1 Ocak 2019 tarihinde yürürlüğe girecek bazı önemli vergisel düzenlemeler.

Başta 7103 ve 7104 sayılı Kanun’lar olmak üzere 2018 yılında vergi mevzuatında bazı değişiklikler yapılmıştır. Bu konular, sirkülerlerimizle sizlere duyurulmuştu. 2019 yılına gireceğimiz şu günlerde, 1 Ocak 2019 tarihinde yürürlüğe girecek olan bazı önemli vergisel düzenlemeleri hatırlatma amaçlı bu sirkülerimiz hazırlanmıştır.

A. Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunları

1. Bölgesel yönetim merkezleri

Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 4. maddesinin birinci fıkrasının (ö) bendi uyarınca; tüm giderlerinin kanuni ve iş merkezi Türkiye'de bulunmayan kurumlar tarafından karşılanması ve söz konusu giderlerin Türkiye'de tam veya dar mükellefiyete tabi herhangi bir kurumun hesaplarına intikal ettirilmemesi veya kârından ayrılmaması kaydıyla, Ekonomi Bakanlığından alınan izne istinaden kurulan “Bölgesel yönetim merkezleri” kurumlar vergisinden muaf kurumlar arasında yer almaktadır. Söz konusu muafiyet hükmü 2016 yılında 6728 sayılı Kanun’la getirilmişti.

27 Mart 2018 tarihli mükerrer Resmi Gazete’de yayımlanan 7103 sayılı Kanun’un 74. maddesiyle yukarıda yer verilen (ö) bendi yürürlükten kaldırılmaktadır. Bu hüküm 1 Ocak 2019 tarihinde (1 Ocak 2019 tarihi itibarıyla kurulu bölgesel yönetim merkezleri için 1 Ocak 2022 tarihinden itibaren uygulanmak üzere) yürürlüğe girecektir. 

2. İnternet ortamında reklam hizmeti verenlere yapılan ödemelerde tevkifat uygulaması

19 Aralık 2018 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 476 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile internet ortamında verilen reklam hizmetlerine ilişkin olarak, bu hizmeti verenlere veya internet ortamında reklam hizmeti verilmesine aracılık edenlere yapılan ödemeler tevkifat kapsamına alınmıştır.

Karar’la söz konusu tevkifatın oranı; GVK 94. madde ve KVK 30. madde kapsamında yapılan ödemeler için % 15, KVK 15. madde kapsamında yapılan ödemeler için ise % 0 olarak belirlenmiştir.

Karar 1 Ocak 2019 tarihinden itibaren yapılacak ödemelere uygulanmak üzere yayım tarihinde yürürlüğe girmiştir.

B. Vergi Usul Kanunu

1. İşletme hesabı esasına göre defter tutanlarda ödeme zamanı

6 Nisan 2018 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 7104 sayılı Kanun’un 13. maddesiyle Hazine ve Maliye Bakanlığına, işletme hesabı esasına göre defter tutan mükelleflerin ödeme zamanını, beyannamenin verildiği ayı takip eden ikinci ayın sonuna kadar uzatma yetkisi verilmiştir.

Bu hüküm 1 Ocak 2019 tarihinde yürürlüğe girecektir.

2. Yeni nesil ödeme kaydedici cihazlar

483 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği uyarınca, yeni nesil ödeme kaydedici cihaz (YN ÖKC) kullanma mecburiyeti getirilen mükelleflerin, mali hafızaları doluncaya veya mali hafıza değişimini gerektiren durum oluşuncaya kadar mevcut eski nesil ödeme kaydedici cihazlarını kullanabilme imkânları bulunmaktadır. Ancak bu imkân, faaliyetlerinde seyyar EFT-POS cihazı kullananlar ile yol kenarı otopark hizmeti veren mükellefler için geçerli değildir.

