Mali tatil başlıyor…

M. Fatih Köprü | 01/07/2012 | (Tüm Yazılar)

Mali tatil aslında her yılın Temmuz ayının birinden yirmisine kadar uygulanıyor. Ancak bu yıl Haziran ayının son günü hafta sonuna geldiğinden, yasa gereği, ilk iş gününü takip eden günden, yani 3 Temmuz Salı gününden başlayacak. Ancak bitiş tarihinde herhangi bir değişiklik yok. Her yıl olduğu gibi bu yıl da 20 Temmuz akşamı sona erecek.

2007 yılının Mart ayında yürürlüğe giren “Mali Tatil” uygulaması ile ilgili yasanın gerekçesinde bu tatile neden ihtiyaç duyulduğu şöyle anlatılıyor. “Meslek mensupları (muhasebeci, mali müşavir ve yeminli mali müşavirler) ve personeli, başta meslek yasasında belirtilen işler olmak üzere çeşitli yasalar nedeniyle meydana çıkan, güncel mali ve ekonomi ile ilgili işler nedeniyle yoğun ve yorucu bir iş temposuyla çalışmakta, ruhen ve bedenen yorulmakta ve kendilerine ayrılan bir tatil zamanı olmadığından dolayı yeterince dinlenememektedirler. Bu durum muhasebe işlemlerinin, mali işlemlerin ve diğer çeşitli işlerin verimini düşürmekte, düzenli olarak yürütülmesini engellemekte, ülke ekonomisine ve sosyal hayata olumsuz etkileri olmaktadır.”

Özetle yasa koyucunun bu düzenleme ile meslek mensuplarının yoğun iş stresinden uzaklaştırılmasını, daha verimli ve sağlıklı çalışmalarını sağlamayı amaçladığı anlaşılıyor. Bu haftaki yazımızda, mali tatil uygulaması nedeniyle uzayan beyan ve ödeme süreleri ile mali tatilin vergi incelemeleri ve dava açma süreleri üzerindeki etkilerine değineceğiz.

Kapsama giren-girmeyen beyannameler

3 Temmuz ile 20 Temmuz arasında verilmesi gereken beyannameler, mali tatilin son gününü izleyen 7. günün (27 Temmuz) akşamına kadar verilebiliyor. Mükellefler tarafından her ay düzenli olarak verilmesi gereken KDV, muhtasar ve damga vergisi beyannamelerinin verilme süresinin sonu mali tatilden sonra. KDV 24’ünde, muhtasar ve damga vergisi ise 23’ünde. Temmuz’un 20’sine kadar verilmesi gereken gelir, kurumlar ve veya geçici vergi (özel hesap hariç) beyannamesi de yok zaten. Yani beyannamelerin çoğu aslında mali tatil süresinde verilmiyor.

Bu sürede verilmesi gereken beyannameler de var aslında. Örneğin özel tüketim vergisi (ÖTV), banka ve sigorta muameleleri vergisi (BSMV), özel iletişim vergisi ile şans oyunları vergisi beyannameleri gibi. Ama bu beyannameler de Maliye Bakanlığı tarafından çıkarılan tebliğ ile mali tatil kapsamı dışında bırakılmıştı.

Danıştay iptal etti

Ancak söz konusu tebliğin, bu vergilere ilişkin beyannamelerin verilme ve ödeme sürelerinin mali tatil nedeniyle uzamasının söz konusu olmayacağına ilişkin kısmı Danıştay Yedinci Daire tarafından 23.12.2011 tarihli ve Esas No:2009/2636, Karar No:2011/9721 sayılı kararı ile iptal edildi. Bu durumda söz konusu vergilere ilişkin beyannameler ve ödeme süreleri de, 2012 yılı için mali tatil uygulaması kapsamına dahil oldu.

Buna göre Temmuz ayı içerisinde verilmesi gereken; 16-30 Haziran ve 1-15 Temmuz dönemlerine ait petrol ve doğalgaz ürünlerine ilişkin özel tüketim vergisi beyannameleri ile Haziran dönemine ait; diğer ÖTV beyannameleri, BSMV, özel iletişim vergisi ve şans oyunları vergilerine ilişkin beyannameler 27 Temmuz’a kadar verilebilecek. Bu beyannamelerde gösterilen tüm vergiler de 30 Temmuz mesai saati sonuna kadar ödenebilecek.

KDV, muhtasar ne zaman

Kanunda mali tatilin sona erdiği günü izleyen 7 gün içinde biten kanuni ve idari sürelerin de, mali tatilin son gününü izleyen tarihten itibaren 7. günün mesai saati bitiminde sona ermiş sayılacağı hükmü bulunuyor. İşte bu hüküm Haziran dönemine ilişkin olup Temmuz ayında verilmesi gereken KDV, damga vergisi ve muhtasar beyannamelerinin verilme sürelerini uzatıyor. Ancak burada sadece 3-4 günlük bir süre uzamasından söz edebiliyoruz.

Örneğin Haziran ayına ilişkin muhtasar beyannamenin, elektronik olarak 23 Temmuz gece yarısına kadar verilmesi gerekirken, bu hüküm kapsamında 27 Temmuz Cuma gece yarısına kadar verilebilecektir. KDV ve damga vergisi beyannamelerinin de aynı şekilde 27 Temmuz’a kadar verilebilmesi mümkün.

