Skip to Content
vergiresim

Menkul Kıymet Gelirlerinin Vergilendirilmesi 2017

II. Beyana ve tevkifata tabi olan/olmayan menkul kıymet gelirleri


Gelir Vergisi Kanunu’nun geçici 67. maddesi kapsamında genel olarak menkul kıymetlerden elde edilen kazanç ve iratlar tevkifat yoluyla vergilendirilmekle birlikte, bazı menkul kıymet gelirleri tevkifat uygulaması kapsamı dışında tutulmuştur. Bir kısım menkul kıymet gelirleri ise tevkifat kapsamında olmakla birlikte, tevkifatın oranı % 0 (sıfır) olarak belirlenmiştir.

Örneğin 01.01.2006 tarihinden sonra BİST’den alınan hisse senetlerinin satışından sağlanan kazanç tevkifata tabidir. Ancak bu tevkifatın oranı, menkul kıymet yatırım ortaklığı hisse senetlerinden elde edilenler hariç olmak üzere Bakanlar Kurulu tarafından % 0 olarak belirlenmiştir.

Tam mükellef gerçek kişilerin, aşağıda yer verilen ve Gelir Vergisi Kanunu’nun geçici 67. maddesi kapsamında stopaja tabi tutulan gelirler için ayrıca beyanname vermelerine gerek yoktur.

Başka bir ifade ile tam mükellef bireysel yatırımcılar için banka veya aracı kurum tarafından kesilen vergiler, oranı % 0 olarak belirlenmiş olsa da, nihai vergi olarak kabul edilmektedir. Bu nedenle stopaj yolu ile vergilendirilmiş olan gelirlerin tutarı ne olursa olsun ayrıca beyan edilmesine gerek yoktur.

A. Tevkifata tabi tutulan gelir ve kazançlar ile tevkifat oranları


Aşağıda bireysel yatırımcıların 2017 yılında elde ettiği ve vergi kesintisine tabi olan menkul kıymet işlemleri ile uygulanan vergi kesintisi oranlarına yer verilmektedir. Kanun veya Bakanlar Kurulu Kararı ile tevkifat oranı sıfır olarak belirlenen menkul kıymetlerden yatırımcılar tarafından elde edilen gelirlerden kesinti yoluyla vergi ödenmediği için, söz konusu menkul kıymet işlemleri aşağıdaki listeye dahil edilmemiştir:

Menkul kıymet işlemleri

Tevkifat oranı

1 Ocak 2006 tarihinden sonra alınmış olan Borsa İstanbul’da (BİST) işlem gören menkul kıymet yatırım ortaklığı (MKYO) hisse senetlerinin 1 yıldan daha az süre elde tutulduktan sonra satılmasından sağlanan kazançlar

% 10

1 Ocak 2006 tarihinden sonra ihraç edilmiş olan Devlet tahvili ve Hazine bonolarından elde edilen faiz gelirleri ve alım satım kazançları (Hazine Müsteşarlığınca ihraç edilen altına dayalı devlet iç borçlanma senetlerinden elde edilen faiz gelirleri ve alım satım kazançları hariç)

% 10

Özel sektör tahvil ve bonolarının faiz ve alım satım kazançları, (1 Ocak 2006 tarihinden önce ihraç edilenlerin satışından sağlanan kazançlar hariç)

% 10

Tam mükellef varlık kiralama şirketleri tarafından Türkiye’de ihraç edilen kira sertifikalarından elde edilen kâr payları ve alım satım kazançları (4749 sayılı Kanun uyarınca kurulan Hazine Müsteşarlığı Varlık Kiralama A.Ş. tarafından ihraç edilen altına dayalı kira sertifikalarından elde edilen kâr payı ve alım satım kazançları hariç)

% 10

Tam mükellef kurumlar tarafından yurt dışında ihraç edilen ve vadesi 5 yıldan daha az olan tahvillerden elde edilen faiz gelirleri

Vadesine göre % 3 ile % 10 arasında

Tam mükellef varlık kiralama şirketleri tarafından yurt dışında ihraç edilen ve vadesi 5 yıldan daha az olan kira sertifikalarından elde edilen gelirler

