II. Bölgesel sınıflandırma, büyük ölçekli ve stratejik yatırımlar
5. Bölgesel sınıflandırmanın amacı ve sınırları nelerdir?
2002/4720 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile bölgesel istatistiklerin toplanması, geliştirilmesi, bölgelerin sosyo-ekonomik analizlerinin yapılması, bölgesel politikaların çerçevesinin belirlenmesi ve Avrupa Birliği Bölgesel İstatistik Sistemine uygun karşılaştırılabilir istatistiki veri tabanı oluşturulması amacıyla ülke genelinde İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflandırması yapılmıştır. Karar ile yukarıda yer verilen Karar'daki sınıflandırmalar dikkate alınmak suretiyle iller, sosyo-ekonomik gelişmişlik (SEGE) seviyelerine göre 6 gruba ayrılmıştır. İstatistiki bölge sınıflandırması kapsamında 6 gruba ayrılan iller aşağıda tablolar halinde belirtilmiştir.
Yatırım teşvik uygulamalarında bölgeler
1. Bölge | 2. Bölge | 3. Bölge | 4. Bölge | 5. Bölge | 6. Bölge |
Ankara | Adana | Balıkesir | Afyonkarahisar | Adıyaman | Ağrı |
Antalya | Aydın | Bilecik | Amasya | Aksaray | Ardahan |
Bursa | Bolu | Burdur | Artvin | Bayburt | Batman |
Eskişehir | Çanakkale (Bozcaada ve Gökçeada İlçeleri Hariç)
| Gaziantep | Bartın | Çankırı | Bingöl |
İstanbul | Denizli | Karabük | Çorum | Erzurum | Bitlis |
İzmir | Edirne | Karaman | Düzce | Giresun | Diyarbakır |
Kocaeli | Isparta | Manisa | Elazığ | Gümüşhane | Hakkari |
Muğla | Kayseri | Mersin | Erzincan | Kahramanmaraş | Iğdır |
| Kırklareli | Samsun | Hatay | Kilis | Kars |
| Konya | Trabzon | Kastamonu | Niğde | Mardin |
| Sakarya | Uşak | Kırıkkale | Ordu | Muş |
| Tekirdağ | Zonguldak | Kırşehir | Osmaniye | Siirt |
| Yalova |
| Kütahya | Sinop | Şanlıurfa |
|
|
| Malatya | Tokat | Şırnak |
|
|
| Nevşehir | Tunceli | Van |
|
|
| Rize | Yozgat | Bozcaada ve Gökçeada İlçeleri |
|
|
| Sivas |
|
|
6. Bölgesel teşvik uygulaması kapsamında sağlanan teşvik ve destek unsurları nelerdir?
Bölgesel teşvik uygulaması kapsamında yararlanılabilecek teşvik ve destek unsurlarına bölgeler itibarıyla aşağıdaki tabloda yer verilmiştir.
Destek Unsurları | 1. Bölge | 2. Bölge | 3. Bölge | 4. Bölge | 5. Bölge | 6. Bölge |
KDV istisnası | + | + | + | + | + | + |
Gümrük vergisi muafiyeti | + | + | + | + | + | + |
Yatırıma katkı oranı (%) | 15 | 20 | 25 | 30 | 40 | 50 |
Yatırım/İşletme (%) | 80/20 | 80/20 | 80/20 | 80/20 | 80/20 | 80/20 |
Vergi indirim oranı (%) | 50 | 55 | 60 | 70 | 80 | 90 |
Sigorta primi işveren hissesi desteği | 2 | 3 | 5 | 6 | 7 | 10 |
SGK işveren desteği sınırı (S.Y.T. %) | 10 | 15 | 20 | 25 | 35 | - |
Yatırım yeri tahsisi | + | + | + | + | + | + |
KDV iadesi | 500 M TL ve üzeri yatırımlarda bina inşaat harcamaları için | |||||
Faiz desteği | - | - | + | + | + | + |
Gelir vergisi stopajı desteği | - | - | - | - | - | 10 yıl |
Sigorta primi işçi hissesi desteği | - | - | - | - | - | 10 yıl |
Teşvik edilmeyecek yatırım konuları, aranan şartları sağlayamayan yatırım konuları, bölgesel, büyük ölçekli ve stratejik yatırımlar hariç olmak üzere, asgari sabit yatırım tutarlarının üzerindeki tüm yatırımlar, bölgesel ayrım yapılmaksızın genel teşvik uygulaması kapsamında gümrük vergisi muafiyeti ile katma değer vergisi istisnasından yararlanacaklardır. Ayrıca, bu uygulama kapsamında sadece gemi inşa yatırımları için sigorta primi işveren hissesi desteği ve 6. bölgede gerçekleştirilecek yatırımlar için gelir vergisi stopajı desteği sağlanmaktadır.