Ödeme süresi

Mali tatil uygulaması sebebiyle verilme süresi uzayan beyannamelerdeki vergilerin ödeme süresi de uzuyor. Aynı ay içerisinde kalmak kaydıyla, uzayan beyanname verme süresinin son gününden itibaren 3. günün mesai saati bitimine kadar vergilerin ödenmesi mümkün. Buna göre verilme süresi mali tatil nedeniyle 27’sine uzamış olan beyannamelerdeki (KDV, muhtasar ve damga vergisi gibi) vergiler, 30 Temmuz Pazartesi akşamına kadar ödenebilecek.

SGK prim bildirgeleri

Haziran dönemine ilişkin aylık prim ve hizmet belgelerinin normal olarak 23 Temmuz’a kadar verilmesi gerekiyor. Ancak mali tatil uygulaması kapsamında bu bildirgelerin de 27 Temmuz gece yarısına kadar e-Sigorta kanalıyla Sosyal Güvenlik Kurumu’na gönderilmesi mümkün. Mali tatil, ödeme süresinde ise bir değişikliğe neden olmuyor. Ay sonuna kadar (31 Temmuz) ödeme yapılabilir.

BA, BS formları

Haziran dönemine ilişkin formların verilme süresinin sonu 31 Temmuz. Bu tarih mali tatil veya mali tatilin sona erdiği günü izleyen 7 gün içerisinde olmadığından, mali tatil nedeniyle Ba, Bs formlarının verilme süresinde herhangi bir değişiklik olmuyor. Yani Haziran ayına ait formların en geç 31 Temmuz Salı akşamı saat 24:00’e kadar elektronik olarak verilmesi gerekiyor.

Vergi incelemelerine başlanamıyor

Mali tatilin etkileyeceği bir diğer durum da, vergi incelemeleridir. Mali tatil süresince inceleme amacıyla defter ve belgelerin ibrazı istenemediği gibi, mükellefin işyerinde incelemeye de başlanamıyor. Ancak bu kuralın bir istisnası var. O da mahkeme kararı veya Cumhuriyet Savcılıklarının talebi üzerine ya da Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre yapılan aramalı incelemeler.

İncelemeye başlanamıyor olmasına rağmen önceden başlanmış olan bir incelemeye, bu süreden önce ibraz edilen defter ve belgeler üzerinde devam edilebilir. Ancak inceleme tamamlandığında mükellefin inceleme tutanağını imzalamaya davet edilmesi mümkün olmadığından, mali tatilin bitmesinin beklenmesi gerekiyor.

Kayıt ve bildirim süreleri

Vergi Usul Kanunu’nda vergilemeye ilişkin işlemlerin defterlere kaydedilmesi için 10 ve 45 günlük süreler var. Bildirimlerin hangi süreler içinde yapılacağı da yine aynı yasada belirlenmiş durumda. Bu kayıt ve bildirim süreleri mali tatil süresince işlemiyor.

Dava açma süreleri

Mali tatilden önce vergi incelemesi tamamlandı. Vergi müfettişi raporunu yazdı. Bu rapora istinaden vergi dairesi tarafından mükellefe “vergi ve ceza ihbarnamesi” tebliğ edildi. İhbarnamenin tebliğ tarihi önemli. Çünkü ihbarnameye karşı davanın, kendi kanunlarında özel bir süre belirtilmemiş ise tebliğ tarihinden itibaren 30 gün (ödeme emrine karşı açılan davalarda 7 gün) içerisinde açılması gerekiyor.

Dava açma süresinin mali tatile rastlaması halinde süre, mali tatil devam ettiği müddetçe işlemiyor. Mali tatil nedeniyle uzayan dava açma süresinin son gününün vergi mahkemelerinin çalışmaya ara verme süresine rastlaması durumunda ise dava açma süresi, çalışmaya ara vermenin sona erdiği günü izleyen günden itibaren 7 gün uzuyor.

Çalışmaya ara verme süresi İdari Yargılama Usul Kanunu’nun 61. maddesinde tanımlanıyor. Bu süre yıllardır, bölge idare, idare ve vergi mahkemelerinde 1 Ağustos-5 Eylül tarihleri arasında uygulanıyordu. Ancak 2012 yılının başından itibaren çalışmaya ara verme süresi değişti. Buna göre 2012 yılında, bölge idare mahkemeleri ile idare ve vergi mahkemelerinde çalışmaya ara verme süresi 20 Temmuz’da başlayıp, 31 Ağustos’ta bitecek. Mahkemeler 1 Eylül’de çalışmaya başlayacaklar.

Örneğin vergi/ceza ihbarnamesinin 19 Haziran Salı günü mükellefe tebliğ edilmesi durumunda, 30 günlük dava açma süresi normalde 19 Temmuz Perşembe günü sona erecektir. Ancak bu tarih mali tatilin (3 Temmuz-20 Temmuz) içerisinde olduğundan, sürenin mali tatile rastlayan 17 günlük kısmının işlemediği kabul ediliyor. Buna göre dava açma süresi mali tatilin sona erdiği tarihten itibaren 17 gün uzamak suretiyle 6 Ağustos Pazartesi günü sona erecektir.

Bu tarih de vergi mahkemelerinin çalışmaya ara verme süresine rastlıyor. Bu durumda dava açma süresi, çalışmaya ara vermenin sona erdiği günü izleyen günden itibaren 7 gün uzayacak, dava açma süresinin son günü 7 Eylül olacaktır. Başka bir deyişle mükellef tarafından 7 Eylül Cuma günü mesai sonuna kadar dava açılabilecektir.