Vadesine göre % 3 ile % 10 arasında

Menkul kıymet yatırım fonu katılma belgelerinin fona iadesinden elde edilen gelirler (Sürekli olarak portföyünün en az % 51'i BİST’de işlem gören hisse senetlerinden oluşan yatırım fonu katılma belgelerinin, bir yıldan fazla süreyle elde tutulduktan sonra satılmasından sağlanan kazançlar ile hisse senedi yoğun fonlardan sağlanan kazançlar hariç)

% 10

Borsa yatırım fonu katılma belgelerinin elden çıkarılmasından sağlanan kazançlar (Devamlı olarak fon toplam değerinin en az % 80’i, MKYO hisse senetleri hariç olmak üzere BİST’de işlem gören hisse senetlerinden oluşan borsa yatırım fonları hariç)

% 10

Mevduat faizleri (2 Ocak 2013 tarihinden itibaren vadesiz hesaplara ödenen faizler ile bu tarihten itibaren açılan veya vadesi yenilenen vadeli hesaplara ödenen faizlerden)

Döviz cinsine ve vadeye göre % 10 ile % 18 arasında

Katılım bankalarınca kâr ve zarara katılma hesabı karşılığında ödenen kâr payları (2 Ocak 2013 tarihinden itibaren vadesiz ve özel cari hesaplara ödenen kâr payları ile bu tarihten itibaren açılan veya vadesi yenilenen vadeli hesaplara ödenen kâr paylarından)

Döviz cinsine ve vadeye göre % 10 ile % 18 arasında

Repo gelirleri

% 15

Hisse senedi kâr payları üzerinden kâr payını dağıtan kurum tarafından (MKYO, GYO ve girişim sermayesi yatırım ortaklığı hisse senetleri hariç)

% 15

Borsa İstanbul Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasasında (VİOP) veya VİOP dışında (Türkiye’de) banka ve aracı kurum aracılığıyla satın alınan kontratlardan sağlanan kazançlar (hisse senetlerine veya hisse senedi endekslerine dayalı kontratlardan sağlanan kazançlar hariç)

% 10

Menkul kıymet (hisse senetleri hariç) veya diğer sermaye piyasası araçlarının ödünç işlemlerinden sağlanan getiriler

% 10


1. Borsada işlem gören hisse senetleri

1 Ocak 2006 tarihinden önce iktisap edilen (edinilen) hisse senetlerinden sağlanan alım satım kazançları stopaja tabi değildir.

Bu tarihten sonra iktisap edilen ve Borsa İstanbul’da (BİST) işlem gören menkul kıymet yatırım ortaklığı (MKYO) dışındaki hisse senetlerinin elden çıkarılmasından sağlanan kazançlar üzerinden, banka veya aracı kurum tarafından yapılacak stopajın oranı % 0 olarak belirlenmiştir. Buna göre sözü geçen hisse senetlerinden 2017 yılında elde edilen alım satım kazançları üzerinden ilgili banka ve aracı kurum tarafından stopaj yapılmamaktadır.

MKYO hisse senetlerinin 2017 yılında elden çıkarılmasından sağlanan kazançlar ise % 10 oranında stopaja tabidir. Ancak bu hisse senetlerinin 1 yıldan fazla süreyle elde tutulduktan sonra satılması durumunda, kazanç üzerinden stopaj yapılmaz.

2. Devlet tahvili ve Hazine bonosu


1 Ocak 2006 tarihinden sonra ihraç edilen Devlet tahvili ve Hazine bonolarından elde edilen faiz gelirleri ile bu menkul kıymetlerin vadesinden önce elden çıkarılmasından 2017 yılında sağlanan kazançlar üzerinden, banka veya aracı kurum tarafından % 10 oranında vergi tevkifatı (stopaj) yapılır.

Ancak, 27 Eylül 2017 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan ve aynı gün yürürlüğe giren 2017/10840 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile Hazine Müsteşarlığınca ihraç edilen altına dayalı devlet iç borçlanma senetlerinden elde edilen faiz ve alım satım kazançları için stopaj oranı yüzde 0 (sıfır) olarak belirlenmiştir.

2006 yılından önce ihraç edilenlerden elde edilen gelirler üzerinden stopaj yapılmaz.