Tabloda yer verilen oran ve süreler 01.01.2016 tarihinden itibaren yatırıma başlanması durumunda geçerlidir.
Bu kapsamda destek unsurlarından yararlanan yatırım harcamaları, kamu kurum ve kuruluşlarının destekleri ile diğer kuruluşların kamu kaynaklı desteklerinden yararlanamaz. Ayrıca söz konusu desteklerden yararlanılan yatırım harcamaları için Ekonomi Bakanlığına teşvik belgesi müracaatı yapılamaz. Bu hükme aykırı davranılması halinde, her iki durumda da bu Karar kapsamında yararlanılan destekler ilgili mevzuatı çerçevesinde tahsil edilir.
7. Yatırımların proje bazında farklı teşvik unsurları ile desteklenmesi mümkün müdür?
7 Temmuz 2016 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan 6745 Sayılı Yatırımların Proje Bazında Desteklenmesi ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile yatırımların desteklenmesi hakkında farklı bir uygulama dönemi başlatılmıştır.
Yeni düzenlemeler kapsamında, Bakanlar Kurulu; kalkınma planları ve yıllık programlarda öngörülen hedefler doğrultusunda ülkemizin mevcut veya gelecekte ortaya çıkabilecek ihtiyaçlarını karşılama, arz güvenliğini sağlama, dışa bağımlılığını azaltma, teknolojik dönüşümü sağlama, yenilikçi, Ar-Ge yoğun ve katma değeri yüksek olma niteliklerine ayrı ayrı ya da birlikte sahip olan ve proje bazında Ekonomi Bakanlığı tarafından desteklenmesine karar verilen yatırımlar için aşağıda yer verilen destek unsurlarının uygulanmasına karar verebilecektir;
- Kurumlar vergisi oranını %100'e kadar indirimli uygulaması ve yatırıma katkı oranını %200'ü geçmemek üzere veya yatırımın işletmeye geçmesinden itibaren 10 hesap dönemine kadar, yatırımdan elde edilen kazançla sınırlı olmak üzere kurumlar vergisi istisnası
- Gelir Vergisi Kanununun geçici 80 inci maddesinde yer alan gelir vergisi stopajı teşviki
- Gümrük vergisi muafiyeti
- Yatırımın Hazine taşınmazı üzerinde yapılması hâlinde, belirlenecek yatırımcı lehine doğrudan, hasılat payı alınmaksızın, 49 yıl süreyle bedelsiz irtifak hakkı tesisi veya kullanma izni verilmesi ve yatırımın tamamlanması ve öngörülen istihdamın 5 yıl sağlanması şartıyla Hazine taşınmazının talep edilmesi hâlinde bedelsiz devredilmesi
- Prime esas kazanç alt sınırına bağlı kalınmaksızın 10 yıla kadar sigorta primi işveren hissesinin karşılanması
- İşletme döneminde yatırıma ilişkin enerji tüketim harcamalarının %50'sine kadarının en fazla 10 yıla kadar karşılanması
- Sabit yatırım tutarının finansmanında kullanılan yatırım kredisi için 10 yıla kadar faiz veya kâr payı desteği ya da hibe desteği sağlanması
- Yatırım için özel önem taşıyan belirlenen sayıda her bir nitelikli personel için 5 yılı geçmemek üzere, asgari ücretin aylık brüt tutarının 20 katına kadar ücret desteği verilmesi
- Yatırım tutarının %49'unu geçmemek üzere ve edinilen payların 10 yıl içerisinde halka arz veya yatırımcıya satış şartıyla yatırıma ortak olunması
8. İstanbul, Ankara, İzmir ve Bursa'da teşviklerden yararlanacak yatırım konuları hangileridir?
Karar'ın 4. maddesinde, bölgesel desteklerden yararlanacak olan yatırım konularının yukarıda yer verilen her bir il grubunun yatırım potansiyeli ve rekabet gücü dikkate alınarak Karar'a ekli 2-B sayılı listede gösterildiği belirtilmektedir. Başka bir deyişle her türlü yatırımın bölgesel teşviklerden yararlanması mümkün değildir. 5. sorunun cevabında bölgeler itibarıyla gruplandırılan illerde hangi yatırım konularının teşviklerden yararlanabileceğinin tespiti için Karar ekindeki 2 numaralı listeye bakılması gerekmektedir. Bu liste çok uzun olduğu için bu çalışmamızda sadece 4 büyük ilimizde teşviklerden yararlanacak sektörlere yer verilmiştir.
Örnek olması açısından, bu Karar çerçevesinde İstanbul, Ankara, İzmir ve Bursa'da desteklenecek olan yatırım konularına aşağıdaki tablolarda yer verilmiştir.
