İyi (mali) tatiller

M. Fatih Köprü | 10/07/2011 | (Tüm Yazılar)

“Meslek mensupları (muhasebeci ve mali müşavirler) ve personeli, başta meslek yasasında belirtilen işler olmak üzere çeşitli yasalar nedeniyle meydana çıkan, güncel mali ve ekonomi ile ilgili işler nedeniyle yoğun ve yorucu bir iş temposuyla çalışmakta, ruhen ve bedenen yorulmakta ve kendilerine ayrılan bir tatil zamanı olmadığından dolayı yeterince dinlenememektedirler. Bu durum muhasebe işlemlerinin, mali işlemlerin ve diğer çeşitli işlerin verimini düşürmekte, düzenli olarak yürütülmesini engellemekte, ülke ekonomisine ve sosyal hayata olumsuz etkileri olmaktadır.”

Bu ifadeler “Mali Tatil” ile ilgili yasanın gerekçesinden. Söz konusu yasa 2007 yılının Mart ayında yürürlüğe girdi. Bu düzenleme ile meslek mensuplarının yoğun iş stresinden uzaklaştırılması, daha verimli ve sağlıklı çalışmalarının sağlanması amaçlanıyor.

Her yılın Temmuz ayının birinden yirmisine kadar mali tatil olarak kabul ediliyor. Bu yıl da 1 Temmuz Cuma günü başlayan mali tatil, 20 Temmuz Çarşamba akşamı sona erecek. Verilme sürelerinin sonu mali tatile rastlayan beyannameler, mali tatilin son gününü izleyen 7. günün (27 Temmuz) akşamına kadar verilebiliyor. Aynı şekilde uzlaşma veya ceza indirimine ilişkin başvuru sürelerinin son gününün mali tatile rastlaması halinde, bu sürelerin de 27 Temmuz’da dolduğu kabul ediliyor.

Bu haftaki yazımızda mali tatil uygulaması nedeniyle uzayan beyan ve ödeme süreleri ile mali tatilin vergi incelemeleri ve dava açma süreleri üzerindeki etkilerine değineceğiz.

Kapsama girmeyen beyannameler

20 Temmuza kadar verilmesi gereken bazı beyannameler mali tatil kapsamına girmiyor. Bunlar kanun ile kapsam dışı bırakılmış. Örneğin özel tüketim vergisi (ÖTV), banka ve sigorta muameleleri vergisi (BSMV), özel iletişim vergisi ile şans oyunları vergisi beyanname ve ödeme sürelerinde mali tatil var diye bir değişiklik olmuyor. Bunlara kaynak kullanımını destekleme fonu (KKDF) kesintilerine ilişkin bildirim ve ödeme sürelerini de ekleyebiliriz.

Süresi uzayan beyannameler

Yukarıda da belirttiğimiz gibi 1-20 Temmuz döneminde verilmesi gereken beyannamelerin büyük bir kısmı mali tatil kapsamına girmiyor. Mükellefler tarafından her ay düzenli olarak verilmesi gereken KDV, muhtasar ve damga vergisi beyannamelerinin verilme süresinin sonu ise mali tatilden sonra. KDV 24’ünde, muhtasar ve damga vergisi ise 23’ünde. Temmuz’un 20’sine kadar verilmesi gereken gelir, kurumlar ve veya geçici vergi (özel hesap hariç) beyannamesi de yok zaten.

Böyle bakıldığında 1-20 Temmuz döneminde uygulanan mali tatil dolayısıyla mükelleflerin çoğunluğunu ilgilendiren beyannameler açısından herhangi bir değişikliğin olmadığı söylenebilir. Zaten Bakanlık da tebliğde konunun daha iyi açıklanabilmesi için örnek vermiş, ancak bu örnekte mükelleflerin her ay verdiği bir beyanname yerine, sürekli damga vergisi mükellefiyeti bulunmayan bir kurumun yaptığı sözleşme üzerinden hesaplanan damga vergisini ödeyebilmek için arızi olarak verilen bir beyannameyi gösterebilmiştir.

Mali tatili takip eden 7 gün

Kanunda mali tatilin sona erdiği günü izleyen 7 gün içinde biten kanuni ve idari sürelerin, mali tatilin son gününü izleyen tarihten itibaren 7. günün mesai saati bitiminde sona ermiş sayılacağı hükmü bulunuyor. İşte bu hüküm Haziran dönemine ilişkin olup Temmuz ayında verilmesi gereken KDV, damga vergisi ve muhtasar beyannamelerinin verilme sürelerini uzatıyor. Ancak burada sadece 3-4 günlük bir süre uzamasından söz edebiliyoruz. Örneğin Haziran ayına ilişkin muhtasar beyanname, 23 Temmuz gününün mesai saati sonuna kadar verilmesi gerekirken, bu hüküm kapsamında 27 Temmuz gününe kadar verilebilecektir. KDV ve damga vergisi beyannamelerinin de aynı şekilde 27 Temmuz’a kadar verilebilmesi mümkün.

Ba, Bs formları

Haziran/2011 dönemine ilişkin formların verilme süresinin sonu 31 Temmuz. Bu tarih mali tatil veya mali tatilin sona erdiği günü izleyen 7 gün içerisinde olmadığından, mali tatil nedeniyle Ba, Bs formlarının verilme süresinde herhangi bir değişiklik olmuyor. Yani Haziran ayına ait formların en geç 1 Ağustos 2011 Pazartesi (31 Temmuz’un hafta sonu olması nedeniyle) akşamı saat 24:00’e kadar elektronik olarak verilmesi gerekiyor.

