Vergi borçlarına taksit imkanı

M. Fatih Köprü | 21/09/2014 | (Tüm Yazılar)

Kamuoyunda “Torba Yasa” olarak bilinen 6552 sayılı yasa (İş Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması İle Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına Dair Kanun) Meclisin 10 Eylül tarihli toplantısında kabul edildi, ertesi gün de Resmi Gazete’de yayımlandı.

Bu yazımızda söz konusu yasanın, 11 Eylül 2014 tarihinde yürürlüğe giren; vergi, vergi cezası, gecikme zammı, gecikme faizi gibi kesinleşmiş kamu alacakları ile bazı idari para cezalarının yeniden yapılandırılmasına ilişkin hükümlerine değineceğiz.

Vergi, ceza ve faizler

Yeniden yapılandırma kapsamına;

- 30 Nisan 2014 tarihinden önceki dönemlere ilişkin olan,

- 30 Nisan 2014 tarihine kadar verilmesi gereken beyannameler üzerinden hesaplanan,

- 2014 yılına ilişkin olarak 30 Nisan 2014 tarihinden önce tahakkuk eden,

vergi ve bunlara bağlı vergi cezaları ile gecikme faizi ve gecikme zamları giriyor. Yukarıdaki kamu alacaklarından kesinleşmiş olup, 11 Eylül 2014 tarihi itibarıyla vadesi geldiği halde ödenmemiş olan veya ödeme süresi henüz geçmemiş bulunanlar yeni yasa kapsamında yapılandırılabilecek.

Buna göre örneğin Mart 2014 ve önceki dönemlere ilişkin aylık beyannameler ile 2013 ve önceki yıllara ilişkin yıllık beyannameler için bu imkandan yararlanılabilecek. Ancak 2013 yılına ilişkin gelir vergisi ikinci taksiti ile 2014 yılı için tahakkuk eden motorlu taşıtlar vergisinin ikinci taksiti yapılandırma kapsamı dışında tutulmuş.

Ayrıca 30 Nisan 2014 tarihinden önce yapılan tespitlere ilişkin olarak kesilmiş vergi aslına bağlı olmayan vergi cezalarının da yapılandırma kapsamına girdiğini hatırlatmak isteriz.

Emlak vergisi

Belediyeler tarafından tahsil edilen bazı vergiler ve hizmet bedelleri de yeniden yapılandırma kapsamında. Bunlar arasında; emlak vergisi, taşınmaz kültür varlıklarının korunmasına katkı payı, çevre temizlik vergisi, belediyelerin su kullanımından kaynaklanan alacakları, büyükşehir belediyeleri su ve kanalizasyon idarelerinin su ve atık su bedeli alacakları yer alıyor. Bunlara bağlı cezalar, gecikme faiz ve gecikme zamları da yapılandırma kapsamına giriyor.

Yukarıdaki alacaklardan; vadesi 30 Nisan 2014 tarihinden önce olup, kesinleşmiş ve 11 Eylül 2014 tarihi itibarıyla ödenmemiş olanlar için yapılandırma talebinde bulunulabilecek.

İdari para cezaları

Sadece vergiler değil, yasada uzun uzun isimlerine yer verilen kanunlar kapsamında kesilmiş olan idari para cezaları da yapılandırma kapsamında. Buna göre trafik cezaları, seçim, nüfus, askerlik, köprü ve otoyollardan ücretsiz geçişler dolayısıyla kesilen cezalar, RTÜK'ün kestiği bazı idari para cezaları da kapsama giriyor.

Bunlardan, idari yaptırım karar tutanağının düzenlenme tarihi 30 Nisan 2014’ten önce olup, kesinleşmiş ve 11 Eylül 2014 tarihi itibarıyla vadesi geldiği halde ödenmemiş ya da ödeme süresi henüz geçmemiş olanlar için yapılandırma talebinde bulunulabiliyor.