İstanbul (1. bölge)
Sektör Kodu | Bölgesel teşviklerden yararlanacak sektörler | Asgari yatırım tutarları ve kapasiteleri |
7 | Derinin tabaklanması, işlenmesi (sadece İstanbul Deri İhtisas OSB ve Tuzla OSB'de yapılacak yatırımlar) | 1 Milyon TL |
14 | İlaç/eczacılıkta ve tıpta kullanılan kimyasal ve bitkisel kaynaklı ürünlerin imalatı | 1 Milyon TL |
31 | Sınai kalıp | 4 Milyon TL |
32 | Büro, muhasebe ve bilgi işlem makineleri imalatı | 1 Milyon TL |
34 | Radyo, televizyon, haberleşme teçhizatı ve cihazları imalatı | 1 Milyon TL |
35 | Tıbbi aletler hassas ve optik aletler imalatı | 1 Milyon TL |
42 | Öğrenci yurtları | 100 öğrenci |
45 | Eğitim hizmetleri (okul öncesi eğitim hizmetleri dahil, yetişkinlerin eğitilmesi ve diğer eğitim faaliyetleri hariç) | 1 Milyon TL |
46 | Hastane yatırımı, huzurevi | Hastane: 1 Milyon TL Huzurevi: 100 kişi |
48 | Atık geri kazanım veya bertaraf tesisleri | 1 Milyon TL |
Ankara (1. bölge)
Sektör Kodu | Bölgesel teşviklerden yararlanacak sektörler | Asgari yatırım tutarları ve kapasiteleri |
1 | Entegre damızlık hayvancılık yatırımları dahil olmak üzere entegre hayvancılık yatırımları (dipnot 5'te belirtilen asgari kapasite şartlarına uymayan yatırımlar hariç) | 1 Milyon TL |
2 | Su ürünleri yetiştiriciliği (balık yavrusu ve yumurtası üretimi dahil) | 1 Milyon TL |
3 | Gıda ürünleri ve içecek imalatı (dip not 6'da belirtilen yatırım konuları hariç) | 2 Milyon TL |
4 | Tekstil ürünleri imalatı (dip not 8'de belirtilen şartları sağlamayan iplik ve dokuma yatırımları hariç) | Tekstilin aprelenmesi yatırımları için 10 Milyon TL, diğer yatırım konularında 2 Milyon TL |
8 | Bavul, el çantası, saraciye, ayakkabı vb. imalatı | 1 Milyon TL |
9 | Ağaç ve mantar ürünleri imalatı (mobilya hariç), hasır ve buna benzer örülerek yapılan maddelerin imalatı | 4 Milyon TL |
10 | Kağıt ve kağıt ürünleri imalatı | 10 Milyon TL |
11 | Kimyasal madde ve ürünlerin imalatı | 4 Milyon TL |
14 | İlaç/eczacılıkta ve tıpta kullanılan kimyasal ve bitkisel kaynaklı ürünlerin imalatı | 1 Milyon TL |
22 | Düz cam, düz camın şekillendirilmesi ve işlenmesi (çok katlı yalıtım camları hariç) çukur cam, cam elyaf ve camdan elektrik izolatörleri ve seramik yalıtım malzemeleri imalatı | 4 Milyon TL |
27 | Demir-çelik dışındaki ana metal sanayi, metal döküm sanayi | 4 Milyon TL |
30 | Makine ve teçhizat imalatı | 4 Milyon TL |
32 | Büro, muhasebe ve bilgi işlem makineleri imalatı | 1 Milyon TL |
33 | Elektrikli makine ve cihazları imalatı | 4 Milyon TL |
34 | Radyo, televizyon, haberleşme teçhizatı ve cihazları imalatı | 1 Milyon TL |
35 | Tıbbi aletler hassas ve optik aletler imalatı | 1 Milyon TL |
36 | Motorlu kara taşıtı ve yan sanayi | Motorlu kara taşıtlarında yatırım tutarı 50 Milyon TL; motorlu kara taşıtları yan sanayinde yatırım tutarı 4 Milyon TL |
37 | Hava taşıtları ve motorlarının bakım ve onarımı | 1 Milyon TL |
39 | Mobilya imalatı (sadece metal ve plastikten imal edilenler hariç) | 4 Milyon TL |
41 | Oteller | 3 yıldız ve üzeri |
42 | Öğrenci yurtları | 100 öğrenci |
43 | Soğuk hava deposu hizmetleri | 1.000 metrekare |
44 | Lisanslı depoculuk | 2 Milyon TL |
45 | Eğitim hizmetleri (okul öncesi eğitim hizmetleri dahil, yetişkinlerin eğitilmesi ve diğer eğitim faaliyetleri hariç) | 1 Milyon TL |