3. Özel sektör tahvilleri


1 Ocak 2006 tarihinden sonra Türkiye’de ihraç edilmiş olan özel sektör tahvillerinden bireysel yatırımcılar tarafından elde edilen faiz gelirleri ve alım satım kazançları % 10 oranında stopaja tabidir. Tam mükellef kurumlar tarafından yurt dışında ihraç edilen tahvillerden elde edilen faiz gelirlerinde ise stopajın oranı tahvilin vadesine göre değişmektedir. Buna göre;

- Vadesi 1 yıla kadar tahvillerden elde edilen faizlerden % 10,

- Vadesi 1 yıl ile 3 yıl arası olan tahvillerden elde edilen faizlerden % 7,

- Vadesi 3 yıl ile 5 yıl arası olan tahvillerden elde edilen faizlerden % 3,

- Vadesi 5 yıl ve daha uzun olan tahvillerden elde edilen faizlerden % 0,

 

oranında tevkifat yapılmaktadır.


4. Varantlar

Varantların elden çıkarılmasından sağlanan kazançlar GVK geçici 67. madde kapsamında stopaja tabidir. Ancak bu stopajın oranı, dayanak varlığı hisse senedi veya hisse senedi endeksi olan varantların BİST’de elden çıkarılmasından sağlanan kazançlar için % 0 (sıfır) olarak belirlenmiştir.

5. Kira sertifikaları


Tam mükellef varlık kiralama şirketleri tarafından Türkiye’de ihraç edilen kira sertifikalarından tam mükellef bireysel yatırımcılar tarafından elde edilen gelirler % 10 oranında stopaja tabidir.

Ancak, 27 Eylül 2017 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan ve aynı gün yürürlüğe giren 2017/10840 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile 4749 sayılı Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanun uyarınca kurulan Hazine Müsteşarlığı Varlık Kiralama A.Ş. tarafından ihraç edilen altına dayalı kira sertifikalarından elde edilen kâr payı ve alım satım kazançları için stopaj oranı % 0 (sıfır) olarak belirlenmiştir.

Tam mükellef varlık kiralama şirketleri tarafından yurt dışında ihraç edilen kira sertifikalarından elde edilen kâr payı gelirlerinde ise stopaj oranı kira sertifikasının vadesine göre değişmektedir. Buna göre;

- Vadesi 1 yıla kadar olanlardan sağlanan gelirlerden % 10,

- Vadesi 1 yıl ile 3 yıl arası olanlardan sağlanan gelirlerden % 7,

- Vadesi 3 yıl ile 5 yıl arası olanlardan sağlanan gelirlerden % 3,

- Vadesi 5 yıl ve daha uzun olanlardan sağlanan gelirlerden % 0,

oranında tevkifat yapılmaktadır.

Diğer taraftan 4749 sayılı Kanun uyarınca kurulan Hazine Müsteşarlığı Varlık Kiralama A.Ş. tarafından yurt dışında ihraç edilen kira sertifikalarından elde edilen kâr payı gelirlerinde ise stopajın oranı % 0 (sıfır) olarak uygulanmaktadır.

6. Yatırım fonu ve repo gelirleri ile mevduat faizi ve katılım bankaları tarafından ödenen kâr payları


Sürekli olarak portföyünün en az % 51'i BİST’de işlem gören hisse senetlerinden oluşan yatırım fonlarının katılma belgelerinin, tam mükellef gerçek kişiler tarafından bir yıldan fazla süreyle elde tutulduktan sonra satılmasından sağlanan kazançlar tevkifat uygulaması kapsamı dışında tutulmuştur. Diğer taraftan hisse senedi yoğun fonların katılma belgelerinden elde edilen kazançlar üzerinden yapılacak stopajın oranı da % 0 (sıfır) olarak belirlenmiştir.

Tam mükellef gerçek kişilerin, yukarıda belirtilen fonlar dışındaki menkul kıymet yatırım fonu katılma belgelerinden 2017 yılında elde ettikleri kazançlar % 10 oranında stopaja tabidir.

2017 yılında elde edilen repo gelirleri üzerinden ise % 15 oranında tevkifat yapılması gerekmektedir.