Yukarıdaki kapsamda mevcut eski nesil ödeme kaydedici cihazlarını kullanabilen mükelleflerin, bu cihazları ile YN ÖKC’lerinden düzenlenen ÖKC günlük kapanış (Z) raporlarına ait mali bilgileri 1 Ekim 2018 tarihinden itibaren;

a) ÖKC TSM Merkezleri üzerinden,

b) Başkanlıktan e-Arşiv hizmetleri konusunda izin alan özel entegratörlerin bilgi işlem sistemleri aracılığıyla e-Arşiv uygulaması üzerinden Tebliğ’in 5. maddesinde belirtilen “Perakende Mal Satışları ile Hizmet İfalarına İlişkin Mali Rapor Bildirim Kılavuzu”ndaki esaslara göre,

c) Başkanlık tarafından internet vergi dairesi üzerinden oluşturulan elektronik bildirim portalları üzerinden,

olmak üzere üç yöntemden birini seçerek GİB’e elektronik ortamda bildirmeleri gerekmekteydi.

31 Ekim 2018 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 502 sıra numaralı VUK Genel Tebliği ile yukarıda yer alan 1 Ekim 2018 tarihi 1 Ocak 2019 olarak değiştirilmiştir.

3. Defter raporu beratı

Gelir İdaresi Başkanlığının www.edefter.gov.tr adresli internet sitesinde, uyumlu yazılım firmaları için bir duyuru yayınlanmıştır. Söz konusu duyuruda e-defter kullanıcılarının, GİB’e gönderdikleri berat dosyalarına ek olarak “Defter Raporu Beratı” olarak adlandırılan yeni bir dosyayı da Başkanlığa iletmekle yükümlü kılındığı belirtilmektedir.

“Defter Raporu Beratı”, 2019/Ocak döneminden başlamak üzere aylık dönemler halinde ve aynı sürede (ilgili olduğu ayı takip eden üçüncü ayın son gününe kadar) berat dosyalarının yanı sıra Başkanlığa gönderilecektir.

4. İşletme hesabı esasına göre defter tutan mükellefler; Defter beyan sistemi

17 Aralık 2017 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 486 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile;

- Serbest meslek erbabı,

- İşletme hesabı esasına göre defter tutan mükellefler ile

- Basit usule tabi olan mükelleflerin

kayıtlarının elektronik ortamda tutulması, bu mükelleflerden defter tutmak zorunda olanların defterlerinin bu kayıtlardan hareketle elektronik ortamda oluşturulması ve saklanması amacıyla “Defter-Beyan Sistemi” geliştirilmiştir.

Basit usule tabi mükellefler ile serbest meslek erbapları (noterler ile noterlik görevini ifa ile mükellef olanlar hariç) 1 Ocak 2018 tarihinden itibaren sistemi kullanmaya başlamışlardır.

İşletme hesabı esasına göre defter tutan mükellefler ise söz konusu sistemi kullanmaya 1 Ocak 2019 tarihinden itibaren başlayacaklardır. Bu sistemi kullanabilmek için ilgili mükelleflerin öncelikle 31 Aralık 2018 tarihine kadar www.defterbeyan.gov.tr adresi üzerinden veya gelir vergisi yönünden bağlı oldukları vergi dairesi aracılığıyla başvuru işlemlerini tamamlamaları gerekmektedir. C. Katma Değer Vergisi Kanunu

1. Vergi indiriminde takvim yılı uygulaması

KDV Kanunu’nun “Vergi İndirimi”ni düzenleyen 29. maddesinin (3) numaralı fıkrasında; mükelleflerin kendilerine düzenlenen belgelerdeki KDV’yi, vergiyi doğuran olayın gerçekleştiği takvim yılını aşmamak şartıyla belgeleri defterlere kaydettikleri dönemde indirebileceklerine ilişkin düzenleme yer almaktadır.

7104 sayılı Kanun’un 8. maddesiyle bu fıkrada yapılan değişiklikle; indirim hakkının, vergiyi doğuran olayın vuku bulduğu takvim yılını takip eden takvim yılı sonuna kadar kullanılabilmesine imkân sağlanmıştır.

Bu hüküm 1 Ocak 2019 tarihinde yürürlüğe girecektir.