46 | Hastane yatırımı, huzurevi | Hastane: 1 Milyon TL Huzurevi: 100 kişi |
48 | Atık geri kazanım veya bertaraf tesisleri | 1 Milyon TL |
50 | Seracılık | 40 dekar |
İzmir (1. bölge)
Sektör Kodu | Bölgesel teşviklerden yararlanacak sektörler | Asgari yatırım tutarları ve kapasiteleri |
1 | Entegre damızlık hayvancılık yatırımları dahil olmak üzere entegre hayvancılık yatırımları (dipnot 5'te belirtilen asgari kapasite şartlarına uymayan yatırımlar hariç) | 1 Milyon TL |
2 | Su ürünleri yetiştiriciliği (balık yavrusu ve yumurtası üretimi dahil) | 1 Milyon TL |
3 | Gıda ürünleri ve içecek imalatı (dip not 6'da belirtilen yatırım konuları hariç) | 2 Milyon TL |
8 | Bavul, el çantası, saraciye, ayakkabı vb. imalatı | 1 Milyon TL |
9 | Ağaç ve mantar ürünleri imalatı (mobilya hariç), hasır ve buna benzer örülerek yapılan maddelerin imalatı | 4 Milyon TL |
10 | Kağıt ve kağıt ürünleri imalatı | 10 Milyon TL |
11 | Kimyasal madde ve ürünlerin imalatı | 4 Milyon TL |
23 | Seramikten yapılan sıhhi ürünler, seramik yalıtım malzemeleri, seramik karo ve kaldırım taşı imalatı | 4 Milyon TL |
27 | Demir-çelik dışındaki ana metal sanayi, metal döküm sanayi | 4 Milyon TL |
30 | Makine ve teçhizat imalatı | 4 Milyon TL |
32 | Büro, muhasebe ve bilgi işlem makineleri imalatı | 1 Milyon TL |
33 | Elektrikli makine ve cihazları imalatı | 4 Milyon TL |
34 | Radyo, televizyon, haberleşme teçhizatı ve cihazları imalatı | 1 Milyon TL |
35 | Tıbbi aletler hassas ve optik aletler imalatı | 1 Milyon TL |
36 | Motorlu kara taşıtı ve yan sanayi | Motorlu kara taşıtlarında yatırım tutarı 50 Milyon TL; motorlu kara taşıtları yan sanayinde yatırım tutarı 4 Milyon TL |
37 | Hava taşıtları ve motorlarının bakım ve onarımı | 1 Milyon TL |
38 | Motosiklet ve bisiklet üretimi | 4 Milyon TL |
39 | Mobilya imalatı (sadece metal ve plastikten imal edilenler hariç) | 4 Milyon TL |
41 | Oteller | 3 yıldız ve üzeri |
42 | Öğrenci yurtları | 100 öğrenci |
43 | Soğuk hava deposu hizmetleri | 1.000 metrekare |
44 | Lisanslı depoculuk | 2 Milyon TL |
45 | Eğitim hizmetleri (okul öncesi eğitim hizmetleri dahil, yetişkinlerin eğitilmesi ve diğer eğitim faaliyetleri hariç) | 1 Milyon TL |
46 | Hastane yatırımı, huzurevi | Hastane: 1 Milyon TL Huzurevi: 100 kişi |
48 | Atık geri kazanım veya bertaraf tesisleri | 1 Milyon TL |
50 | Seracılık | 40 dekar |
Bursa (1. bölge)
Sektör Kodu | Bölgesel teşviklerden yararlanacak sektörler | Asgari yatırım tutarları ve kapasiteleri |
1 | Entegre damızlık hayvancılık yatırımları dahil olmak üzere entegre hayvancılık yatırımları (dipnot 5'te belirtilen asgari kapasite şartlarına uymayan yatırımlar hariç) | 1 Milyon TL |
2 | Su ürünleri yetiştiriciliği (balık yavrusu ve yumurtası üretimi dahil) | 1 Milyon TL |
3 | Gıda ürünleri ve içecek imalatı (dip not 6'da belirtilen yatırım konuları hariç) | 2 Milyon TL |
4 | Tekstil ürünleri imalatı (dip not 8'de belirtilen şartları sağlamayan iplik ve dokuma yatırımları hariç) | Tekstilin aprelenmesi yatırımları için 10 Milyon TL, diğer yatırım konularında 2 Milyon TL |
9 | Ağaç ve mantar ürünleri imalatı (mobilya hariç), hasır ve buna benzer örülerek yapılan maddelerin imalatı | 4 Milyon TL |
10 | Kağıt ve kağıt ürünleri imalatı | 10 Milyon TL |
