Skip to Content
vergiresim

100 Soruda Vergi, Resim ve Harç İstisnası 2010


48.      Belgesiz ihracat kredisi nedir?

 

Belgesiz ihracat kredileri, herhangi bir belge ile bağlantılı olmaksızın ihracatın finansmanı amacıyla kullanılan kredilerdir.

 

49.      Belgesiz ihracat kredilerinde vergi, resim ve harç istisnasının kapsamı nedir?

 

Belgesiz ihracat kredileri, kredi vadesinin ilgili mevzuat hükümlerinde belirtilen süreler içerisinde kalması kaydıyla, vergi, resim ve harç istisnasından yararlandırılır. Bu sürelerin aşılması durumunda, aşılan süre içerisinde tahakkuk eden vergi, resim ve harçlara istisna uygulanmaz. Diğer taraftan, taahhüt edilen ihracat gerçekleştirilmeden kredi riskinin kapatılması, ihracat taahhüdünü ortadan kaldırmaz. Transit ticaretle ilgili işlemlerde ise transit ticaret satış bedeli tahsil edilmeden kredi riskinin kapatılması, ihracat taahhüdünü ortadan kaldırmaz.

 

50.      Belgesiz ihracat kredilerinde kredi vadesi uzatılabilir mi?

 

Belgesiz ihracat kredilerinde kredi vadesi, krediye ilişkin taahhüt süresine paralel olarak ilgili banka tarafından uzatılabilir. Vadenin uzatılmaması veya orijinal kredi vadesinin kısa olması sebebiyle kredi riskinin ilgili mevzuatta belirtilen sürelerden önce kapatılması halinde ise bu süreler içinde yapılan işlemler istisnadan yararlandırılır ve gerçekleştirilen ihracat taahhüde sayılır. Belgesiz ihracat kredileri ile ilgili olarak alınan gayrinakdi krediler herhangi bir limite bağlı olmaksızın vergi, resim ve harç istisnasından yararlandırılır.

 

51.      Belgesiz ihracat kredilerinde vergi, resim ve harç istisnasının süresi uzatılabilir mi?

 

İlgili firma tarafından taahhüt edilen ihracatın % 50'sinin gerçekleştirildiğinin tevsiki kaydıyla, krediye ilişkin taahhüt süresi ilgili banka tarafından 6 (altı) ay uzatılır. Gemi inşa ve ihracının finansmanı amacıyla kullanılan kredilerde (hazır gemi hariç) ise gemi inşa faaliyetinin % 50’sinin tamamlandığının Deniz Ticaret Odası’ndan alınan ekspertiz raporuyla tevsiki kaydıyla, krediye ilişkin taahhüt süresi ilgili banka tarafından 6 (altı) ay uzatılır.

 

52.      Belgesiz ihracat kredilerinde ihracat taahhüdü hangi hallerde gerçekleştirilmiş sayılır?

 

İhracat taahhüdü belgesiz ihracat kredilerinde;

 

-        İhracı taahhüt edilen malın veya değerin yürürlükteki İhracat Mevzuatı ile Gümrük Mevzuatı’na uygun şekilde ihracatının yapılması,

-        İhracat sayılan satış ve teslimler ile döviz kazandırıcı hizmet ve faaliyetlerde mal ve hizmet bedelinin tahsil edilmesi,

-        Transit ticaretin finansmanında kullanılan kredilerde ise transit ticaret faaliyeti ile ilgili gelirin tahsil edilmesi,

 

ile gerçekleştirilmiş sayılır.

 

53.      Belgesiz ihracat kredilerine ilişkin ihracat taahhütleri nasıl kapatılır?

 

Belgesiz ihracat kredilerine ilişkin ihracat taahhütleri; Dış Ticaret Müsteşarlığı’nın uygun görüşüne istinaden Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nca belirlenen usuller çerçevesinde, krediyi kullanan firma ve/veya krediyi kullanan firmanın grup firmaları tarafından gerçekleştirilen ihracatı tevsik eden gümrük beyannamelerine istinaden ilgili banka tarafından kapatılır.

