Page 2 - EY-VG_Agustos_2021_v2

Vergide Gündem
Abdulkadir Kahraman

Uluslararası vergilemede dönüşüm:
Rekabetten iş birliğine

Vergi yarışları bitti mi?

OECD’nin Haziran 2020’de güncellediği “Temel Vergi Oranı Göstergeleri” (https://www.
oecd.org/tax/tax-policy/tax-database/tax-database-update-note.pdf) incelendiğinde
“kanuni kurumlar vergisi” oranlarının %9 ilâ %30 arasında değiştiği görülüyor. Bu veriye
göre, kurumlar vergisi oranları 2000 ve 2020 arasında bir ülke hariç tüm ülkelerde
düşmüş ve bu durum ortalama kurumlar vergisi oranına %9’luk bir düşüş olarak
yansımış. OECD, 22 AB üyesi ve G20 ülkelerinin “kurumlar vergisi oranları”, en belirgin
şekilde 2007 ile 2008 arasındaki “finansal kriz” sırasında düşmüş. Yeni Zelanda,
Amerika Birleşik Devletleri, Norveç, İsveç ve İngiltere 2000 ve 2007 yılları arasında
oran değiştirmemiş, fakat bu ülkelerde 2007 mali krizini takip eden yıllarda vergi
oranlarını düşürmüş.

2000 ilâ 2020 arasında AB ile OECD oranları %10’dan fazla düşüş gösterdi. 2000 yılında
%32,2 oranı ile OECD ve 22 AB ülkesinin ortalaması eşit iken, 2020'de 22 AB ülkesi
oranı OECD’den %1,1 daha düşük oldu.

35 34.7
EU-22
G20
OECD
30
32.2 26.9

25 23.3

22.2
20
2000 2002 2004 2006 2008 2010 2012 2014 2016 2018 2020

Türkiye’de de kurumlar vergisi oranı 2006 yılında %30’dan %20’ye düştü, fakat 2018-
2020 yıllarında %22’ye, 2021’de %25’e 2022’de de %23’e yükseltildi.

Neden küresel asgari vergi?

Kurumlar vergisi oranlarındaki düşüş dibe vururken, dolaysız vergilerin hükümetlerin
bütçelerindeki payı arttıkça arttı. Ayrıca küresel asgari verginin hayata geçirilmesi en
önemli nedenlerini şöyle sıralayabiliriz:

➢• Ekonomilerdeki dönüşüm (dijitalleşme) ve dijital şirketleri vergileme zorlukları,
➢• Ülkelerin vergi oranı rekabeti,
➢• Çok uluslu şirketlerin agresif vergi politikaları,
➢• Covid-19’un hükümetlere çıkardığı yükler,
➢• Negatif faiz döneminin sonuna yaklaşılması ile kamu harcamalarının borçla
finansmanının yaratacağı faiz ödemelerinin bütçeleri daha da bozacak olması.

Bu ortamda ülkeler, “vergide rekabetten, vergide iş birliğine” yöneldi ve hükümetler
kamu harcamalarının finansmanında vergiyi keşfetti.

2 Ağustos 2021