Ödeme süresi

Mali tatil uygulaması sebebiyle verilme süresi uzayan beyannamelerdeki vergilerin ödeme süresi de uzuyor. Aynı ay içerisinde kalmak kaydıyla, uzayan beyanname verme süresinin son gününden itibaren 3. günün mesai saati bitimine kadar vergilerin ödenmesi mümkün. Buradan, verilme süresi mali tatil nedeniyle 27’sine uzamış olan beyannamelerdeki vergilerin 30 Temmuz’a kadar ödenebileceği sonucu çıkıyor.

Ancak 30 Temmuz 2011 tarihi Cumartesi gününe geliyor. Yasa hükmünde yer alan “aynı ay içerisinde kalmak kaydıyla” ifadesine dayanarak bu vergilerin 29 Temmuz 2011 Cuma gününe kadar mı ödenmesi gerektiği, yoksa son gününün hafta sonuna gelmesi nedeniyle 1 Ağustos 2011 Pazartesi akşamına kadar ödenip ödenemeyeceği konusunda tereddütler oluşmuştur.

Gelir İdaresi Başkanlığı’nın internet sitesindeki vergi takviminde Haziran/2011 dönemine ilişkin KDV, damga vergisi ve muhtasar beyannamelerindeki vergilerin son ödeme tarihi 30 Temmuz Cumartesi olarak gösteriliyor. Vergi mevzuatımız kapsamında vade tarihinin her halükarda hafta sonu olması mümkün değildir. Bakanlık tarafından bu vergilerin son ödeme tarihleri konusunda mükelleflerin ve meslek mensuplarının tereddütlerini ortadan kaldıracak şekilde bir açıklama yapılmasını bekliyoruz. Açıklama yapılmaması durumunda ise geç ödemeden dolayı gecikme zammı ödemek zorunda kalınmaması açısından, söz konusu vergilerin 29 Temmuz 2011 Cuma günü sonuna kadar ödenmesinde fayda olduğunu belirtmek isteriz.

Yukarıdaki açıklamalarımız mali tatil kapsamına giren vergilerle ilgili olduğundan, vadesi Temmuz sonu olarak belirlenmiş olan vergilerin (gelir vergisi ve MTV’nin 2. taksiti gibi), 31 Temmuz tarihinin hafta sonuna gelmesi nedeniyle, 1 Ağustos 2011 Pazartesi akşamına kadar ödenmesi mümkün bulunmaktadır.

Vergi incelemelerine başlanamıyor

Mali tatilin etkileyeceği bir diğer durum da, vergi incelemeleridir. Mali tatil süresince inceleme amacıyla defter ve belgelerin ibrazı istenemediği gibi, mükellefin işyerinde incelemeye de başlanamıyor. Ancak bu kuralın bir istisnası var. O da mahkeme kararı veya Cumhuriyet Savcılıklarının talebi üzerine yada Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre yapılan aramalı incelemeler.

İncelemeye başlanamıyor olmasına rağmen önceden başlanmış olan bir incelemeye, bu süreden önce ibraz edilen defter ve belgeler üzerinde devam edilebilir. Ancak inceleme tamamlandığında mükellefin inceleme tutanağını imzalamaya davet edilmesi mümkün olmadığından, mali tatilin bitmesinin beklenmesi gerekiyor.

Mali tatilde dava açma süreleri işlemiyor

Mali tatilden önce vergi incelemesi tamamlandı. İnceleme elemanı raporunu yazdı. Bu rapora istinaden vergi dairesi tarafından mükellefe “vergi ve ceza ihbarnamesi” tebliğ edildi. İhbarnamenin tebliğ tarihi önemli. Çünkü ihbarnameye karşı davanın, kendi kanunlarında özel bir süre belirtilmemiş ise tebliğ tarihinden itibaren 30 gün (ödeme emrine karşı açılan davalarda 7 gün) içerisinde açılması gerekiyor.

Dava açma süresinin mali tatile rastlaması halinde süre, mali tatil süresince işlemeyecektir. Mali tatil nedeniyle uzayan dava açma süresinin son gününün Vergi Mahkemelerinin çalışmaya ara verme süresine (1 Ağustos-5 Eylül) rastlaması durumunda ise dava açma süresi, çalışmaya ara vermenin sona erdiği günü izleyen günden itibaren 7 gün uzuyor.

Örneğin vergi/ceza ihbarnamesinin 15 Haziran’da mükellefe tebliğ edilmesi durumunda, dava açma süresi 15 Temmuz’da sona erecektir. Ancak bu tarih mali tatilin içerisinde olduğundan, söz konusu sürenin mali tatile rastlayan 15 günlük kısmı işlemeyecektir. Buna göre dava açma süresi mali tatilin sona erdiği tarihten itibaren 15 gün uzamak suretiyle 4 Ağustos’ta sona erecektir.

Bu tarih de Vergi Mahkemelerinin çalışmaya ara verme süresine rastlıyor. Bu durumda dava açma süresi, çalışmaya ara vermenin sona erdiği günü izleyen günden itibaren 7 gün uzayacak, 12 Eylül 2011 mesai saati sonuna kadar söz konusu ihbarnameye karşı dava açılabilecektir.

Kayıt ve bildirim süreleri

Vergi Usul Kanunu’nda vergilemeye ilişkin işlemlerin defterlere kaydedilmesi için 10 ve 45 günlük sürelere yer verilmiştir. Bildirimlerin hangi süreler içinde yapılacağı da yine aynı Kanunda belirlenmiş durumda. Bu kayıt ve bildirim süreleri de mali tatil süresince işlemiyor.