 

İmalatçı ihracatçı firmalar, taahhüt ettikleri ihracatı bizzat ve/veya krediyi kullanan firmanın grup firmaları aracılığıyla yapabilecekleri gibi Dış Ticaret Müsteşarlığı’ndan izin almadan başka bir ihracatçı aracılığıyla yapabilirler. Bu firmaların üretim tesislerinin başka bir firmaya kiralanmış veya devredilmiş olması halinde ise imalatçı ihracatçı firmaların kullandıkları kredilerin taahhütleri üretim tesisini kiralamış veya devralmış olan firma tarafından gerçekleştirilen ihracat ile kapatılabilir.

 

İmalatçı olmayan ihracatçı firmaların kullandıkları kredilerin taahhütleri ise dış ticaret sermaye şirketleri ile sektörel dış ticaret şirketleri tarafından gerçekleştirilen ihracat hariç olmak üzere, aracı ihracatçı firmalar tarafından gerçekleştirilen ihracat ile kapatılamaz. Sektörel dış ticaret şirketleri tarafından kullanılan kredilerin taahhütleri ise şirket ortağı olan imalatçı ihracatçı firmalar tarafından gerçekleştirilen ihracat ile kapatılabilir.

 

54.      Grup firması ifadesinden ne anlaşılmaktadır?

 

Grup firması, ana ortaklığın doğrudan kendisi veya diğer grup firmaları veya iştirakleri vasıtasıyla; sermaye ve yönetim ilişkileri çerçevesinde asgari % 50 oranında hisseye veya asgari % 50 oranında oy hakkına veya yönetim kurulu üyelerinin asgari % 50'sini seçme hakkına veya yönetim kurulu üyelerinin asgari % 50'sine sahip olduğu işletmeyi ifade eder.

 

55.      Transit ticaret kapsamında sağlanan vergi, resim ve harç istisnasından yararlanma süresi ne kadardır?

 

Transit ticarete konu malın satın alınması ve satılması ile transit ticaretin finansmanında kullandırılan kredilerin, vergi, resim ve harç istisnasından yararlanma süresi transit ticaret alış bedelinin transfer tarihinden itibaren 18 (on sekiz) aydır.

 

56.      Transit ticarette zarar edilmesi halinde vergi, resim ve harç istisnası uygulanır mı?

 

Alış ve satış bedelleri arasında aleyhte farkın olduğu transit ticaret işlemlerinde, aleyhte farka tekabül eden kısma istisna uygulanmaz.

 

57.    Belgesiz ihracat kredilerinde ihracat taahhüdünün kapatılmasında dikkat edilmesi gereken hususlar nelerdir?

 

·           Dahilde İşleme İzin Belgesi kapsamında ithalatın finansmanı amacıyla döviz kredisi kullandırılmış olması halinde; üzerinde Dahilde İşleme İzin Belgesi sayısı ve/veya satır kodu kayıtlı olan gümrük beyannamesi konusu ihracatın, ithalat bedelinin transferinde kullanılan kredinin 1/3 fazlasına faiz ve komisyonlar ile varsa diğer masrafların ilavesiyle bulunacak tutarına tekabül eden kısmı, belgesiz ihracat kredisinin ihracat taahhüdüne sayılmaz.

·           İlgili banka tarafından, kullandıracakları kredilere ilişkin ihracat taahhüdü hesaplanırken (Türk lirası ihracat kredileri hariç), anapara ile birlikte faiz, komisyon ve diğer masraflar da hesaplamaya dahil edilir.

·           Vergi, resim ve harç istisnasından yararlandırılan transit ticaret işlemleri ile transit ticaretin finansmanında kullandırılan kredilerin ihracat taahhütleri transit ticaret faaliyetinden elde edilen gelirlerle kapatılır.

·           Vergi, resim ve harç istisnasından yararlandırılan transit ticarete ilişkin taahhüt kapatma işlemleri istisnayı uygulayan banka tarafından sonuçlandırılır.

·           İhracat taahhüdünün kapatılması için ilgililerce, transit ticaret alış bedelinin transfer tarihinden itibaren en geç 18 (on sekiz) ay içinde alış ve satışa ilişkin faturalar ile satış bedelinin tahsil edildiğini gösterir belgenin (döviz alım belgesi veya satış bedelinin ilgilinin hesabına alındığına dair banka yazısı) istisnayı uygulayan bankaya ibrazı gerekir.

·           Transit ticaretin finansmanı için kullandırılan kredilere ilişkin ihracat taahhüdü hesaplanırken (Türk lirası olarak kullandırılan krediler hariç) anapara ile birlikte faiz, komisyon ve diğer masraflar da hesaplamaya dahil edilir.

