çok doğru bir yaklaşım olarak görülmemektedir.
Diğer taraftan indirim hakkından yararlanacak olan şirketin,
Soru 6: Nakdi sermaye artışı yapılması gerekiyormuş. ortağının sermaye payını hangi kaynaktan karşıladığını
Doğru mu? araştırma ve tevsik etme zorunluluğu olup olmayacağı da
tereddüt yaratan bir başka konu olarak karşımıza çıkıyor.
Yanıt: Evet, yasa sadece nakdi sermaye artışlarını kapsıyor.
Sermaye şirketlerinin ticaret siciline tescil edilmiş olan ödenmiş Tebliğ Taslağı’nda hem borç alan hem de özkaynağı olan
veya çıkarılmış sermaye tutarlarındaki nakdi sermaye artışları şirketlerin ödediği sermaye paylarında, yukarıda yer verilen
üzerinden hesaplanan faiz tutarının yarısı kurumlar vergisi hesaplamanın nasıl yapılacağı, indirim hakkından yararlanacak
matrahından indirilebiliyor. Yeni kurulan sermaye şirketlerinde olan kurumun tevsik zorunluluğu olup olmadığı varsa yöntemi
ise ödenmiş sermayenin nakit olarak karşılanan kısmı dikkate konusunda herhangi bir açıklama yer almıyor.
alınıyor.
Soru 9: Bilançoda yer alan ortaklara borçlar hesabının
Soru 7: Özkaynaklardan karşılanan sermaye artışları nakit sermayeye ilave edilmesi durumunda indirim imkanından
sermaye midir, indirim hakkından yararlanılabilir mi? yararlanılabilir mi?
Yanıt: Sermaye şirketlerinin bilançolarında özkaynaklar Yanıt: Yasal düzenlemede bu sorunun da cevabı yok. Ortaklara
içerisinde çeşitli kalemler yer alıyor. Dönem kârı veya geçmiş borçlar hesabındaki tutarlardan yapılan sermaye artışlarında,
yıllara ilişkin kârlar, olağanüstü yedekler, yasal yedekler veya bunun ayni sermaye mi yoksa nakdi sermaye mi sayılması
ana sözleşmeye istinaden şirkette bırakılmasına karar verilmiş gerektiği yönünde tartışmalar bulunuyor. Her ne kadar ayni
olan diğer yedekler gibi. Hatta bazı şirketlerin özkaynakları sermaye olarak kabul edilmesi gerekse de, bu hesap bakiyesinin,
arasında hâlâ enflasyon farkları da bulunabiliyor. ortak tarafından şirkete nakit olarak verilen bir borçtan
kaynaklanması durumunda, sermayeye ilave işlemleri sırasında
Bu kalemlerden yasal olarak sermayeye ilave edilebilecek nakit sermaye artışı için belirlenen prosedürlere tabi tutulduğu
olanların sermaye artışında kullanılması durumunda, bir biliniyor. Bu nedenle, ortaktan nakit olarak alınan paradan
nakdi sermaye artışından söz edilemez. Bu nedenle sermaye kaynaklanan borçların şirket sermayesine ilavesi suretiyle
artışının yukarıda sayılan özkaynak kalemlerinden karşılanması gerçekleştirilen sermaye artışlarının da, Bakanlık tarafından
durumunda indirim imkanından yararlanılması mümkün değil. yapılacak bir düzenlemeyle indirim uygulaması kapsamında
Nitekim yasa metninde de, bu kalemlerden yapılan sermaye değerlendirilmesinin mümkün olacağı kanaatindeyiz.
artışlarının indirim hesaplamasında dikkate alınmayacağı açıkça
belirtiliyor. Tebliğ Taslağı’nda indirim tutarının hesaplanmasında dikkate
alınmayacak sermaye artışları sayılıyor. Bunlardan biri de
Soru 8: Ortağın, iştirakindeki nakit sermaye artışı bilanço içi kalemlerin (gerçek nitelikli borç ilişkisine dayanmayan
nedeniyle taahhüt ettiği sermaye tutarını öz kaynaklarından ortaklara borçlar hesabı gibi) birbiri içinde mahsubu şeklinde
karşılaması zorunlu mu, yani ortak kredi kullanarak gerçekleştirilen sermaye artışları olarak belirtilmiş. Bu ifadeden
iştirakindeki sermaye artışına katılabilir mi? gerçek nitelikli borç ilişkisine dayanan ortaklara borçlar
hesaplarından yapılan sermaye artışlarının indirim imkanından
Yanıt: Yasada, ortaklar veya ortaklarla ilişkili olan kişilerin, kredi yararlanabileceği sonucu çıkarılabilir. Ancak Tebliğ Taslağı’nın
kullanmak veya borç almak suretiyle gerçekleştirdikleri sermaye devamında verilen örnekten hiç de öyle olmadığı anlaşılıyor.
artırımları dolayısıyla indirim imkanından yararlanılamayacağı Örnekte, nakit ihtiyacını karşılamak için ortaktan alınan borcun
hükmü yer alıyor. Buna göre iştirak edilen şirkette nakit sermaye sermayeye ilavesinin, bilanço içi kalemlerin birbiri içinde
artışı yapıldığı durumda, indirim imkanından yararlanılabilmesi mahsubu şeklinde olduğundan indirim tutarının hesabında
için ortağın hissesine düşen sermaye payını özkaynaklarından dikkate alınamayacağı açıkça belirtilmiştir. Konuya ilişkin
karşılaması gerekiyor. açıklama bölümü ve örneğin bir kez daha gözden geçirilmesinde
fayda olduğu kanaatindeyiz.
Eylül 2015 3
