İşyerlerine vergi levhası asılmayacak…

M. Fatih Köprü | 22/05/2011 | (Tüm Yazılar)

Torba yasa deyince herkesin aklına vergi affı ile ilgili düzenlemeler geliyor. Matrah artırımı, vergi borçlarının yeniden yapılandırılması gibi… Ancak torba yasada vergi ile ilgili başka yeni düzenleme ve değişiklikler de bulunuyor. Bunlardan biri de vergi levhasıyla ilgili.

Vergi levhasında, mükellefe ve bağlı olduğu vergi dairesine ilişkin bilgilerin yanında, gelir ve kurumlar vergisi matrahları ile hesaplanan vergiler yer alır. Vergi mevzuatı uyarınca bu levhanın işyerinde herkesin rahatlıkla görebileceği bir yere asılması gerekiyordu.

Torba yasa adı verilen 6111 sayılı yasa ile vergi levhasının işyerine asılma zorunluluğu kaldırıldı. Düzenleme 25 Şubat’ta yürürlüğe girdi. Bu haftaki yazımızda ilk olarak yasa değişikliği öncesi uygulama hakkında kısaca bilgi verip, ardından Maliye Bakanlığınca bu değişiklik çerçevesinde yeni belirlenen uygulama esaslarına değineceğiz. Ancak bu açıklamalarımıza esas olan tebliğin yazımızın hazırlandığı tarih itibariyle taslak halinde olduğunu hatırlatmak isteriz.

Torba yasa öncesi uygulama

Ticaret erbabı ve serbest meslek faaliyeti yapanlar ile kurumlar vergisi mükellefleri tarafından her yılın Mayıs ayında vergi levhasının onaylatılarak, işyerinde herkesin rahatlıkla görebileceği bir yere asılması gerekiyordu.

Belgenin onaylanması ise vergi dairesi tarafından yerine getiriliyordu. Bunun yanında beyannamelerini imzalayan veya defterlerini tutmak üzere sözleşme imzalamış olan serbest muhasebeci veya serbest muhasebeci mali müşavirler yada tam tasdik sözleşmesi bulunan yeminli mali müşavirler de (meslek mensubu) bu levhaları onaylayabiliyorlardı.

Vergi levhasının işyerinde asılmaması halinde özel usulsüzlük cezası kesiliyordu. Bu ceza 2011 yılında 170 lira olarak uygulanıyordu.

Asılma zorunluluğu kalktı

Torba yasa ile bu konuda yapılan en önemli değişiklik vergi levhasının işyerinde asılma zorunluluğunun kaldırılmış olmasıdır. Ancak bu değişiklik vergi levhaların hiç alınmayacağı veya işyerinde bulundurulmayacağı anlamına gelmiyor. Tebliğ taslağında vergi levhasının iş yerlerinin;

  • Merkezlerinde,
  • Şubelerinde,
  • Satış mağazalarında,
  • Çiftçilerin doğrudan doğruya zirai faaliyetleri ile ilgili alım satım işlerini yaptıkları yazıhanelerinde,
  • Ücret karşılığında yolcu veya eşya taşımacılığı yapılan taşıt işletmelerinde,

bulundurulmasının zorunlu olduğu belirtiliyor. Ayrıca yetkililerce istenildiğinde bu belgenin ibraz edilmesi gerekiyor.

Onay zorunluluğu da kalkıyor

Bu ayın sonuna kadar 2010 yılına ilişkin vergi levhalarının onaylanması gerekiyordu. Gelir İdaresi Başkanlığı’nın internet sitesinde uzun süredir bir tebliğ taslağı bulunuyor. Bu taslak tebliğde vergi levhasına ilişkin kanun değişikliği ile ilgili yapılan açıklamalar yer alıyor. Ayrıca bu taslak tebliğ ile Maliye Bakanlığının yetkisi çerçevesinde vergi levhasında bulunması gereken bilgiler, levhanın şekli veya onayı gibi uygulama esaslarının da yeniden belirlendiğini görüyoruz. Yazımızın hazırlandığı tarih itibarıyla tebliğ Resmi Gazete’de yayımlanmadı. Aşağıdaki açıklamalarımız tebliğ taslağında belirlenen esaslar çerçevesinde yapılmıştır.

Taslak tebliğde, vergi levhalarının vergi dairesi veya meslek mensupları tarafından onaylanması uygulamasına son verildiğini görüyoruz. Bu tebliğden önceki mevzuat çerçevesinde onaylatılmış olan vergi levhaları artık kullanılmayacak.

İnternetten alınacak

İnternet uygulamalarının kapsamı her geçen gün genişliyor. Bunun en son örneği de vergi levhaları ile ilgili. Taslak tebliğ uyarınca artık vergi levhaları da internet vergi dairesinden alınacak. Gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri beyannamelerini internet vergi dairesinde verdikten sonra, vergi levhası söz konusu beyannamelerde yer alan bilgilere göre sistem tarafından oluşturulacak ve mükellefin internet vergi dairesi hesabına aktarılacak. Mükellefler bu levhaları, bizzat kendileri veya yetki almış bağımsız meslek mensupları aracılığıyla alabilecekler.

Vergi levhaları gelir vergisi mükellefleri için 1 Nisandan itibaren, kurumlar vergisi mükellefleri için 1 Mayıstan itibaren, 31 Mayıs günü sonuna kadar sistemden yazdırılabilecek.