·           Taahhüt kapatma sırasında transfer edilen transit ticaret alış bedelinin, tahsil edilen satış bedelinden fazla olması halinde eksik tahsil edilen oranda uygulanan istisnaların tahsili için kapatmayı yapan bankaca gerekli işlem yapılır.

 

58.    Belgeli ihracat kredisi nedir?

 

Belgeli ihracat kredileri, Dahilde İşleme İzin Belgesi ve/veya Vergi Resim Harç İstisnası Belgesi kapsamında; ithalat, ihracat sayılan satış ve teslimler ile döviz kazandırıcı hizmet ve faaliyetlerin finansmanı amacıyla kullanılan kredileri ifade etmektedir.

 

59.    Belgeli ihracat kredilerinde vergi, resim ve harç istisnasının süresi ne kadardır?

 

Belgeli ihracat kredilerinin vergi, resim ve harç istisnasından yararlanma süresi, Dış Ticaret Müsteşarlığı’nca düzenlenecek Dahilde İşleme İzin Belgesi ve/veya Vergi Resim Harç İstisnası Belgesi süresi (ek süreler dahil) kadardır.

 

60.    Belge kapsamında aynı anda ne kadar kredi kullanılabilir?

 

Belge kapsamında aynı anda kullanılacak kredilerin toplamı belgede kayıtlı ihracat taahhüdünü, kredilerin adat (gün x kredi tutarı) toplamı ise belgede kayıtlı taahhüt tutarı ile belge süresinin çarpımı sonucu bulunacak adat toplamını aşamaz. Döviz kredisinin döviz olarak kullandırılması halinde ise kullandırılan kredi tutarı taahhüdün % 75'ini geçemez. Bu durumda, ihracat taahhüdünün tamamının gerçekleştirilmiş olması zorunludur.

 

Belge kapsamında yurt dışı müteahhitlik hizmetlerinde, işin yapıldığı ülkeye üçüncü ülkeden mal sevkiyatına ilişkin açılan akreditiflerde, belgede kayıtlı ihracat taahhüdü aşılamaz.

 

61.    Vergi resim harç istisnası kapsamında TL bazlı kredi kullanılabilir mi?

 

Bankalar dışında Türkiye’de yerleşik kişilerin, yurt dışından veya Türkiye’deki bankalardan döviz kredisi temini ve kullanımına ilişkin esaslar Türk Parasının Kıymetini Koruma mevzuatında belirlenmiştir. Buna göre, Türkiye’deki bankalarca lehdarı döviz olarak borçlandırıp TL olarak kullandırılan krediler döviz kredisinin TL kullanımıdır.

 

Yurt dışından temin edilip Türkiye’deki bankalar aracılığı ile kullanılan döviz kredilerinin yurt dışına veya yurt dışında döviz ödenmesini gerektiren faaliyetlerin finansmanında kullanılması ya da TL’ye çevrilerek yurt içindeki (mal veya hizmet ihracına yönelik) finansman ihtiyacının karşılanmasında kullanılması mümkündür. Bu kapsamda, kredinin TL’ye çevrilerek kullanılması, “döviz kredisi” niteliğini değiştirmez.

 

62.    Belge konusu faaliyetle ilgili olarak yararlanılacak vergi, resim, harç istisnası kapsamına dahil diğer belge/işlemler nelerdir?

 

Belge konusu faaliyetle ilgili olarak düzenlenen garanti ve teminat mektupları, Dahilde İşleme İzin Belgesi kapsamındaki ithalata ilişkin gümrük idarelerine hitaben düzenlenen teminat mektupları, ithalat akreditifinin açılması sırasında düzenlenen genel kredi sözleşmeleri ile yurt içinden mal alımına ilişkin teminat ve garantiler, belge kapsamında kullanılan kredilerin teminatı için düzenlenen garanti ve teminat mektupları ile Kambiyo Mevzuatı hükümleri saklı kalmak kaydıyla ihracat alacağının ihracatçı tarafından kredi veren veya ihracat kredi sigortası/garantisi yapan kuruluşa temlikine ilişkin temliknameler, teminat hükmünde olduğundan, herhangi bir limite bağlı olmaksızın vergi, resim ve harç istisnasından yararlandırılır.