Kesinleşme tarihi

Yasanın uygulanmasına ilişkin açıklamaların yer alacağı bir tebliğ bekleniyordu. Yazımızın hazırlandığı tarih itibarıyla GİB’in internet sitesinden yayınlanan tebliğ taslağında, madde kapsamında yapılandırılacak alacakların 11 Eylül 2014 tarihi itibarıyla (bu tarih hariç) kesinleşmiş olması gerektiği ifade ediliyor.

Kesinleşme nedir?

Taslak tebliğde kesinleşme; alacağın varlığının hukuk düzeninde ihtilaflı olmaması veya ihtilaflı hale gelme olasılığının kalmaması olarak tanımlanıyor.

Buna göre beyan edilen vergilerin, beyan edildiği tarihte kesinleşmiş olduğu kabul ediliyor. Vergi incelemesi neticesinde veya takdir komisyonu kararına istinaden tarh edilen vergiler açısından ise kesinleşme; süresi içerisinde dava açılmamış olması veya uzlaşma hükümlerinden yararlanılarak uzlaşılması halinde gerçekleşmiş oluyor.

Ancak tebliğ taslağında, dava konusu edilmiş olan alacaklardan; 11 Eylül 2014 tarihinden önce davadan tamamen feragat edilmesi ve feragata ilişkin mahkeme kararının tebliğ edilmiş olması üzerine kesinleşmiş olanların da madde hükmünden yararlanabileceği ifade ediliyor.

İdari para cezaları açısından kesinleşme ise idari yaptırım kararlarına karşı süresi içerisinde dava açılmaması veya dava açılmış olmakla birlikte yargılama aşamalarının son bulması olarak tanımlanıyor. Davadan feragate ilişkin açıklamalar bu alacaklar için de geçerli.

İhtirazi kayıt

Tebliğ taslağında, ihtirazi kayıtla verilen beyannameler üzerine tahakkuk eden vergilerin dava konusu edilmiş olması durumunda, bu alacakların aslında kesinleşmediği belirtildikten sonra, yine de yasa hükmü gereği bunların da yapılandırma kapsamına girdiği belirtiliyor.

Cezalara af yok

Yasanın teklif aşamasından bu yana en çok sorulan soru, cezaların silinip silinmediği ya da vergi aslında indirim olup olmadığıydı. Bu yasa kapsamına giren vergi aslı veya vergi aslına bağlı olarak kesilen cezalarda (vergi ziyaı cezası) herhangi bir indirim yapılmıyor. Tamamının ödenmesi gerekiyor.

Yeniden yapılandırma sadece, kapsama giren kamu alacaklarına ilişkin hesaplanan gecikme faizi ve gecikme zammı gibi fer’i alacakları etkiliyor. Buna göre gecikme faizi ve zammı gibi alacaklar yerine, Kanun’un yayımlandığı tarihe kadar yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE) aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın ödenmesi durumda, gecikme faizi ve zammı gibi alacaklar siliniyor.

Ancak bunun için yasada belirtilen sürede başvuru yapılarak, hesaplanan borcun tamamının yasada öngörülen şartlarla ödenmiş olması gerekiyor. Ayrıca bu hükümden yararlanmak isteyen borçluların dava açmamaları, açılmış davalardan vazgeçmeleri ve kanun yollarına başvurmamaları gerektiğini de hatırlatmak isteriz.

Usulsüzlüklerde yarısı

11 Eylül 2014 tarihi itibarıyla vadesi geldiği halde ödenmemiş olan, vergi aslına bağlı olmaksızın kesilen vergi cezalarının (usulsüzlük ve özel usulsüzlük gibi) ise yarısı siliniyor. Bu haktan yararlanabilmek için yasada belirtilen sürede başvurulması ve söz konusu cezaların kalan yarısının yasadaki şartlar dahilinde ödenmesi gerekiyor.