2. Değersiz alacaklara ilişkin KDV

7104 sayılı Kanun’un 8. maddesiyle KDV Kanunu’nun “Vergi İndirimi” başlıklı 29. maddesine eklenen (4) numaralı fıkra uyarınca; Vergi Usul Kanunu’nun 322. maddesine göre değersiz hale gelen alacaklara ilişkin hesaplanan ve beyan edilen katma değer vergisi, alacağın zarar yazıldığı vergilendirme döneminde indirim konusu yapılabilecektir.

Ancak Vergi Usul Kanununun 323. maddesine göre karşılık ayrılmak suretiyle gelir veya kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak dikkate alınan katma değer vergisinin bu fıkra kapsamında indirim konusu yapılabilmesi için gelir veya kurumlar vergisi matrahının tespitinde gelir olarak dikkate alınması gerekmektedir.

7104 sayılı Kanun’la, KDV Kanunu’nun “İndirilemeyecek Katma Değer Vergisi” başlıklı 30. maddesine eklenen (e) bendi uyarınca Vergi Usul Kanunu’nun 322. maddesine göre değersiz hale gelen alacaklara ilişkin alıcı tarafından ödenmeyen KDV’ler indirim konusu yapılamayacaktır. Bu KDV’lerin daha önceden indirilmiş olması durumunda ise alıcı tarafından indirim iptali işleminin yapılması gerekmektedir.

Bu hüküm 1 Ocak 2019 tarihinde yürürlüğe girecektir.

3. Kısmi istisna kapsamındaki bazı teslim ve hizmetlerde KDV indirimi

7104 sayılı Kanun’un 9. maddesiyle; KDV Kanunu’nun “İndirilemeyecek Katma Değer Vergisi” başlıklı 30. maddesine eklenen parantez içi hükümle; aşağıda yer verilen kısmi istisna kapsamındaki teslim ve hizmet ifalarına ilişkin yüklenilen KDV’lerin indirimine imkan tanınmıştır. Ancak söz konusu istisna işlemlerle ilgili yüklenilen ve indirim konusu yapılan vergiler indirim yoluyla giderilemediği takdirde iade konusu yapılamayacaktır.

a. KDV Kanunu’nun 17. maddesinin (2) numaralı fıkrasının (b) bendinde yer alan;

- Özel okul, üniversite ve yüksekokullar tarafından verilen bedelsiz eğitim ve öğretim hizmetleri,

- Öğrenci yurtları tarafından verilen bedelsiz verilen yurt hizmetleri,

- Kanunların gösterdiği gerek üzerine bedelsiz olarak yapılan mal teslimi ve hizmet ifaları,

- Kanun’un 17. maddesinin (1) numaralı fıkrasında sayılan kurum ve kuruluşlara bedelsiz olarak yapılan her türlü mal teslimi ve hizmet ifaları,

- Fakirlere yardım amacıyla gıda bankacılığı faaliyetinde bulunan dernek ve vakıflara bağışlanan gıda, temizlik, giyecek ve yakacak maddelerinin teslimi,

b. KDV Kanunu’nun 17. maddesinin (2) numaralı fıkrasının (c) bendinde yer alan; yabancı devletlerin Türkiye’deki diplomatik temsilcilik ve konsoloslukları ile yabancı hayır ve yardım kurumlarına, Kanun’un 17. maddesinin (1) numaralı fıkrasında sayılan kurum ve kuruluşlara bedelsiz olarak yapacakları teslim ve hizmetlere ilişkin olarak yapılan teslim ve hizmetler,

c. KDV Kanunu’nun 17. maddesinin (2) numaralı fıkrasının (d) bendinde yer alan; tescilli taşınmaz kültür varlıklarının rölöve, restorasyon ve restitüsyon projelerine münhasır olmak üzere, bu projelendirmelerden yararlananlara verilen mimarlık hizmetleri ile projelerin uygulanması kapsamında yapılacak teslimler,

d. KDV Kanunu’nun 17. maddesinin (4) numaralı fıkrasının (ı) bendinde yer alan; serbest bölgelerde verilen hizmetler ile serbest bölgelere veya bu bölgelerden yapılan ihraç amaçlı yük taşıma işleri,

e. KDV Kanunu’nun 17. maddesinin (4) numaralı fıkrasına eklenen (ö) bendinde yer alan; gümrük antrepoları ve geçici depolama yerleri ile gümrük hizmetlerinin verildiği gümrüklü sahalarda, ithalat ve ihracat işlemlerine konu mallar ile transit rejim kapsamında işlem gören mallar için verilen ardiye, depolama ve terminal hizmetleri.

