Page 4 - MKGV 2022_v3

I. Mükellefiyet ve menkul

kıymet gelir türleri

A. Mükellefiyet B. Menkul kıymetlerden elde edilen gelirler

1. Tam mükellef gerçek kişiler Tam mükellef gerçek kişilerin menkul kıymetlerden elde
ettikleri gelirlerin vergilendirilmesi, menkul kıymetin ve elde
Türkiye’de yerleşmiş olan veya yerleşmiş sayılan kişiler Gelir edilen gelirin türüne göre değişmektedir. Bu gelirler;
Vergisi Kanunu açısından “tam mükellef” kabul edilmektedir.
Bu kişiler Türkiye içinde ve dışında elde ettikleri kazanç ve ➢• Menkul sermaye iradı,
iratların tamamı üzerinden vergilendirilirler. ➢• Alım satım kazancı (Diğer kazanç ve irat),

➢• İkametgâhı Türkiye’de bulunanlar ve olarak gruplandırılmıştır.
➢• Bir takvim yılı içinde Türkiye’de devamlı olarak altı aydan
fazla oturanlar (geçici ayrılmalar Türkiye’de oturma süresini Bireysel yatırımcılar tarafından menkul kıymet gelirleri, menkul
kesmez), kıymetin itfa olduğu, satıldığı veya kupon faizi ödemesinin
yapıldığı tarihte elde edilmiş sayılır. Mevduat ve repo
Türkiye’de yerleşmiş sayılır. işlemlerinde elde etme, mevduat hesabının veya repo işleminin
vadesinde gerçekleşir.
Öte yandan, resmi daire ve müesseselere veya merkezi
Türkiye’de bulunan teşekkül ve teşebbüslere bağlı olup adı Örneğin, bir bireysel yatırımcı tarafından 10 Haziran 2022
geçen daire, müessese, teşekkül ve teşebbüslerin işleri tarihinde satın alınan Devlet tahvili, 30 Mayıs 2023 tarihinde
dolayısıyla yabancı memleketlerde oturan Türk vatandaşları da satılmışsa, kazanç 2023 yılında elde edilmiş olur. 2022
tam mükellef olarak vergilendirilirler. yıl sonu itibarıyla oluşan değer artışı, Devlet tahvili henüz
satılmadığından 2022 yılı stopaj matrahına dahil edilmez.
Belli ve geçici bir görev veya iş için Türkiye’ye gelenler,
Türkiye’de altı aydan fazla kalsalar dahi Türkiye’de yerleşmiş Yine bir bireysel yatırımcı tarafından 31 Ekim 2022 tarihinde
sayılmazlar. açılan 6 ay vadeli mevduat hesabına 30 Nisan 2023 tarihinde
ödenecek faiz de hesap 2022 yılında açılmış olmasına rağmen
2. Dar mükellef gerçek kişiler 2023 yılı geliri olarak kabul edilmektedir.

Türkiye’de yerleşmiş olmayan kişiler Gelir Vergisi Kanunu 1. Menkul sermaye iradı
açısından “dar mükellef” kabul edilmektedir. Bu kişiler
sadece Türkiye’de elde ettikleri kazanç ve iratlar üzerinden a. Menkul sermaye iradı olarak kabul edilen gelirler
vergilendirilirler.
Aşağıda sayılan gelirler, Gelir Vergisi Kanunu’nun 75.
Yurt dışında çalışma ve oturma izni olan Türk vatandaşları da maddesinde menkul sermaye iradı olarak tanımlanmıştır:
vergi uygulamaları bakımından “dar mükellef” olarak kabul
edilirler. • Hisse senedi kâr payları ve iştirak hisselerinden doğan
kazançlar,
Dar mükellef gerçek kişilerin gelirlerinin tamamının Türkiye’de ➢• Yatırım fon ve ortaklıklarından elde edilen kâr payları,
tevkif suretiyle vergilendirilmiş olan ücretler, serbest meslek
kazançları, menkul ve gayrimenkul sermaye iratları ile diğer ➢• Her nevi tahvil faizleri (Devlet tahvili, Hazine bonosu,
kazanç ve iratlardan ibaret olması durumunda, bu gelirler için eurobond, özel sektör tahvili, yabancı menşeli tahvil vb.),
beyanname verilmez. ➢• Alacak faizleri,
➢• Mevduat faizleri (Döviz tevdiat hesaplarının anapara kur
farkları gelir sayılmaz),

4 | Menkul Kıymet Gelirlerinin Vergilendirilmesi 2022