11 | Kimyasal madde ve ürünlerin imalatı | 4 Milyon TL |
14 | İlaç/eczacılıkta ve tıpta kullanılan kimyasal ve bitkisel kaynaklı ürünlerin imalatı | 1 Milyon TL |
20 | Metalik olmayan mineral ürünlerin imalatı (fırınlanmış kilden, kiremit, biriket, tuğla ve inşaat malzemeleri, çimento, inşaat amaçlı beton ürünleri, hazır beton, harç, çok katlı yalıtım camları hariç) | 4 Milyon TL |
27 | Demir-çelik dışındaki ana metal sanayi, metal döküm sanayi | 4 Milyon TL |
30 | Makine ve teçhizat imalatı | 4 Milyon TL |
32 | Büro, muhasebe ve bilgi işlem makineleri imalatı | 1 Milyon TL |
33 | Elektrikli makine ve cihazları imalatı | 4 Milyon TL |
34 | Radyo, televizyon, haberleşme teçhizatı ve cihazları imalatı | 1 Milyon TL |
35 | Tıbbi aletler hassas ve optik aletler imalatı | 1 Milyon TL |
36 | Motorlu kara taşıtı ve yan sanayi | Motorlu kara taşıtlarında yatırım tutarı 50 Milyon TL; motorlu kara taşıtları yan sanayinde yatırım tutarı 4 Milyon TL |
39 | Mobilya imalatı (sadece metal ve plastikten imal edilenler hariç) | 4 Milyon TL |
41 | Oteller | 3 yıldız ve üzeri |
42 | Öğrenci yurtları | 100 öğrenci |
43 | Soğuk hava deposu hizmetleri | 1.000 metrekare |
44 | Lisanslı depoculuk | 2 Milyon TL |
45 | Eğitim hizmetleri (okul öncesi eğitim hizmetleri dahil, yetişkinlerin eğitilmesi ve diğer eğitim faaliyetleri hariç) | 1 Milyon TL |
46 | Hastane yatırımı, huzurevi | Hastane: 1 Milyon TL Huzurevi: 100 kişi |
47 | Akıllı çok fonksiyonlu teknik tekstil | 1 Milyon TL |
48 | Atık geri kazanım veya bertaraf tesisleri | 1 Milyon TL |
50 | Seracılık | 50 Milyon TL |
Karara ilişkin Ek2/a'da belirtilen dipnotların dikkate alınması gerekmektedir.
9. Büyük ölçekli yatırımdan ne anlaşılması gerekir?
Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 32/A maddesinde yatırım tutarı 50 Milyon Türk Lirasının üzerindeki yatırımlar "Büyük Ölçekli Yatırımlar" olarak belirtilmiş olup, Karar'ın 3 numaralı ekinde sayılan ve aşağıdaki listede belirtilen yatırımlar büyük ölçekli yatırım olarak kabul edilmektedir.
Sıra No | Yatırım Konuları | Asgari Sabit Yatırım Tutarları (Milyon TL) |
1 | Rafine Edilmiş Petrol Ürünleri İmalatı | 1.000 |
2 | Kimyasal Madde ve Ürünlerin İmalatı | 200 |
3 | Liman ve Liman Hizmetleri Yatırımları | 200 |
4 | Motorlu Kara Taşıtlarının İmalatı Yatırımları: |
|
| a) Motorlu Kara Taşıtları Ana Sanayi Yatırımları | 200 |
| b) Motorlu Kara Taşıtları Yan Sanayi Yatırımları | 50 |
5 | Demiryolu ve Tramvay Lokomotifleri ve/veya Vagon İmalatı Yatırımları | 50 |
6 | Transit Boru Hattıyla Taşımacılık Hizmetleri Yatırımları | |
7 | Elektronik Sanayi Yatırımları | |
8 | Tıbbi Alet, Hassas ve Optik Aletler İmalatı Yatırımları | |
9 | İlaç Üretimi Yatırımları | |
10 | Hava ve Uzay Taşıtları ve/veya Parçaları İmalatı Yatırımları | |
11 | Makine (Elektrikli Makine ve Cihazlar Dahil) İmalatı Yatırımları | |
12 | Metal Üretimine Yönelik Yatırımlar: [Maden Kanununda belirtilen IV/c grubu metalik madenlerin cevher ve/veya konsantresinden nihai metal üretimine yönelik yatırımlar (bu tesislere entegre madencilik yatırımları dahil)] |
10. Büyük ölçekli yatırımlar için sağlanan teşvik ve destek unsurları nelerdir?
Büyük ölçekli ve stratejik yatırımlar için yararlanılabilecek teşvik ve destek unsurlarına aşağıdaki tabloda yer verilmiştir.