 

63.    Teminat mektuplarının vergi, resim ve harç istisnası karşısındaki durumu nedir?

 

Yapılacak ihracat bağlantıları için düzenlenecek anlaşmalar ve bu konuda alınacak teminat mektupları ile ilgili işlemler ve bu işlemler sebebiyle düzenlenen kağıtlarda vergi, resim ve harç istisnası uygulanmaktadır.

 

Mal ihracı karşılığı Destekleme ve Fiyat İstikrar Fonu’ndan yapılacak parasal teşvik ödemeleri için verilecek teminat mektupları ve temliknameler ile ihracatta KDV iadesine ilişkin düzenlenecek kağıtlar da (KDV iadesinin mükellefin veya mükellefe ihraç edilen malı teslim edenlerin vergi borcuna mahsubu dahil) vergi, resim ve harç istisnası uygulanacak faaliyetler kapsamındadır.

 

Ancak, Dahilde İşleme İzin Belgesi ve Vergi Resim Harç İstisnası Belgesi dahilinde ihraç sayılan satış ve teslimler ile döviz kazandırıcı işlemler kapsamında düzenlenen faturalara ait KDV iadesiyle ilgili yapılan işlemlere ve düzenlenen kağıtlara ve vergi dairesine verilen teminat mektuplarına istisna uygulanmaz.

 

64.    Belgeli ihracat kredilerinde ihracat taahhüdü nasıl kapatılır?

 

Vergi, resim ve harç istisnasından yararlandırılan belgeli ihracat kredilerinin ihracat taahhütleri, ihracat sayılan satış ve teslimler ile döviz kazandırıcı hizmet ve faaliyetlerden elde edilen ve belgede taahhüt edilen gelirlerle kapatılır. Ancak, ihracat sayılan satış ve teslimler ile döviz kazandırıcı hizmet ve faaliyetlerde (aynı holding veya grup bünyesinde yer alan pazarlama şirketleri vasıtasıyla yapılan satışlar hariç) aracı ihracatçı kabul edilmez.

 

65.    Vergi, resim ve harç istisnasından yararlandırılan belgeli ihracat kredilerinde ihracat taahhüdünün kapatılması işlemi hangi kurumlar tarafından gerçekleştirilir?

 

Vergi, resim ve harç istisnasından yararlandırılan belgeli ihracat kredilerinin ihracat taahhüdünün kapatılması işlemi;

 

a) İhracat sayılan satış ve teslimler ile döviz kazandırıcı hizmet ve faaliyetlerin finansmanında kullanılan kredilerde, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nca Vergi Resim Harç İstisnası Belgesi’nin,

 

b) İhracat ve ihracat sayılan satış ve teslimlere yönelik gümrük muafiyetli mal ithali için düzenlenen Dahilde İşleme İzin Belgesi kapsamındaki ithalatın finansmanında kullanılan kredilerde ise İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliklerince Dahilde İşleme İzin Belgesi’nin,

 

ihracat taahhüdünün kapatıldığını gösteren taahhüt kapatma bildirim yazılarına istinaden, ilgili banka tarafından sonuçlandırılır.

 

66.    Vergi Resim Harç İstisnası Belgesi kapsamındaki işlemlerde, kredilerin ihracat taahhüdüne olan etkileri nelerdir?

 

Vergi Resim Harç İstisnası Belgesi kapsamında kullanılan kredinin belge ihracat taahhüdünden az kullanılmış olması halinde, kullanılan krediye tekabül eden tutarın gerçekleştirilmesi yanında, kredi işlemleri dışında vergi, resim ve harç istisnasından yararlanılmış ise belgede kayıtlı ihracat taahhüdü ile kullanılan kredi tutarı arasındaki farkın asgari % 10'u tutarında taahhüdün gerçekleştirilmesi gerekir. Bu tutar, kredi dışındaki işlemler için yararlandırılan vergi, resim ve harç istisnaları toplamından az olamaz.

 

Kredi kullanılmaması durumunda ise yararlandırılan vergi, resim ve harç istisnası toplamının altında kalmamak kaydıyla belgede kayıtlı ihracat taahhüdünün % 10'unun gerçekleştirilmesi gerekir.