Mevduat hesaplarına yürütülen faizler ile katılım bankalarınca katılma hesaplarına ödenen kâr paylarından yapılan tevkifatın oranı, vadesine ve türüne (Döviz veya TL) göre değişmektedir. Buna göre bankalar arası mevduat ile aracı kurumların borsa para piyasasında değerlendirdikleri kendilerine ait paralara yürütülen faizler hariç olmak üzere;

  • Döviz tevdiat hesaplarına yürütülen faizler ile katılım bankalarınca döviz katılma hesaplarına ödenen kâr paylarından;

Vadesiz ve ihbarlı hesaplar ile 6 aya kadar (6 ay dahil) vadeli hesaplarda

% 18

1 yıla kadar (1 yıl dahil) vadeli hesaplarda

% 15

1 yıldan uzun vadeli hesaplarda

% 13

 

  • Mevduat faizlerinden;

Vadesiz ve ihbarlı hesaplar ile 6 aya kadar (6 ay dahil) vadeli hesaplarda

% 15

1 yıla kadar (1 yıl dahil) vadeli hesaplarda

% 12

1 yıldan uzun vadeli hesaplarda

% 10

 

  • Katılım bankaları tarafından katılma hesabı karşılığında ödenen kâr payları üzerinden;

Vadesiz, ihbarlı ve özel cari hesaplar ile 6 aya kadar (6 ay dahil) vadeli hesaplarda

% 15

1 yıla kadar (1 yıl dahil) vadeli hesaplarda

% 12

1 yıldan uzun vadeli hesaplarda

% 10


oranında tevkifat yapılması gerekmektedir.

Yukarıdaki tevkifat oranları 2 Ocak 2013 tarihinden itibaren vadesiz ve özel cari hesaplara ödenen faizler ve kâr payları ile söz konusu tarihten itibaren açılan veya vadesi yenilenen vadeli hesaplara ödenen faizler ve kâr payları için uygulanmaktadır.

Belirtilen tarihten önce açılan veya vadesi yenilenen vadeli hesaplara 2017 yılında ödenen faiz ve kâr payları ise vadesine ve döviz cinsine bakılmaksızın % 15 oranında tevkifata tabidir.

B. Tevkifat yapılmayan menkul kıymet gelirleri
 

Aşağıda bireysel yatırımcıların 2017 yılında elde ettiği ve vergi kesintisine tabi tutulmayan menkul kıymet işlemleri yer almaktadır. Kanun veya Bakanlar Kurulu Kararı ile tevkifat oranı sıfır olarak belirlenen menkul kıymetlerden yatırımcılar tarafından elde edilen gelirlerden kesinti yoluyla vergi ödenmediği için, söz konusu menkul kıymet işlemleri de aşağıdaki listeye dahil edilmiştir.