Destek unsurları | 1. Bölge | 2. Bölge | 3. Bölge | 4. Bölge | 5. Bölge | 6. Bölge |
KDV istisnası | + | + | + | + | + | + |
Gümrük vergisi muafiyeti | + | + | + | + | + | + |
Yatırıma katkı oranı (%) | 35 | 30 | 35 | 40 | 50 | 60 |
Yatırım/İşletme (%) (*) | 80/20 | 80/20 | 80/20 | 80/20 | 80/20 | 80/20 |
Vergi indirim oranı (%) | 50 | 55 | 60 | 70 | 80 | 90 |
Sigorta primi işveren hissesi desteği | 2 yıl | 3 yıl | 5 yıl | 6 yıl | 7 yıl | 10 yıl |
SGK işveren desteği sınırı (S.Y.T. %) | 3 | 5 | 8 | 10 | 11 | - |
Yatırım yeri tahsisi | + | + | + | + | + | + |
KDV iadesi | 500 M TL ve üzeri yatırımlarda bina inşaat harcamaları için | |||||
Faiz desteği | --- | --- | + | + | + | + |
Gelir vergisi stopajı desteği | --- | --- | --- | --- | --- | 10 yıl |
Sigorta primi işçi hissesi desteği | --- | --- | --- | --- | --- | 10 yıl |
11. Stratejik yatırım kapsamına hangi yatırımlar dahildir?
Aşağıda yer alan kriterlerin tamamını birlikte sağlayan, ithalat bağımlılığı yüksek ürünlerin üretimine yönelik yatırımlar stratejik yatırım olarak değerlendirilir.
a) Asgari sabit yatırım tutarının 50 Milyon Türk Lirasının üzerinde olması (münhasıran bu yatırımların enerji ihtiyacını karşılamak üzere gerçekleştirilecek doğalgaza dayalı olmayan enerji yatırımlarının, tesis kurulu gücü ile orantılanacak kısmı dâhil).
b) Yatırım konusu ürünle ilgili yurtiçi toplam üretim kapasitesinin ithalattan az olması.
c) Bakanlıkça belirlenecek esaslar çerçevesinde, belge konusu yatırımla sağlanacak katma değerin asgari yüzde kırk olması.( rafineri ve petrokimya yatırımlarında bu şart aranmaz.)
d) Yatırım konusu ürünle ilgili olarak son bir yıl içerisinde gerçekleşen toplam ithalat tutarının elli milyon ABD Dolarının üzerinde olması.(Yurt içinde üretimi olmayan ürünlerin üretimine yönelik yatırımlarda bu şart aranmaz.)
Karar'ın 4 numaralı ekinde belirtilen teşvik edilmeyecek yatırım konuları ile kamu kurum ve kuruluşları tarafından gerçekleştirilecek yatırımlar bu madde kapsamında değerlendirilmez.
Asgari sabit yatırım tutarı üçmilyar Türk Lirasının üzerinde olan öncelikli yatırımlar stratejik yatırım olarak kabul edilir. Ancak, bu yatırımlar için sağlanacak faiz desteği tutarı yediyüzbin Türk Lirasını geçemez.
Tabloda yer verilen oran ve süreler 01.01.2016 tarihinden itibaren yatırıma başlanması durumunda geçerlidir.
12. Stratejik yatırımlar için sağlanan teşvik ve destek unsurları nelerdir?
Stratejik yatırımlar için yararlanılabilecek teşvik ve destek unsurlarına aşağıdaki tabloda yer verilmiştir.
Destek unsurları | 1 – 5. Bölge | 6. Bölge |
Gümrük vergisi muafiyeti | + | + |
KDV istisnası | + | + |
Yatırıma katkı oranı | % | % 50 |
Vergi indirim oranı | % 90 | % 90 |
Yatırım / İşletme (*) | % 80/% 20 | % 80/% 20 |
SGK işveren desteği | 7 Yıl | 10 Yıl |
SGK işveren desteği sınırı (S.Y.T. %) | 15 | Sınırlama Yok |
Faiz desteği puanı (TL / Döviz) | - | - |
Faiz desteği üst sınırı (TL) | - | |
Yatırım yeri tahsisi | + | + |
KDV iadesi | 500 M TL ve üzeri yatırımlarda bina inşaat harcamaları için | |
GV stopajı desteği | --- | 10 Yıl |
SGK işçi payı desteği | --- | 10 Yıl |
(*) Yatırıma katkı tutarına mahsuben, yer verilen oranlarda yatırım döneminde yatırımcının diğer faaliyetlerden elde edilen kazançlarına indirimli kurumlar vergisi uygulanabilir.
13. Öncelikli yatırım konuları nelerdir?
Bakanlık tarafından belirlenen aşağıda belirtilen yatırım konuları öncelikli yatırım konuları olarak belirtilmiş ve bu yatırımların 5. bölgede uygulanan bölgesel desteklerden faydalanabileceği belirtilmiştir.