 

67.    Belgeli ihracat kredilerinde belgeye kayıt ve bildirim yükümlülüğü var mıdır?

 

Belgeli ihracatta uygulanan istisnalar; her işlem için sıra numarası, tarihi, kredi miktarı (döviz olarak kullanılan döviz kredilerinde düşüm 1/3 fazlası ile yapılır) ve bakiye kısım belirtilerek Dahilde İşleme İzin Belgesi veya Vergi Resim Harç İstisnası Belgesi’ne kaydedilir ve uygulanan vergi, resim ve harç istisnaları, istisnayı uygulayan kurum ve kuruluşlarca ilgilinin bağlı bulunduğu vergi dairesine bildirilir.

 

68.    Vergi Resim Harç İstisnası Belgesi ve belgesiz ihracat kredileri kapsamında süre uzatımına konu olacak mücbir sebep ve fevkalade haller nelerdir?

 

Aşağıda belirtilen mücbir sebep ve fevkalade hallerin Vergi Resim Harç İstisnası Belgesi ve belgesiz ihracat kredilerinin süresi içinde vukuu halinde, ihracat süresi (ek süre dahil) bitim tarihinden itibaren ilgili mevzuatta belirtilen sürelere ilave olarak ek süre verilebilir:

 

·           Deprem, sel, don, fırtına, kasırga vb. tabii afetler ve yangın (Bayındırlık ve İskan Bakanlığı veya Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı İl Müdürlükleri, İtfaiye Müdürlükleri veya ilgili diğer kurumlardan alınacak yazı ile),

·           Yükümlü firmanın faaliyetinin kamu otoritelerince kısıtlanması veya durdurulması (Firma faaliyetini durduran kamu kurumundan alınacak resmi yazı ile),

·           Grev ve lokavt (İl Çalışma Müdürlüklerinden alınacak yazı ile),

·           Ülkemiz veya ithalatçı ülkede Devletçe konulan yasaklar ile harp ve abluka halleri,

·           Yükümlü firmanın iflası ya da konkordato ilan etmiş olması (Mahkeme kararı ile),

·           Şahıs firmalarında firma sahibinin ölümü durumunda,

·           Karşılığı ihracat süresi içerisinde yerine getirilmediği için prefinansman hükümlerine tabi hale gelen peşin döviz ile ilgili ihracatın yapılamaması durumunda (İthalatçı firmadan ihracatın belirlenen süreden daha geç yapılmasının istenildiğine dair alınan yazı veya diğer haklı sebeplere ilişkin bilgi ve belge ile).

 

69.    Özel finans kurumları tarafından verilen belgesiz ihracat kredilerinde vergi, resim ve harç istisnası uygulanabilir mi?

 

Özel finans kurumlarının belgesiz olarak ihracatın finansmanı amacıyla doğrudan ihracatçıya veya imalatçı ihracatçıya emtia teminine yönelik olarak Türk lirası veya döviz borçlandırıp TL kullandırılan fonlar da ihracatın finansmanı amacıyla kullandırılan kredi gibi mütalaa edilmektedir. Bu tür kredilerle ilgili olarak düzenlenen kağıtlara vergi, resim ve harç istisnası uygulanmaktadır.

 

70.    Prefinansman nedir?

 

Yurt dışındaki finans kuruluşlarından temin edilen döviz kredisinin mal veya hizmet ihracı faaliyetinin finansmanında TL olarak (döviz alışı yapılmak suretiyle) kullanılmasına prefinansman adı verilir.

 

71.    Herhangi bir belge kapsamında kullanılan kredi başka bir belgeye devredilebilir mi?

 

Bir Dahilde İşleme İzin Belgesi veya Vergi Resim Harç İstisnası Belgesi kapsamında kullanılan kredi (nakit veya gayrinakdi) başka bir belgeye devredilemez.

 

72.    Vergi, resim ve harç istisnası uygulanan işlemlerden doğan döviz kazancının transferi vergiye tabi midir?

 

Gerek ihracat bedelinin gerekse ihraç sayılan satış ve teslimler ile döviz kazandırıcı hizmet ve faaliyetler karşılığında elde edilen dövizlerin alışı yapılmaksızın mahsup edilerek (aynı kur üzerinden döviz alış belgesi ve döviz satış belgesi düzenlenmek suretiyle) yapılan transferlerde vergi doğmaz.

 

Ancak ihracat bedelinden mahsup ve mahsuben transfer nedeniyle bir komisyon alınıyorsa komisyondan doğan BSMV’ye istisna uygulanmayacaktır.