Yukarıdaki düzenlemeler 1 Ocak 2019 tarihinde yürürlüğe girecektir.

4. KDV iade taleplerinde süre sınırı

7104 sayılı Kanun’un 10. maddesiyle KDV Kanunu’nun 32. maddesinin (1) numaralı fıkrasına; iade hakkı doğuran işlemler nedeniyle yüklenilen ve indirim yoluyla giderilemeyen katma değer vergisinin, işlemin gerçekleştiği dönemi izleyen ikinci takvim yılının sonuna kadar talep edilmesi şartıyla iade edilebileceğine ilişkin hüküm eklenmiştir. Böylelikle KDV iadesinin talep edilebileceği süre Kanun’da açıkça belirlenmiş olmaktadır.

Bu hüküm 1 Ocak 2019 tarihinde yürürlüğe girecektir.

5. KDV iadelerinde inceleme süresi

Vergi Usul Kanunu’nun 140. maddesinin birinci fıkrasının (6) numaralı bendinde inceleme süreleri belirlenmiştir. Buna göre tam incelemede 1 yıl, sınırlı incelemede ise 6 ay içerisinde incelemenin bitirilmesi esastır.

7104 sayılı Kanun’un 19. maddesiyle bu bende KDV iade incelemeleri için de inceleme süresi eklenmiş ve bu süre 3 ay olarak belirlenmiştir. 3 ay içerisinde incelemenin bitirilememiş olması durumunda ek süre talep edilebilecektir. Bu talep vergi incelemesine yetkili olanların bağlı olduğu birim tarafından değerlendirilecek ve 2 ayı ve geçmemek üzere ek süre verilebilecektir.

Bu hüküm 1 Ocak 2019 tarihinden sonraki vergilendirme dönemlerine ilişkin yapılacak incelemelere uygulanmak üzere 1 Ocak 2019 tarihinde yürürlüğe girecektir.

6. Hasılat esaslı vergilendirme

7104 sayılı Kanun’un 12. maddesiyle KDV Kanunu’nun mülga 38. maddesi “Hasılat esaslı vergilendirme” başlığıyla yeniden düzenlenmiştir. Madde ile küçük ölçekli mükellefiyetlerle ilgili “hasılat esaslı vergileme” müessesesi ihdas edilmiştir.

Düzenlemeye göre; ticari kazancı işletme hesabı esasına göre tespit edilenler ile kazancı serbest meslek kazanç defterine göre tespit edilenlerden Bakanlar Kurulunca belirlenen sektör ve meslek gruplarında yer alanlar, talep etmeleri halinde KDV dahil hasılatlarının belirli bir oranını, indirim KDV tutarını dikkate almadan beyan ederek ödeyebileceklerdir. Uygulanacak KDV oranı, en yüksek oranı geçmemek şartıyla Bakanlar Kurulunca belirlenecektir.

Bu düzenleme ile küçük ölçekli mükelleflerle ilgili işlemler basitleştirilerek sisteme uymalarının kolaylaştırılması amaçlanmıştır.

Bu usulü seçen mükellefler, kazançlarının tespitinde kendilerine yapılan teslim ve hizmetler dolayısıyla alış vesikalarında gösterilen KDV ile hasılat esaslı vergilendirme usulüne göre beyan ederek ödedikleri katma değer vergisini işlemin mahiyetine göre gider veya maliyet, yaptıkları teslim ve hizmetler dolayısıyla hesapladıkları KDV’yi gelir olarak dikkate alacaklardır. Hasılat esaslı vergileme usulünü seçen mükellefler iki yılı geçmedikçe bu usulden dönemezler.

