Page 3 - 2021-01-AK-MFK

Akabinde 7.6.2017 tarihinde Paris’te 70'ten fazla ülke vergi türleri için sözleşme hükümlerinin uygulanma tarihi
temsilcisinin katılımıyla (Türkiye dahil) gerçekleştirilen imza farklılaşabilecektir. Örneğin, Türkiye açısından sözleşmenin
töreni ile “Çok Taraflı Sözleşme” ülkelerce imzalandı. yürürlük tarihinin 1.1.2021 olursa ÇVÖA anlaşmasının karşı
tarafı olan ülke ile Türkiye açısından kaynakta kesilen vergiler
Çok taraflı sözleşme ne öneriyor? için “sözleşmenin” uygulanma tarihi 1.1.2022 olacaktır.

Çok taraflı sözleşme iki tür “vergiden kaçınmanın önlenmesi Vergi anlaşmalarına ayar ölçüsüz mü?
standartları” içermektedir:
Türkiye’nin sözleşmenin 5’inci madde tercihiyle, yasama
1. “Minimum standartlar” süreci bu şekilde tamamlanırsa, Türkiye’nin 22 adet vergi
2. “İsteğe bağlı standartlar”. anlaşmasındaki “istisna yöntemi” değişecek ve bu ülkelerden
gelen temettüler gelecekte Türkiye’de “kurumlar vergisine” (%20
Sözleşmeye taraf ülkeler, minimum standartları yansıtan oranında) tabi olacaktır. Sözleşmenin minimum standartlarından
düzenlemeleri uygulamak zorunda olup; sözleşmedeki minimum olmayan 5’inci madde ile ilgili bu tercih, Türk şirketlerin yurt
standardı yansıtan bir maddenin imzacı devlet tarafından dışından elde ettikleri gelirlerinin kurumlar vergisi kadar
uygulanmaması yönündeki seçim, yalnızca “kapsama alınan ve azalmasıyla sonuçlanacaktır. Örneğin, Türkiye mukimi bir
değiştirilecek bir vergi anlaşma hükmünün minimum standardı grubun kapsama giren 22 ülkedeki bir bağlı ortaklığına
içermesi” durumu gibi sınırlı şartlarda mümkün olabilmektedir. (Hollanda gibi) başka bir ülkedeki iştirakinden vergilenmiş
olarak gelen kazançlar o ülkede vergilendirilmeyecek, ancak çok
Bir ülkenin sözleşme stratejisi ilk imzadaki taslak beyan ve taraflı sözleşme ile değişen anlaşma hükmü nedeniyle şu anda
seçimler / çekincelerle, nihai beyan ve seçimler / çekincelerle Türkiye’de vergilenmeyen kazançlar gelecekte %20 oranında
sonuçlanan süreçleri içermektedir. Ülkeler minimum standartlar vergilenecektir.
dışındaki maddelere çekince koyma hakkına sahip olup, çekince
koydukları maddeleri kapsanan vergi anlaşmalarına uygulayıp Bu nedenle, Türkiye’nin çok taraflı sözleşmenin 5’inci madde
uygulamama hakları bulunmaktadır. Sözleşmenin nihai tercihi yasama sürecinde gözden geçirilmelidir. Eğer kanun
onayından sonra ülkeler çekince koyamamakta veya koydukları teklifi bu hali ile yasalaşırsa acilen Kurumlar Vergisi Kanunu’nda
çekinceleri genişletememektedirler. Diğer bir deyişle, ilk “beyan diğer ülke örneklerindeki uygulamalar gibi “yurt dışı iştirak kâr
ve çekinceleri” geçici statüdedir. payları”, “yurt dışındaki iştirak kazançlarının önceki ülkelerde
yüklendiği vergilerin mahsubu” dahil olmak üzere gerekli
Türkiye’nin stratejisi değişiklikler yapılarak Türk şirketlerin rekabet gücünün azalması
engellenmelidir. Vergi anlaşmalarına verilen bu ayarın ölçüsü
Türkiye sözleşmeyi, “Matrah Aşındırma ve Kâr Kaydırmanın ancak böyle dengelenebilir.
Engellenmesine Yönelik Vergi Anlaşmaları ile İlgili Önlemlerin
Uygulanmasına İlişkin Çok Taraflı Sözleşmenin Uygulanmasının
Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Teklifi” adıyla 2.6.2020 Bu yazı Ekonomist dergisinin 13 Aralık 2020 tarihli 33.
tarihinde TBMM Plan ve Bütçe Komisyonuna sundu. Ülkemizin sayısında yayınlanmıştır.
sözleşmeyle ilgili ilk “beyan ve çekinceleri” incelendiğinde
stratejisinin “minimum standartları” olduğu, ancak
TBMM’deki “Kanun Teklifi” ile bu stratejisini değiştirerek
“minimum standartların” üzerine çıkmak istediği anlaşılıyor.
Bu değişikliklerin en önemlisi sözleşmenin 5'inci maddesini
uygulama tercihidir.

Sözleşmenin 5’inci maddesi neyi düzenliyor? 5’inci madde,
“çifte vergilendirmenin önlenmesi yöntemlerinin uygulanması”
ile ilgili kaynakta vergilendirilmeyen gelire ilişkin “istisna
yönteminden vazgeçme” seçeneklerini düzenliyor. Bu
bir minimum standart değil ve ülkelere bu maddedeki
seçeneklerden birini tercih etme ya da hiçbirini uygulamama
seçeneği verilmektedir.

Türkiye’nin sözleşmenin 5’inci maddesini uygulama tercihinin
anlamı, bugüne kadar imzaladığı vergi anlaşmalarındaki
çifte vergilemenin önlenmesindeki “istisna yöntemini” terk
edip, yerine “mahsup yöntemini” kabul etmektir. Diğer
bir deyişle, “çok taraflı sözleşmenin yasama süreci” bu
şekilde tamamlanırsa Türkiye’nin yürürlükteki 22 adet vergi
anlaşmasındaki çifte vergilendirmenin önlenmesindeki “istisna Bu makalede yer alan açıklamalar, yazarının konu hakkındaki kişisel
yöntemi” yerini “mahsup yöntemine” bırakacaktır. görüşünü yansıtmaktadır. Makaledeki bilgi ve açıklamalardan dolayı
EY ve/veya Kuzey YMM ve Bağımsız Denetim A.Ş.’ye sorumluluk
Türkiye açısından sözleşmenin yürürlüğü bildirimlerin OECD’ye iddiasında bulunulamaz. Mevzuatın sık değiştirilen ve farklı anlayışlarla
yorumlanabilen yapısı nedeniyle, herhangi bir konuda uygulama
sunulduğu tarihten sonraki üç aylık dönemin bitmesini takip yapılmadan önce konunun uzmanlarından profesyonel yardım alınmasını
eden ayın ilk günü olup; kaynakta kesilen vergiler ve diğer tavsiye ederiz.
Ocak 2021 3