Page 5 - EY-VG_Agustos_2023_v2

OVP ve vergileme politikalarında ne değişmeli?

Bütçenin hazırlanma sürecinde önemli bir adım olan Orta
Vadeli Program (OVP), makro politikaları, ilkeleri, hedefleri
ve hedeflerle ilgili gösterge niteliğindeki temel ekonomik
büyüklükleri, gelecek üç yıla ait toplam gelir ve gider
öngörülerini, bütçe dengesi ve borçlanma ihtiyaçları ile
kamunun ödenek sınırlarının çerçevesini çizen ana politika
belgesidir. OVP’de kamu maliyesinde önemli yeri olan vergi
gelirlerine ilişkin politika ve önlemler de yer alır.

Hazırlıkları süren 2024 – 2026 dönemi OVP’de küresel ve
ulusal ekonomideki gelişmelerin ışığında izlenecek vergi
politikalar kamuoyuyla paylaşılmalıdır. Özel sektör ve doğrudan
yabancı yatırımcılar tarafından yatırım bekleniyorsa; vergide
öngörülebilirlik artırılmalı, vergilemede ödeme gücü ve verginin
genelliği (eşitlik) ilkeleri ışığında bir yol haritası somut bir
şekilde ortaya konulmalıdır. Mevcut vergi tabanına vergi oran
artışları ve ek vergi yükümlülükleri ile vergi koymak yerine, vergi
tabanını genişletici adımlar atılmalıdır. Somut öneriler:

• “Küresel asgari kurumlar vergisi” uygulaması için bir strateji
belirlenmeli ve Türkiye mukimi çok uluslu şirketlerin görüşü
alınarak bu konuda öngörülebilirlik sağlanmalı,
• Safi kazancın vergilemesi esası ile reel kazanç vergilemesine
yönelik mekanizmalar vergi mevzuatına dahil edilmeli:
• Enflasyon düzeltmesi uygulamasına başlanmalı,
• Enflasyon nedeniyle “son giren ilk çıkar” (LIFO) uygulaması
geri getirilmeli,
• Reel kazancı vergilemede kullanılan “indirim oranı”
uygulamasının kapsamı genişletilmeli,
• Gelir vergisi tarifesinin güncellenmesi için hem vergi
dilimleri hem de oranları gözden geçirilmeli (daha fazla
dilim ve geniş dilim tutarları ile farklı daha fazla vergi
oranları),
• Ücret ve serbest meslek kazançlarında olduğu gibi (dördüncü
gelir diliminde yer alan tutarın aşılması), belli tutarı aşan para
ve sermaye piyasası gelirlerinin beyan kapsamına alınması
(ancak bu kazançların enflasyondan kaynaklanan fiktif kısmı
elimine edilerek reel kazanç vergilenmeli),
• Mali disiplin kriterleri gibi vergi affı çıkarmama politikası
benimsenerek kamuoyuna güvence verilmeli, afların vergi
moralini (ahlakını) bozmasının önüne geçilmeli,
• Modern vergi sistemlerinde terk edilmiş ve etkinliği tartışma
konusu olan “servet vergisi” uygulamalarından kaçınılmalı,
servet vergileri için adres gösterilen 1 milyon üzeri mevduat
hesap sahibi sayısından hareketle suni servet vergisi iştahı
kabartılmamalı; vergisi ödenmemiş gelir kaynaklarına
yönelmeli (otomatik bilgi değişiminden elde edilen büyük vergi
verisinin işlenmesi ve beyan dışı gelirlerin vergilenmesi gibi).
Bu yazı Ekonomist dergisinin 23 Temmuz 2023 tarihli
2023/15. sayısında yayınlanmıştır.

Bu makalede yer alan açıklamalar, yazarının konu hakkındaki kişisel
görüşünü yansıtmaktadır. Makaledeki bilgi ve açıklamalardan dolayı
EY ve/veya Kuzey YMM ve Bağımsız Denetim A.Ş.’ye sorumluluk
iddiasında bulunulamaz. Mevzuatın sık değiştirilen ve farklı anlayışlarla
yorumlanabilen yapısı nedeniyle, herhangi bir konuda uygulama
yapılmadan önce konunun uzmanlarından profesyonel yardım alınmasını
tavsiye ederiz.
Ağustos 2023 Ağustos 2023 5