1. Denizyolu ile yük ve/veya yolcu taşımacılığına yönelik yatırımlar
2. Özel sektör tarafından yapılacak şehirlerarası yük ve/veya yolcu taşımacılığına yönelik demiryolu yatırımları ile şehir içi yük taşımacılığına yönelik demiryolu yatırımları
3. Test merkezleri, rüzgar tüneli ve bu mahiyetteki yatırımlar (otomotiv, uzay veya savunma sanayine yönelik olanlar)
4. Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgelerinde veya termal turizm konusunda bölgesel desteklerden yararlanabilecek nitelikteki turizm konaklama yatırımları
5. Asgari elli bin metrekare kapalı alana sahip uluslararası fuar yatırımları (konaklama ve alışveriş merkezi üniteleri hariç)
6. Savunma Sanayii Müsteşarlığından alınacak proje onayına istinaden gerçekleştirilecek savunma alanındaki yatırımlar
7. Maden istihraç yatırımları ve/veya maden işleme yatırımları (4/6/1985 tarihli ve 3213 sayılı Maden Kanununda tanımlanan I. grup madenler ve mıcır yatırımları ile İstanbul ilinde gerçekleştirilecek istihraç ve/veya işleme yatırımları hariç)
8. Özel sektör tarafından gerçekleştirilecek olan kreş ve gündüz bakımevleri ile okul öncesi eğitim, ilkokul, ortaokul ve lise eğitim yatırımları
9. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, TÜBİTAK ve KOSGEB tarafından desteklenen AR-GE projeleri neticesinde geliştirilen ürünlerin veya parçaların üretimine yönelik yatırımlar
10. Motorlu kara taşıtları ana sanayinde gerçekleştirilecek asgari 300 milyon TL tutarındaki yatırımlar ve asgari 75 milyon TL tutarındaki motor yatırımları ile asgari 20 milyon TL tutarındaki motor aksamları, aktarma organları/aksamları ve otomotiv elektroniğine yönelik yatırımlar
11. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından düzenlenen geçerli bir maden işletme ruhsatı ve izni kapsamında 3213 sayılı Maden Kanununun 2 nci maddesinin 4-b grubunda yer alan madenlerin girdi olarak kullanıldığı elektrik üretimi yatırımları
12. Ek-4'te yer alan "Teşvik Edilmeyecek Yatırımlar" hariç olmak üzere Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının vereceği proje onayına istinaden, yıllık asgari 500 TEP (ton eşdeğeri petrol) enerji tüketimi olan mevcut imalat sanayi tesislerinde gerçekleştirilecek, mevcut duruma göre en az %20 oranında enerji tasarrufu sağlayan ve yatırım geri dönüş süresi azami 5 yıl olan enerji verimliliğine yönelik yatırımlar
13. Atık ısı kaynaklı olarak, bir tesisteki atık ısıdan geri kazanım yolu ile elektrik üretimine yönelik yatırımlar (doğalgaza dayalı elektrik üretim tesisleri hariç)
14. Asgari 50 Milyon TL tutarındaki, sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) yatırımları ve yer altı doğalgaz depolama yatırımları
15. Karbon elyaf üretimine veya karbon elyaf üretimi ile birlikte olmak kaydıyla karbon elyaftan mamul kompozit malzeme üretimine yönelik yatırımlar
16. Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD) teknoloji yoğunluk tanımına göre yüksek teknolojili sanayi sınıfında yer alan ürünlerin üretimine yönelik yatırımlar (US-97 Kodu: 2423, 30, 32, 33 ve 353) (Eczacılıkta ve tıpta kullanılan kimyasal ve bitkisel kaynaklı ürünler, büro, muhasebe ve bilgi işlem makineleri, radyo, televizyon, haberleşme teçhizatı ve cihazları, tıbbi aletler, hassas ve optik aletler ile saatler, hava ve uzay taşıtları)
17. Maden Kanuna istinaden düzenlenmiş geçerli Arama Ruhsatı veya Sertifikasına sahip yatırımcıların ruhsatlı sahalarında yapacağı maden arama yatırımları
18. Yenilenebilir enerji yatırımına yönelik türbin ve jeneratör imalatı ile rüzgar enerjisi üretiminde kullanılan kanat imalatı yatırımları.
Bu yatırımların 6. bölgede yapılması durumunda bulunduğu bölge desteklerinden faydalanılabilir.
Öncelikli yatırımlardan sabit yatırım tutarı 1 milyar Türk Lirası ve üzerinde olanlar için vergi indirimi desteği, 5. bölgede geçerli olan yatırıma katkı oranına 10 puan ilave edilmek suretiyle uygulanacaktır.