Bu hüküm 1 Ocak 2019 tarihinde yürürlüğe girecektir.

7. Oyun yazılımlarına KDV istisnası

7104 sayılı Kanun’un 14. maddesiyle KDV Kanunu’nun geçici 20. maddesinde yapılan değişiklikle; teknoloji geliştirme bölgesinde ve ihtisas teknoloji geliştirme bölgesinde faaliyette bulunanların bu bölgelerde ürettikleri oyun yazılımları da KDV istisnası kapsamına alınmıştır.

Ayrıca, söz konusu madde kapsamında katma değer vergisinden istisna edilen işlemler nedeniyle yüklenilen vergilerin indirimine imkân tanınmaktadır.

Bu düzenlemeler 1 Ocak 2019 tarihinde yürürlüğe girecektir.

8. Gazete, dergi, elektronik kitap ve benzeri yayınların, elektronik ortamda satışında KDV oranı

Katma Değer Vergisi Kanunu’na ekli (I) sayılı listenin 8. sırasındaki düzenleme kapsamında gazete ve dergilerin elektronik ortamda satışı % 1 oranında KDV’ye tabidir.

(II) sayılı listenin “B) Diğer mal ve hizmetler” başlıklı bölümünün 14. sırasında ise elektronik kitap (e-kitap) ve benzeri yayınların elektronik ortamda satışının % 8 oranında KDV’ye tabi olduğuna dair hüküm yer almaktadır.

19 Aralık 2018 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 475 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile yukarıda yer verilen işlemlerde KDV oranı % 18 olarak belirlenmiştir. Karar 1 Ocak 2019 tarihinde yürürlüğe girecektir.

D. Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanunu

7103 sayılı Kanun’un 17. maddesiyle, Karayolları Trafik Kanunu’nda yer alan minibüs ve otobüs tanımlarına uyum sağlamak için Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanunu’nun 2. maddesinde düzenleme yapılmıştır. Ayrıca aynı maddeye motorlu taşıtlarla ilgili olarak motor gücü tanımı da eklenmiştir.

Buna göre motor gücü; taşıtların elektrik motorlarını imal eden fabrikalarca uluslararası normlara göre tespit edilen ve kilovat (kW) olarak ifade olunan azami güçtür.

Kanun’da ayrıca, elektrik motorlu otomobil, kaptıkaçtı, arazi taşıtları ve benzerleri ile panelvanların ve motosikletlerin, diğer taşıtlar için yaşı itibarıyla uygulanmakta olan motorlu taşıtlar vergisi tutarlarının % 25’i oranında vergilendirileceğine ilişkin düzenleme yer almaktadır.

Bu hükümler 1 Ocak 2019 tarihinde yürürlüğe girecektir.

E. 1 Ocak 2019 tarihinde uygulama süresi sona eren vergi indirimleri

1. Bazı konut ve işyeri teslimlerinde KDV oranı

5 Mayıs 2018 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan ve aynı gün yürürlüğe giren 2018/11674 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile % 18 oranında KDV’ye tabi olan konutların 31 Ekim 2018 tarihine kadar (bu tarih dahil) teslimlerinde KDV oranı % 8’e düşürülmüştü.

Ardından 18 Mayıs 2018 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan aynı gün yürürlüğe giren 2018/11750 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile işyerleri de (bina ve/veya bağımsız bölüm şeklinde olanlar) 31 Ekim 2018 tarihine kadar kapsama dahil edilmişti.

31 Ekim 2018 tarihli mükerrer Resmi Gazate’de yayımlanan 287 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile yukarıdaki 31 Ekim 2018 tarihleri 31 Aralık 2018 olarak değiştirilmişti.

Yeni bir süre uzatımı olmazsa, yukarıdaki Kararlar kapsamında KDV oranı geçici olarak % 18’den % 8’e düşürülmüş olan işyerleri ve bazı konutların 1 Ocak 2019 tarihinden itibaren tesliminde eski oran (% 18) uygulanmaya başlanacaktır.

