“Ülke Bazlı Raporların Değişimine İlişkin Çok Taraflı Yetkili Makam Anlaşması” Cumhurbaşkanı tarafından onaylandı.

25 Şubat 2020 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan 2151 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı Hakkında Karar’da bazı değişiklikler yapılmıştı. Buna göre, transfer fiyatlandırması dokümantasyon yükümlülükleri çerçevesinde kurumlar vergisi mükelleflerinin 2019 hesap dönemi için; genel rapor, yıllık transfer fiyatlandırması raporu ve ülke bazlı rapor (Country by Country Reporting / Cbcr) hazırlaması gerekmektedir.

Konunun detaylarını izah eden 4 seri numaralı Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı Hakkında Genel Tebliğ (Seri No:1)’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Seri No:4) ise 1 Eylül 2020 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanmıştı.

1 Ekim 2020 tarihli mükerrer Resmî Gazete’de yayımlanan 3038 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile “Ülke Bazlı Raporların Değişimine İlişkin Çok Taraflı Yetkili Makam Anlaşması”nın onaylanmasına karar verilmiştir. (The Multilateral Competent Authority Agreement On The Exchange Of Country-By-Country Reports / Cbc MCAA)

Yukarıdaki mevzuat kapsamında transfer fiyatlandırması dokümantasyon yükümlülükleri çerçevesinde kurumlar vergisi mükelleflerinin 2019 hesap dönemi için; genel rapor, yıllık transfer fiyatlandırması raporu ve ülke bazlı rapor hazırlamaları gerekmektedir.

Kısaca ülke bazlı rapor, çok uluslu işletmeler grubunun faaliyet gösterdiği her bir ülke ile ilgili gelir, vergi öncesi kâr/zarar, ödenen gelir/kurumlar vergisi, tahakkuk eden gelir/kurumlar vergisi, sermaye, geçmiş yıl kârları, çalışan sayısı ile nakit ve nakit benzeri dışında maddi varlıklar ile çok uluslu işletmeler grubuna dahil işletmelerin ana faaliyetlerini özetleyen bir rapor formatıdır.

Ülke bazlı rapor, OECD tarafından ele alınan BEPS inisiyatifi kapsamında, vergi matrahının aşındırılmasının önüne geçmek amacıyla, çok uluslu işletme gruplarının faaliyetlerini ve vergiye tabi gelirlerini mercek altına almaktır.

Ülke bazlı raporun muhteviyatına, kimler tarafından hazırlanması gerektiğine ve Gelir İdaresi’ne sunulmasına ilişkin detaylı bilgilere 2 Eylül tarihli sirkülerimizde yer verilmiştir.

Özetlemek gerekirse, raporlanan hesap döneminden bir önceki hesap döneminin konsolide finansal tablolarına göre toplam konsolide grup geliri, 750 milyon Avro ve üzerinde olan çok uluslu işletmeler grubunun Türkiye’de mukim nihai ana işletmesi veya vekil işletmesi, raporlanan hesap döneminden sonraki on ikinci ayın sonuna kadar ülke bazlı raporu hazırlayıp elektronik ortamda İdareye sunmalıdır.

Bununla birlikte, nihai ana işletmenin veya vekil işletmenin Türkiye’de bulunmadığı durumlarda (yurtdışı merkezli şirketlerin Türkiye’deki iştirakleri) yukarıdaki haddin aşılması ve aşağıdaki koşullardan birinin gerçekleşmesi halinde Türkiye’de mukim işletme (çok uluslu işletme grubunun Türkiye’de birden fazla işletmesi bulunması durumunda diğerleri adına biri), ülke bazlı raporu elektronik ortamda İdareye sunar:

