Page 2 - VEGU_Eylul_2014

Vergide Gündem Kaan Altun Hisse edindirme planları kapsamında elde edilen gelirlerin vergilendirilmesi Giriş Günümüzde, çok uluslu şirket çalışanlarının hızlı sirkülasyonuna karşı işverenler, çalışanlarının bağlılığını sağlamak adına karşılıklı kazanım ekseni üzerinde çeşitli teşvik edici ücret planlarını gündemlerine daha çok getirmeye başlamışlardır. Bu aşamada başvurulan yöntemlerin başında ise yazımızın da konusunu oluşturan hisse senedi edindirme planları gelmektedir. Hisse senedi planları, çok uluslu şirketlerin, özellikle üst düzey yöneticilerinin şirketin kendi belirlemiş olduğu birtakım koşulları yerine getirmeleri dâhilinde, (Belirli bir çalışma süresini doldurmak, performans hedeflerini yerine getirmek vb.) bedelsiz veyahut önceden belirlenen bir bedel ile çalışmakta oldukları şirketten hisse edinebilmelerine imkân tanıyan bir uygulamadır. Şirketler hisse senedi opsiyonları ile çalışanlarının motivasyonlarını arttırarak şirketle olan bağlarını kuvvetlendirmeyi, bir yandan üst düzey yöneticilerine bu tür fırsatlar sunarak şirkete bağlılıklarını arttırmayı, diğer yandan da tercih edilecek bir şirket olmayı ve daha cazip bir çalışma ortamı sunmayı amaçlamaktadırlar. II. Hisse edindirme planlarının safhaları Hisse senedi opsiyonlarının Gelir Vergisi Kanunu açısından belirli aşamalarda değerlendirilmesi mümkündür. Bu kapsamda her bir şirketin hisse planı koşulları değişiklik göstermekle birlikte genel olarak her planda yer alabilecek safhaları “granting period (Hisse senedi planına çalışanın katılımına izin verildiği tarih)”, “vesting period (hisselerin belirlenen koşulların gerçekleşmesi ile çalışan tarafından hak edilmesi)” ve “exercising period (hisselerin çalışan tarafından iktisap edilmesi) şeklinde sıralanabilir. • “Granting” ifadesiyle adlandırılan bu ilk safha, şirketin hisse edindirme planları doğrultusunda çalışanına yerine getirmesi gereken bir takım şartları sunduğu ve böylelikle çalışanın hisse edindirme planına dâhil edildiği, diğer bir deyişle çalışanlara hisse planına katılma izni verildiği, hissenin vaat edildiği tarihtir. • “Vesting” (Bekleme dönemi) ifadesiyle adlandırılan ikinci safha, ilk aşamada yapılan hisse planında belirtilen şartların çalışan tarafından gerçekleştirildiği ve hisse senedi opsiyon hakkının elde edildiği safhadır. Örneğin çalışan, hisse planında 4 senelik çalışma süresini doldurmak ve bu süre içerisinde bir takım performans ölçütlerine ulaşmakla yükümlü olsun. Eğer çalışan, bulunduğu şirkette 4 yıllık çalışma süresini doldurmuş ve bu süre zarfında hedeflenen performans ölçütlerine ulaşmış ise opsiyon hakkını elde etmiştir. Yani bu çalışan için Vesting safhası 4 senelik bir zaman dilimine tekabül etmiştir. • Üçüncü ve hisse senedi planlarının son aşaması olan “Exercising” safhası ile çalışan “vest” eden haklarını kullanarak hisseleri piyasa fiyatından düşük bedelle veya bedelsiz olarak iktisap etmiş olur. 2 Eylül 2014