2. İşyeri ve konut satışlarında harç oranı

Harçlar Kanunu’na bağlı (4) sayılı tarifede “Tapu ve kadastro işlemlerinden alınacak harçlar” yer almaktadır.

5 Mayıs 2018 tarihli Resmi Gazate’de yayımlanan ve aynı gün yürürlüğe giren 2018/11674 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile binde 20 oranında uygulanan tapu harcı, 31 Ekim 2018 tarihine kadar (bu tarih dahil) konut ve işyerleri için (kat irtifakı tesis edilmiş olanlar dahil) binde 15’e düşürülmüştü.

31 Ekim 2018 tarihli mükerrer Resmi Gazate’de yayımlanan 287 sayılı Cumhurbaşkanı kararı ile yukarıdaki 31 Ekim 2018 tarihi, 31 Aralık 2018 olarak değiştirilmişti.

Yeni bir süre uzatımı olmazsa, yukarıdaki Kararlar kapsamında konut ve işyerleri için geçici olarak binde 15’e düşürülmüş olan harç oranı, 1 Ocak 2019 tarihinden itibaren eski oranına (binde 20) yükselmiş olacaktır.

3. Mobilya teslimlerinde KDV oranı

287 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile Karar’ın eki listede yer alan malların (mobilya) KDV oranları, 31 Aralık 2018 tarihine kadar (bu tarih dahil) uygulanmak üzere % 8’e düşürülmüştü.

Bir süre uzatımı olmazsa, yukarıdaki Karar kapsamında KDV oranı düşürülmüş olan mobilyalar için 1 Ocak 2019 tarihinden itibaren eski oran (% 18) uygulanmaya başlanacaktır. 4. Beyaz eşya ve bazı elektrikli cihazlarda ÖTV oranı

287 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile Karar’ın eki listede yer alan malların (buzdolapları, dondurucular, termosifonlar, çamaşır, kurutma ve bulaşık makinaları, klima cihazları gibi) ÖTV oranları, 31 Aralık 2018 tarihine kadar (bu tarih dahil) uygulanmak üzere % 0’a (sıfır) indirilmişti.

Bir süre uzatımı olmazsa, yukarıdaki Karar kapsamında ÖTV oranı sıfırlanmış olan beyaz eşya ve bazı elektrikli aletler için 1 Ocak 2019 tarihinden itibaren eski ÖTV oranı (% 6,7) uygulanmaya başlanacaktır.

5. Ticari araç teslimlerinde KDV oranı
 

31 Ekim 2018 tarihli mükerrer Resmi Gazete’de yayımlanan 287 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile 8701.20, 87.02, 87.04 ve 87.05 GTİP numaralı malların (ticari araçlar) KDV oranları, 31 Aralık 2018 tarihine kadar (bu tarih dahil) uygulanmak üzere % 1’e düşürülmüştü.

Bir süre uzatımı olmazsa, yukarıdaki Karar kapsamında KDV oranı % 1’ e indirilmiş olan ticari araçlar için 1 Ocak 2019 tarihinden itibaren eski KDV oranı (% 18) geçerli olacaktır.

6. Bazı binek otomobillerinde ÖTV oranı

287 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile Karar’ın eki listede yer alan bazı mallara (binek otomobilleri) ilişkin ÖTV oranlarında, 31 Aralık 2018 tarihine kadar (bu tarih dahil) uygulanmak üzere 5 ilâ 15 puan arasında değişen indirimler yapılmıştı.

Bir süre uzatımı olmazsa, yukarıdaki Karar kapsamında ÖTV oranı düşürülmüş olan bazı binek otomobiller için 1 Ocak 2019 tarihinden itibaren eski ÖTV oranları uygulanmaya başlanacaktır.

Saygılarımızla.
Kuzey YMM ve Bağımsız Denetim A.Ş.
Erdal Çalıkoğlu