• Nihai ana işletmenin veya vekil işletmenin mukim olduğu ülkede, ülke bazlı raporlamaya ilişkin zorunluluğun bulunmaması,
• Nihai ana işletmenin veya vekil işletmenin mukim olduğu ülkede ülke bazlı raporlamaya ilişkin zorunluluk bulunması ve İdare ile nihai ana işletmenin veya vekil işletmenin mukim olduğu ülke idaresi arasında uluslararası bir anlaşmanın olması ancak ülke bazlı rapor bilgilerinin paylaşımına ilişkin yürürlükte olan bir yetkili makam anlaşmasının bulunmaması,
• Nihai ana işletmenin veya vekil işletmenin mukim olduğu ülkede ülke bazlı raporlamaya ilişkin zorunluluk bulunması, İdare ile nihai ana işletmenin veya vekil işletmenin mukim olduğu ülke idaresi arasında uluslararası bir anlaşmanın ve ayrıca ülke bazlı raporların değişimine ilişkin yetkili makam anlaşmasının olması, ancak bilgi paylaşımında sistemik bir hata olması.

Yetkili Makam Anlaşması neden önemli?

Yukarıda belirtildiği üzere yetkili makam anlaşmasının bulunmaması, aynı ülke bazlı raporun hem yurtdışında (nihai ana işletmenin veya vekil işletmenin bulunduğu ülkede) hem de Türkiye’de teslim edilmesi sonucuna yol açabilecekti.

Bu açıdan 1 Ekim 2020 tarihli mükerrer Resmî Gazete ile Ülke bazlı raporların Değişimine İlişkin Çok Taraflı Yetkili Makam Anlaşmasının onaylanmasına karar verilmesi oldukça önemlidir.

Zira taraf olan ülkeler arasında ülke bazlı raporun değişimini sağlayan ve halihazırda 88 ülke tarafından imzalanmış olan bu anlaşma aynı ülke bazlı raporun birden çok ülkede teslim edilmesini gereksiz kılmaktadır. Bu kapsamda anlaşmaya taraf olan herhangi bir ülkenin vergi idaresine teslim edilen rapor, diğer ülkeler ile otomatik olarak paylaşılmaktadır.

Örneğin nihai ana işletmesi Hollanda’da yer alan ve Türkiye dahil bu anlaşmaya taraf olan toplam 30 ülkede faaliyet gösteren bir uluslararası grup, Hollanda’da (veya seçtiği başka bir vekil ülkede) ülke bazlı raporu hazırlayıp vergi idaresine verecek, kalan 29 ülkedeki grup iştirakleri ise kendi ülkelerindeki vergi idarelerine ayrıca tekrar söz konusu raporu vermeyeceklerdir. Bu iştirakler tarafından yerine getirilmesi gerek yegâne yükümlülük, ülke bazlı raporun Hollanda’da verildiğine ilişkin bir bildirim verilmesi olacaktır. Söz konusu bildirim ülkemizde kapsama giren çok uluslu işletmeler grubu üyeleri tarafından; 30/10/2020 gününe kadar elektronik ortamda İnternet Vergi Dairesi üzerinden verilecektir. Bu bildirimde, nihai ana işletme veya vekil işletme olup olmadıkları ve grup adına hangi işletmenin raporlama yapacağı ile hesap dönemi hakkındaki bilgiler verilecektir.

Türkiye ana merkezli şirketler

Nihai ana işletmenin ya da vekil işletmenin Türkiye’de olduğu durumda, 2019 yılı ülke bazlı raporu 31.12.2020 tarihine kadar İdareye teslim edilecektir. Çok uluslu işletmeler grubunun nihai ana işletmesinin Türkiye’de bulunduğu durumda, ülke bazlı raporlama başka bir ülkede “vekil işletme” sıfatıyla veya yerel raporlama hükümlerine göre yapılmış olsa da Türkiye’deki nihai ana işletme tarafından ayrıca hazırlanarak Türk Vergi İdaresine sunulmalıdır.

Saygılarımızla.
Kuzey YMM ve Bağımsız Denetim A.Ş.
Erdal Çalıkoğlu