Globalizasyon, iş birliği, ortak ekonomi, ortak savunma... Dünya'nın önde gelen ülkeleri ile bu hususlarda paylaşımda bulunmak ve/veya rekabet etmek isteyen ülkelerin teknolojik gelişmelere paralel yenilikçi, yaratıcı ve yararlı çalışmalar içerisinde olmaları gerektiği şüphesizdir. Günümüzde uluslararası piyasalarda rekabet gücünü artırmak isteyen ülkeler yenilik kapasitesi ve bilgi yaratmada öne çıkan ülkelerdir. Dünya ekonomisine entegre olmayı amaçlayan ülkeler, yeniliği uzun vadede rekabet gücü için bir anahtar olarak kabul etmektedirler. Yenilik yapmanın temelinde de Ar-Ge faaliyetleri yer almaktadır.
Uluslararası istatistikler değerlendirildiğinde, Ar-Ge yoğunluğu yüksek olan, Ar-Ge harcamalarına bütçeden ve GSYİH'den en çok pay ayıran ülkelerin refah düzeylerinin ve rekabet güçlerinin diğer ülkelere kıyasla daha ileride olduğu görülmektedir.
Son yıllarda ülkemizin ekonomik kalkınma hedefine paralel olarak uluslararası alanda rekabet gücünü artırmaya yönelik birçok düzenleme hayata geçirilmiştir. Getirilen düzenlemeler özellikle teknoloji ve gelişmişlik seviyemizi güçlendirmeye yönelik olarak Araştırma ve Geliştirme (Ar-Ge) yatırımlarını ve insan kaynağını, diğer bir deyişle bilim adamı ve araştırmacı kaynağı yatırımlarını teşvik amaçlı olarak oluşturulmuştur.
Bu düzenlemelerin ilki 2001 yılında yürürlüğe giren 4691 Sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu'dur. Bununla birlikte 28.02.2008 tarihinde kabul edilerek 01.04.2008 tarihinde yürürlüğe giren 5746 Sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun ile Ar-Ge faaliyeti gerçekleştiren ve gerçekleştirecek olan mükelleflere pek çok indirim, istisna, destek ve teşvik sağlanması amaçlanmıştır. Bunun yanında,5520 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu'na eklenen 5/B maddesiyle araştırma, geliştirme ve yenilik faaliyetleri ile yazılım faaliyetleri neticesinde ortaya çıkan buluşlardan 1/1/2015 tarihinden itibaren elde edilen kazanç ve iratlara yönelik istisna uygulaması getirilmiştir.
Son olarak, 26 Şubat 2016 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanarak 01 Mart 2016’da yürürlüğe giren 6676 sayılı "Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun" ile 5746 sayılı "Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun" ile 4691 sayılı "Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu"’nda birçok değişiklik yapılmış ve ilave destek unsurları getirilmiştir.
"100 Soruda Ar-Ge Teşvikleri 2023” adlı çalışmamız bu düzenlemelerde yer alan teşvik unsurları hakkında genel bilgi vermek ve temel esaslar çerçevesinde oluşabilecek muhtemel sorulara cevap vermek amacıyla hazırlanmıştır.
Saygılarımızla,
EY Türkiye
"100 Soruda Ar-Ge Teşvikleri" isimli çalışmamız, Ar-Ge teşvikleri ilgili genel bilgi vermek amacıyla, 4691 sayılı "Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu", 5520 sayılı "Kurumlar Vergisi Kanunu" ve 5746 sayılı "Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanunun ilgili hükümleri dikkate alınarak 01.05.2023 tarihi itibarıyla yürürlükteki mevzuat kapsamında EY uzmanları tarafından hazırlanmıştır. Bu çalışmada yer alan bilgi ve açıklamalardan dolayı EY ve/veya Kuzey Yeminli Mali Müşavirlik ve Bağımsız Denetim A.Ş.'ye sorumluluk iddiasında bulunulamaz. Vergi ve teşvik mevzuatımızın sık değiştirilen ve farklı anlayışlarla yorumlanabilen yapısı nedeniyle, herhangi bir konuda uygulama yapılmadan önce konunun uzmanlarından profesyonel yardım alınmasını tavsiye ederiz.