14. Alt bölge desteklerindenhangi durumlarda yararlanılabilir?
Büyük ölçekli yatırımlar veya bölgesel teşvik uygulamaları kapsamında teşvik belgesi düzenlenen yatırımlar, yatırımın Organize Sanayi Bölgesinde (OSB) gerçekleştirmesi veya yatırımın, aynı sektörde faaliyet gösteren en az beş gerçek veya tüzel kişinin ortağı olduğu yatırımcı tarafından gerçekleştirilmesi ve ortak faaliyet gösterilen alanda entegrasyonu sağlayacak bir yatırım olması halinde vergi indirimi ve sigorta primi işveren hissesi desteği açısından bulundukları bölgenin bir alt bölgesinde sağlanan oran ve sürelerde bu desteklerden yararlanabilir.
6. bölgede gerçekleştirilecek büyük ölçekli ve bölgesel teşvik uygulamaları kapsamındaki yatırımlar için sigorta primi işveren hissesi desteği, bölgede geçerli olan süreye iki yıl ilave edilmek, vergi indirimi desteği ise bölgede geçerli olan yatırıma katkı oranına beş puan ilave edilmek suretiyle uygulanır.
5 Ekim 2016 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan 2016/9139 sayılı BKK ile getirilen düzenleme kapsamında, Endüstri Bölgesi'nde imalat sanayine yönelik yatırımlara da bir alt bölge teşviklerinden yararlanma hakkı tanınmıştır. Bu kapsamda, büyük ölçekli yatırımlar veya bölgesel teşvik uygulamaları kapsamında teşvik belgesi düzenlenen yatırımlar, Endüstri Bölgesi'nde gerçekleştirilmesi halinde vergi indirimi ve sigorta primi işveren hissesi desteği açısından bulundukları bölgenin bir alt bölgesinde sağlanan oran ve sürelerde bu desteklerden yararlanabilir.
2016/9139 sayılı BKK'da ayrıca, aynı Karar'ın ekinde yer alan Ek-6 ile belirlenen OECD teknoloji yoğunluk tanımına göre orta-yüksek teknolojili sanayi sınıfında yer alan ürünlerin üretimine yönelik yatırımların İstanbul ili hariç olmak üzere 1, 2 ve 3. bölgelerde gerçekleştirilmeleri halinde 4. bölgede uygulanan, 4, 5 ve 6. bölgelerde gerçekleştirilmeleri halinde ise bulunduğu bölgede uygulanan bölgesel desteklerden yararlanacağı ifade edilmiştir. Söz konusu yatırımlara ilişkin asgari sabit yatırım tutarının 1 ve 2. bölgelerde 1 milyon TL, diğer bölgelerde ise 500 bin TL'dir.
15. Yatırımlar için asgari tutar sınırlaması var mı?
Yatırımın, genel teşvik sistemi kapsamında destek unsurlarından yararlanabilmesi için asgari sabit yatırım tutarının, 1. ve 2. bölgelerde yapılacak yatırımlarda 1.000.000 Türk Lirası; 3, 4, 5 ve 6. bölgelerde yapılacak yatırımlarda 500.000 Türk Lirası olması gerekmektedir. Ancak büyük ölçekli yatırımlar ve bölgesel yatırımların Karar'ın ekindeki (Ek 2 ve Ek 3) listelerde yer alan asgari sabit yatırım tutarı ve/veya asgari kapasite şartını sağlaması gerekmektedir.
Kamu kurum ve kuruluşları adına düzenlenen teşvik belgeleri için asgari sabit yatırım tutarı şartı ve yatırım tamamlama vizesi şartı aranmayacaktır.
16. Maddi olmayan duran varlıklarla ilgili bir sınırlama var mı?
Teşvik belgesi kapsamında yatırım harcaması olarak kabul edilen marka, lisans, know-how, vb. maddi olmayan duran varlıkların oranı teşvik belgesinde kayıtlı toplam sabit yatırım tutarının % 50'sini aşamaz.
17. Ar-Ge ve çevre yatırımları teşvik unsurlarından yararlanabilir mi?
Bölge ayrımı yapılmaksızın araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) ve çevre yatırımları KDV istisnası, gümrük vergisi muafiyeti ve faiz desteğinden yararlandırılır. Söz konusu yatırımlar, 6. bölgede gerçekleştirilmesi halinde gelir vergisi stopajı ve sigorta primi desteğinden de yararlanabilir.
Ayrıca Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından desteklenen Ar-Ge projeleri neticesinde geliştirilen ürünlerin üretimine yönelik yatırımlar öncelikli yatırım olarak 5. bölge teşviklerinden faydalanabilir. Söz konusu yatırımların 6. bölgede yapılması durumunda ise bu bölgeye sağlanan desteklerden faydalanması mümkündür.
|