Page 3 - EY-VG_Eylul_2021_v2

süresinde vergi incelemesi yapılabilmeli, inceleme muafiyeti Bildirim, mükelleflerce veya ilgili meslek kuruluşlarınca
aflarda yer almamalıdır. Matrah artırımı durumda da vergi belirlenecek “rayiç bedeller” ile beyan edilerek kayıtlara alınan
incelemesi muafiyeti olmamalı, inceleme sonucunda bir matrah varlıklar “rayiç bedelleri” üzerinden tabi oldukları KDV oranın
farkı tesis edilmişse bulunan matrah, artırılan tutardan mahsup %50’si; teslimleri KDV istisnasına tabi “basılı kitap ve süreli
gibi seçenekler “sürdürülebilir vergileme” ve “vergi adaleti” için yayınlar” için KDV oranı %4 ile hesaplanıp, Tebliğ’in 18 ve 19
gereklidir. Nolu ekleri doldurularak “kağıt” veya “elektronik” ortamda
sorumlu sıfatıyla 31.8.2021(*) tarihine kadar bildirilerek,
Son günlerde “Alice Harikalar Diyarında” romanındaki bazı hesaplanan KDV de bu sürede ödenecektir. Beyanla ödenen
diyalogların benzeştirmelerde kullanımına sık rastlanıyor. Bu vergi KDV indirime konu olabilecek; beyana konu edilen
modaya uyarak romanda Kızıl Kraliçe’nin bir diyaloğunu alalım: emtia KDV uygulamasında iade hakkı doğuran işlemlerde
kullanılmışsa, yüklenilen KDV iadeye konu edilebilecektir.
“Düzeltmek için çok geç. Bir şeyi bir kez söyledin mi; bu onu Ancak, “makine, teçhizat ve demirbaşlar” için ödenen KDV
kalıcı hale getirir. Artık, sen de onun sonuçlarına katlanmak indirilemeyecek, ödendiği yıl vergi matrahının tespitinde gider
zorundasındır.” yazılabilecektir.

