Page 16 - MKGV 2020_v2

V. İhtiyari beyanname

A. İhtiyari beyanname verilebilecek haller Söz konusu beyan sadece menkul kıymet ve diğer sermaye
piyasası araçlarının alım satımına ilişkin olarak yapılabilir. Faiz
Bir aracı kurum veya banka vasıtasıyla yapılan menkul ve itfa gelirleri ihtiyari beyannameye dahil edilemez. Alım
kıymet satışından zarar oluşması halinde bu zarar, takvim satım işlemlerine ilişkin olarak beyan edilecek kazançlardan,
yılı aşmamak üzere, aynı aracı kurum veya banka vasıtasıyla aynı türden menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası
gerçekleştirilen aynı türden menkul kıymet satışlarından doğan araçlarına ilişkin olması şartıyla yıl içinde oluşan zararların
kâra mahsup edilebilmektedir. tamamı mahsup edilebilmektedir.

Farklı aracı kurum veya bankalarla çalışan yatırımcıların, bir B. İhtiyari beyannamede vergi oranı
kurumda kâr etmesi diğer kurumda aynı tür menkul kıymet
alım satımı işlemlerinden zarar etmesi durumunda, bu zararın Gelir Vergisi Kanunu’nun 103. maddesi uyarınca gelir vergisi
diğer kurumda sağlanan kazançtan mahsup edilmesi imkânı artan oranlı bir tarifeye göre hesaplanmaktadır. Ancak zarar
yoktur. Kazanç sağlanmış olan aracı kurum veya banka mahsubu ile ilgili olarak verilecek olan ihtiyari beyannamede
tarafından, diğer kurumdaki zarar dikkate alınmadan üçer bu tarife yerine sabit bir oran kullanılmaktadır.
aylık dönemler itibarıyla hesaplanan kazanç üzerinden stopaj
yapılacaktır. İhtiyari beyanda uygulanacak olan vergi oranı, geçici 67.
maddenin (11) numaralı fıkrasında %15 olarak belirlenmiştir.
Ayrıca aynı kurumda gerçekleştirilen işlemlerde, önceki Ancak söz konusu oran 2011/1854 sayılı Bakanlar Kurulu
vergileme dönemlerinde (Örneğin; Ocak-Mart/2020) Kararı ile;
kazanç elde edilmesi, daha sonraki dönemlerde ise aynı tür
menkul kıymet satış işlemlerinden zarar edilmesi söz konusu • Hisse senetlerine ve hisse senedi endekslerine dayalı olarak
olabilmektedir. Bu durumda kazancın oluştuğu dönemde aracı yapılan vadeli işlem ve opsiyon sözleşmelerinden,
kurum veya banka tarafından kazanç üzerinden hesaplanan
stopaj vergi dairesine yatırılmaktadır. Aynı yıl içerisinde takip ➢• Borsa İstanbul’da (BİST) işlem gören varantlar dahil olmak
eden dönemlerde aynı tür menkul kıymet satışlarından zarar üzere hisse senetlerinden (menkul kıymetler yatırım
edilmesi durumunda, bu zararın önceki dönemlere ait stopaj ortaklıkları hisse senetleri hariç),
matrahından düşülme imkânı bulunmamaktadır. ➢• Hisse senedi yoğun fonların katılma belgelerinden,

Bireysel yatırımcıların bu iki nedenden kaynaklanan elde edilen kazançlar için %0, diğer kazançlar için ise %10
mağduriyetinin giderilebilmesi için dileyen mükelleflere ihtiyari olarak belirlenmiştir.
beyanname verme hakkı tanınmıştır. Buna göre farklı aracı
kurumlarda hesabı bulunan ve bir hesabındaki alım satım C. İhtiyari beyannamenin verilme zamanı ve yeri
işlemlerinden kâr elde edilmesine rağmen, diğer hesabında
aynı tür menkul kıymetlerden zarar oluşması durumunda, bu 263 seri numaralı Gelir Vergisi Genel Tebliği’nde ihtiyari beyanın
zararın diğer aracı kurum veya bankadaki kârdan mahsubu “GVK Geçici 67/11’inci Maddesine Göre İhtiyari Beyanda Bulunan
ihtiyari beyanname verilmek suretiyle sağlanabilmektedir. Mükellefler İçin Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesi” ile yapılabileceği
gibi internet ortamında da yapılabileceği belirtilmektedir. Tebliğ’de
Yine aynı şekilde, ilk dönemde menkul kıymet satışından kâr bu beyannamenin de Gelir Vergisi Kanunu’nun 92. maddesinde
elde eden ve bu kazancı üzerinden stopaj ödeyen yatırımcılar, belirtilen süre içerisinde ilgili vergi dairesine verilmesi gerektiği
sonraki dönemlerde aynı tür menkul kıymet satışlarından zarar ifade edilmiştir.
oluşması durumunda, kendilerinden kesilmiş olan fazla stopajı
ihtiyari beyanname vermek suretiyle iade alabilmektedirler. Buna göre 2020 yılında gerçekleştirilen işlemler dolayısıyla
verilecek olan ihtiyari beyannamenin de normal gelir vergisi
Geçici 67. madde kapsamında tevkifata tabi tutulan ve yıllık beyanname verme süresi içerisinde (2021/Mart ayının sonuna
gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilmeyeceği belirtilen, kadar) verilmesi gerekmektedir.
menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının elden
çıkarılmasından doğan kâr ve zararlar için takvim yılı itibarıyla İhtiyari beyannamenin, tam mükellef bireysel yatırımcılar
ihtiyari beyanname verilebilmektedir. tarafından ikametgâhlarının bulunduğu yer vergi dairesine verilmesi

14 | Menkul Kıymet Gelirlerinin Vergilendirilmesi 2020