Başvuru

Kesinleşmiş borçları için yasa kapsamında yapılandırma talep eden mükelleflerin 1 Aralık 2014 (30 Kasım Pazar gününe geldiği için) tarihine kadar başvuruda bulunması gerekiyor.

Ancak Bakanlar Kurulunun başvuru süresini 1 ay uzatma yetkisi bulunduğu da unutulmamalı. Bugüne kadarki tecrübelerimizden bu yetkinin kullanılacağını ve başvuru süresinin yılsonuna kadar uzatılacağını söyleyebiliriz. Ama yine de risk almaya gerek yok, bu kapsamda olan mükelleflerin 1 Aralık tarihine kadar başvuruda bulunmasında fayda var.

Taksitle ödenebiliyor

Yapılandırma kapsamında hesaplanan tutar peşin olarak ödenebiliyor. Bu durumda tüm tutarın 31 Aralık 2014 tarihine kadar ödenmesi gerekiyor.

Diğer taraftan taksitle ödeme imkanı da var. Taksit tercih edilirse ilk taksit tutarı 31 Aralık 2014 tarihine kadar ödenmeli. Ödemeler kredi kartı ile de yapılabilecek. Bakanlar Kurulunun ilk taksit ödeme süresini de 1 ay uzatma yetkisi bulunuyor.

Taksit sayısı 6, 9, 12 veya 18 olabiliyor. Başvuru sırasında bunlardan hangisinin tercih edildiğinin belirtilmesi gerekiyor. Bu durumda ödenmesi gereken tutar;

► Altı eşit taksit için (1,05),

► Dokuz eşit taksit için (1,07),

► On iki eşit taksit için (1,10),

► On sekiz eşit taksit için (1,15),

katsayısı ile çarpılıyor ve bulunan tutar taksit sayısına bölünmek suretiyle ödenecek taksit tutarları tespit ediliyor. Taksitler her ay değil, iki ayda bir (Aralık 2014, Şubat 2015, Nisan 2015 … gibi) ödeniyor.

Taksitleri aksatmayın

Bir takvim yılında ikiden fazla (2014 takvim yılı için birden fazla) taksit, süresinde ödenmez veya eksik ödenirse yeniden yapılandırma hakkı kaybediliyor. Taksitlerin bundan daha az aksatılması durumunda ise; ödenmeyen veya eksik ödenen taksitlerin gecikme zammı oranında hesaplanan geç ödeme faizi ile birlikte son taksiti izleyen ayın sonuna kadar ödenmesi durumunda yapılandırma hakkı kaybedilmiyor.

Ayrıca gelir ve kurumlar vergileri (stopaj dahil) ile KDV ve ÖTV’yle ilgili yeniden yapılandırma talebinde bulunanların, taksit ödeme süresi içinde bu vergiler dolayısıyla tahakkuk eden vergilerini de zamanında ödemeleri gerekiyor. Aksi halde yapılandırma haklarını kaybediyorlar.

Vadesinde ödenmesi öngörülen vergiler veya taksit tutarlarının yüzde 10’unu aşmamak şartıyla 5 liraya (bu tutar dâhil) kadar yapılmış eksik ödemeler için bu madde hükümleri ihlal edilmiş sayılmıyor.

Küçük cezalara af

Bu yasa ile trafik cezaları dahil 120 liranın altında kalan idari para cezaları ile 12 lira ve altında kalan köprü ve otoyol kaçak geçiş ücretlerinin tahsilinden vazgeçiliyor. Bunların 31 Aralık 2013 ve öncesinde kesilmiş olması gerektiğini hatırlatmakta fayda var. Ancak sigara içme yasağına aykırı fiiller dolayısıyla kesilen cezalar bu kapsama girmiyor.

Ayrıca Maliye Bakanlığının, vadesi 2007 yılı ve öncesi olan 50 liraya kadar alacakları da (11 Eylül 2014 tarihi itibarıyla ödenmemiş olan) bu yasa kapsamında tahsil edilmeyecek.