İşte Türkiye’de durum budur: Vergide af beklentisi kalıcı hale Benzer şekilde mükellefler, işletmede olup kayıt dışı mallardan
gelmiştir. Ancak vergi aflarının mevcut hali ile devam ettirilmesi, ÖTV Kanunu’na ekli listelerde yer alanlar; beyan tarihindeki
“vergi idaresi, vergiye uyumlu mükellefler ve diğer paydaşlar” miktarları ve emsal bedelleri ile tabi oldukları vergi oranı, maktu
açısından olumsuz sonuçlar yaratmaya devam edecek, vergiye ve asgari maktu vergi tutarlarını dikkate alarak Tebliğ’in 20
uyum daha da gerileyecektir. Nolu ekindeki beyannameyi “kâğıt veya elektronik ortamda”
düzenleyerek, 31.8.2021(*) tarihine kadar ÖTV açısından bağlı
Bu açıklamalardan sonra kayıtların düzeltilmesini inceleyelim. olunan vergi dairelerine verilerek, hesaplanan ÖTV’yi de bu
Envanter çıkarma sürede ödemelidir.
Bilânço esasına tabi olanlar, kayda aldıkları varlıklar için
7326 sayılı Vergi Affı Kanunu’ndaki düzenlemelerden biri de bilânçonun pasifinde ayrı ayrı karşılık hesabı açmalıdır.
Kanun’un 6’ncı maddesindeki “işletme kayıtlarının düzeltilmesi” Emtia karşılıkları, ortaklara dağıtılması veya işletmenin
oldu. Maddenin gerekçesi, “vergi mükelleflerinin işletme tasfiyesi durumunda sermayenin unsuru sayılarak
kayıtlarının gerçek (fiili) durumlarına uygun hale getirilerek vergilendirilmeyecektir. Fakat, “makine, teçhizat ve
kayıtlı ekonomiye geçişin teşvik” edilmesidir. Düzenleme demirbaşlar” için ayrılan karşılık “birikmiş amortisman”
özünde, Vergi Usul Kanunu’nun (“VUK”) 186’ncı maddesindeki sayılacaktır.
“envanter çıkarma” ödevine uymayanların, uyumlu hale
gelmesine imkân vermektir. Kanun’a göre mükellefler, “bilânço İşletmede namevcut, fakat kayıtlı olanlar
günündeki mevcutları, alacakları ve borçları saymak, ölçmek,
tartmak ve değerlemek suretiyle kesin bir şekilde ve detaylı Mükellefler, işletmelerinde fiilen olmayıp yasal kayıtlarında
şekilde tespit etmek” durumunda olup; değerleme gününde görünen emtia, makine, teçhizat ve demirbaşları 31.8.2021(*)
(bilânço günü) fiili sayım ile yasal kayıtlar karşılaştırılır. Bu tarihine kadar fatura düzenlemek ve her türlü vergisel
işlemin mali kârı doğrudan etkilemesi nedeniyle “envanter yükümlülüklerini yerine getirmek şartıyla kayıtlarının gerçek
çıkarma”, “sağlıklı ve güvenilir” şekilde yapılmalıdır. durumu yansıtmasını sağlayabileceklerdir. Düzenlenecek
faturadaki bedel, aynı türden “emtia” için cari yıl kayıtlarındaki
Kanun’daki düzenleme mükelleflere “envanterlerini düzeltme” “gayrisafi kâr” oranı ile “makine, teçhizat ve demirbaşlar” ise
imkânı vererek kayıtlarının düzeltilmesini sağlamaya yöneliktir. mükellefler veya bağlı oldukları meslek kuruluşunca belirlenecek
İşletmede olmayan “emtianın” bildirimi ile vergi planlama “rayiç bedel” esas alınarak belirlenmelidir. Gayrisafi kâr
yapmak değildir. Mükellefe bırakılan bildirim kötüye kullanılırsa, kayıtlara göre belirlenemiyorsa, bağlı olunan meslek odalarınca
olmayan varlığın yerine konması yine kayıt dışı yollarla belirlenen oranlar esas alınacaktır. Bu bildirim sırasında 1 No.lu
işletmeye sokulacaktır. Aksi halde vergi planlaması “bağımsız KDV Beyannamesinde “Ödenmesi Gereken KDV” oluşmazsa
denetime tabi şirketlerde” ciddi sorunlar yaratabilecektir.
Tebliğ’in 21 Nolu eki bildirilmeyecektir. Ancak, beyan nedeniyle
Mevcut, fakat kayıt dışı olanlar “Ödenmesi Gereken KDV” oluşursa Tebliğ’in 21 Nolu eki
verilecektir. Ödenmesi gereken KDV’nin ilk taksiti beyanname
İşletmede mevcut ama kayıt dışı varlıklar sayım fazlası olup, süreside, diğer taksitler beyanname verme süresini takip eden
sebepleri “üretim firesinin azlığı”, “faturasız alış” gibi nedenler 2‘nci ve 4’üncü ayda ödenebilecektir.
olabilir. Düzenlemeyle mükellefler, yasal kayıtlarında olmayan
“emtia, makine, teçhizat ve demirbaşları”, 31.8.2021(*) (*) 31.8.2021 tarihinde sona eren başvuru, bildirim ve beyan
tarihine kadar “7326 sayılı Kanun’la ilgili 1 Nolu Genel süreleri 4420 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile bir ay uzatılmıştır.
Tebliğ’in” 18 ve 19 Nolu ekleri ile KDV mükellefi oldukları vergi
dairelerine bildirebileceklerdir. Bu varlıklar satıldığında yasal
defterlere kaydedilecek satış bedeli kayıtlı değerden düşük Bu yazı Ekonomist dergisinin 22 Ağustos 2021 tarihli
olamayacak; düşük olması durumunda kazanç kayıtlı bedele 2021/17. sayısında yayınlanmıştır.
göre belirlenecektir.

Bu makalede yer alan açıklamalar, yazarının konu hakkındaki kişisel görüşünü yansıtmaktadır. Makaledeki bilgi ve açıklamalardan dolayı EY ve/veya
Kuzey YMM ve Bağımsız Denetim A.Ş.’ye sorumluluk iddiasında bulunulamaz. Mevzuatın sık değiştirilen ve farklı anlayışlarla yorumlanabilen yapısı
nedeniyle, herhangi bir konuda uygulama yapılmadan önce konunun uzmanlarından profesyonel yardım alınmasını tavsiye ederiz.
Eylül 2021 3