2010 yılına ilişkin vergi levhaları da Mayıs ayı sonuna kadar internet vergi dairesinden yazdırılabilecek. Bu şekilde alınan vergi levhaları ayrıca vergi dairesine veya meslek mensuplarına onaylatılmayacak. Alınan vergi levhası üzerinde sistem tarafından verilmiş onay kodu yer alacak.

İş yerinde birden fazla kat veya reyon olması halinde her kat veya reyon için ayrı birer levha alma ve bulundurma zorunluluğu da tebliğle getiriliyor. Birden fazla yerde vergi levhası bulundurmak mecburiyetinde olan mükellefler ile levhalarını başka kurumlara ibraz edecek mükellefler, internet vergi dairesinden ihtiyaç duydukları adet vergi levhasını yazdırabileceklerdir.

Onay işlemi kaldırılmış olduğundan, meslek mensupları da vergi levhalarının tasdikine dair herhangi bir bildirimde bulunulmayacaklar.

Basit usule tabi mükellefler

Kazancı basit usulde tespit edilen mükellefler, vergi levhalarına yukarıda belirtildiği şekilde alabilecekleri gibi, bağlı bulundukları meslek odaları aracılığıyla da internet vergi dairesi üzerinden erişebileceklerdir.

Vergi levhasında bulunması gereken bilgiler

Sistemden yazdırılarak işyerinde bulundurulacak ve istendiğinde ibraz edilecek olan yeni vergi levhalarında eskiye göre daha fazla bilgi yer alıyor. Vergi levhalarında eskiden olduğu gibi mükellefin adı soyadı veya ünvanı, işyeri adresi, vergi dairesi ve numarası, vergi türü ile beyan edilen (son üç yıla ait) matrahlar ve tahakkuk eden vergilere ilişkin bilgilerin yanında;

  • İşe başlama tarihi,
  • Ana faaliyet kodu ve faaliyet türü,
  • Faaliyet durumu (faal, terk, tasfiye halinde),
  • Gelir İdaresi Başkanlığı bilgi işlem sistemi tarafından üretilecek onay kodunun da,

bulunması gerekiyor.

Bilgilerde değişiklik olursa

Mükelleflerin, ticaret unvanı, iş yeri adresi, bağlı oldukları vergi dairesi, ana faaliyet kodu veya faaliyet türünün değişmesi halinde yeni vergi levhası almaları gerekiyor. Bunun için internet vergi dairesinde bu işlem için hazırlanan menüyü kullanarak oluşturacakları yeni vergi levhalarını yazdırabilecekler.

Cezada bir değişiklik yok

İşyerinde denetim yapıldığında vergi levhasının alınmadığı veya işyerinde belirtilen yerlerde bulundurulmadığının tespiti durumunda, özel usulsüzlük cezası kesilecektir. Bu cezada bir değişiklik yok. 2011 yılında, her bir tespit için ayrı ayrı olmak üzere 170 lira olarak uygulanacak.

Değerlendirmelerimiz

Özetlemek gerekirse vergi levhası uygulaması ile ilgili iki önemli değişiklik olduğunu görüyoruz. Eskiden vergi levhasının işyerinde asılı olma zorunluluğu vardı, bu zorunluluk Kanun değişikliği ile kaldırıldı. Ancak tebliğle (taslak) yapılan düzenlemelerden, asma zorunluluğu yerine “işyerinde bulundurma” ve istendiğinde ibraz zorunluluğunun getirildiğini görüyoruz. İşyerinde bulundurma zorunluluğu getirilecekse, asma zorunluluğu niye kaldırılıyor? Vergi levhasını işyerinde bulunduran zaten asabilirdi de. Bu değişikliğin neden yapıldığı, mükellefler veya İdare açısından yararının ne olacağını anlamakta zorluk çekiyoruz.

Zaten sistemden alınacağına göre vergi denetim elemanları da sistemden bu levhayı görebilecekler. Niye tekrar yazdırılıp istendiğinde ibraz edilmek üzere işyerinde bulunduruluyor? Eskiden bu belgeyi asmayana özel usulsüzlük cezası kesiliyordu, şimdi de işyerinde bulundurmayana aynı ceza kesilecek. Bu yönüyle yapılan düzenlemenin mükelleflerin hayatını çok fazla değiştirmeyeceği görülüyor.

İkinci temel değişiklik ise daha önemli ve mükelleflerin işini kolaylaştırıcı nitelikte. Eskiden levhalar vergi dairesine veya meslek mensuplarına onaylatılırken, şimdi gelir veya kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi sonrasında internet sisteminde otomatik olarak üretilecek ve mükellefler bu belgeleri yazdırmak suretiyle kullanabilecekler. Ancak tebliğ taslağına göre bu yazdırma işleminin de belli bir sürede (31 Mayıs tarihine kadar) yapılması gerekiyor.

Bu değişiklikler çerçevesinde 2010 yılına ilişkin vergi levhaları da internet vergi dairesinden yazdırılarak kullanılacak. Ancak yeni sistemin uygulanabilmesi için öncelikle yazımızda yer verilen tebliğ taslağının Resmi Gazete’de yayımlanması gerekiyor. Umarız yazımızın yayınlandığı tarih itibariyle bu yeni düzenlemeler yürürlüğe girmiş olur ve mükelleflerin 2010 vergi levhalarını daha kolay bir yöntemle almaları sağlanmış olur.