  • 01.01.2006 tarihinden önce satın alınan tam mükellef kurumlara ait hisse senetlerinin elden çıkarılmasından sağlanan kazançlar,
  • 01.01.2006 tarihinden sonra alınan, tam mükellef kurumlara ait olan ve BİST’de işlem gören hisse senetlerinden elde edilen alım satım kazançları, (MKYO hisse senetleri hariç)
  • 01.01.2006 tarihinden sonra alınan MKYO hisse senetlerinin, 1 yıldan fazla süreyle elde tutulduktan sonra satılmasından sağlanan kazançlar,
  • 01.01.2006 tarihinden sonra alınmış olan ve BİST’de işlem görmeyen tam mükellef kurumlara ait hisse senetlerinin elden çıkarılmasından sağlanan kazançlar,
  • MKYO, GYO ve girişim sermayesi yatırım ortaklığı hisse senedi kâr payları,
  • 01.01.2006 tarihinden önce ihraç edilen Devlet tahvili ve Hazine bonolarından elde edilen faiz geliri ve alım satım kazançları,
  • 01.01.2006 tarihinden önce ihraç edilen özel sektör tahvillerinin satışından sağlanan kazançlar,
  • Hazine Müsteşarlığınca ihraç edilen altına dayalı devlet iç borçlanma senetlerinden elde edilen faiz gelirleri ve alım satım kazançları,
  • Sürekli olarak portföyünün en az % 51’i BİST’de işlem gören hisse senetlerinden oluşan yatırım fonlarının, 1 yıldan fazla süreyle elde tutulan katılma belgelerinin elden çıkarılmasından sağlanan kazançlar,
  • Devamlı olarak fon toplam değerinin en az % 80’i menkul kıymet yatırım ortaklıkları hisse senetleri hariç olmak üzere BİST’de işlem gören hisse senetlerinden oluşan yatırım fonlarının (hisse senedi yoğun fon) katılma belgeleri ve borsa yatırım fonlarından elde edilen gelirler,
  • Eurobond faizleri, itfa sırasında elde edilen gelirler ile alım satım kazançları,
  • Tam mükellef kurumlar tarafından yurt dışında ihraç edilen, vadesi 5 yıl ve daha uzun olan tahvillerden elde edilen faiz gelirleri,
  • Tam mükellef varlık kiralama şirketleri tarafından yurt dışında ihraç edilen, vadesi 5 yıl ve daha uzun olan kira sertifikalarından elde edilen gelirler,
  • Hazine Müsteşarlığı Varlık Kiralama A.Ş. tarafından yurt içinde ihraç edilen altına dayalı kira sertifikalarından elde edilen gelirler,
  • Hazine Müsteşarlığı Varlık Kiralama A.Ş. tarafından yurt dışında ihraç edilen kira sertifikalarından elde edilen gelirler,
  • BİST’de işlem gören ve dayanak varlığı hisse senedi veya hisse senedi endeksi olan varantlardan sağlanan kazançlar,
  • Borsa İstanbul Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasasında (VİOP) veya VİOP dışında (Türkiye’de) banka ve aracı kurum aracılığıyla hisse senetlerine veya hisse senedi endekslerine dayalı kontratlardan sağlanan kazançlar,
  • Hisse senetlerinin ödünç işlemlerinden sağlanan getiriler,
  • Alacak faizi,
  • Yabancı hisse senedi alım satım kazançları,
  • Yabancı tahvil faiz ve alım satım kazançları,
  • Yurt dışındaki yatırım fonlarından sağlanan kazançlar,
  • Yurt dışındaki bankalardan elde edilen mevduat faizleri.

C. Beyan edilmesi gereken menkul kıymet gelirleri


Bireysel yatırımcılar tarafından aşağıda sayılan menkul kıymetlerden 2017 yılında elde edilen gelir ve kazançlar için gelir vergisi beyannamesi verilmesi, başka gelirler dolayısıyla beyanname veriliyorsa bu gelir ve kazançların da beyannameye dahil edilmesi gerekmektedir.

  • 1 Ocak 2006 tarihinden sonra satın alınan, hisseleri BİST’de işlem görmeyen tam mükellef kurumlara ait hisse senetlerinin 2 yıldan daha kısa sürede elden çıkarılmasından sağlanan kazançlar,
  • 1 Ocak 2006 tarihinden önce ihraç edilen Devlet tahvili ve Hazine bonolarından elde edilen faiz geliri ve alım satım kazançları,
  • 1 Ocak 2006 tarihinden önce ihraç edilen özel sektör tahvil ve bonolarının faiz ve alım satım kazançları,
  • Tam mükellef kurumlar tarafından yurt dışında ihraç edilen tahvillerden elde edilen faiz geliri ve alım satım kazançları,
  • Tam mükellef varlık kiralama şirketleri ve Hazine Müsteşarlığı Varlık Kiralama A.Ş. tarafından yurt dışında ihraç edilen kira sertifikalarından elde edilen gelirler,
  • 1 Ocak 2006 tarihinden sonra banka ve aracı kurum aracılığı olmaksızın ihraç edilen özel sektör tahvillerinden sağlanan alım satım kazançları,
  • Eurobondlardan elde edilen kupon faizleri, itfasında sağlanan gelirler ve bu menkul kıymetlerin vadesinden önce elden çıkarılmasından sağlanan kazançlar,
  • Hisse senedi temettü gelirleri,
  • Alacak faizi,
  • Yabancı hisse senedi alım satım kazançları,
  • Yabancı tahvil faiz ve alım satım kazançları,
  • Yurt dışındaki yatırım fonlarından sağlanan kazançlar,
  • Yurt dışındaki bankalardan elde edilen mevduat faizleri.

D. Beyan edilmeyecek menkul kıymet gelirleri


Aşağıdaki gelir ve kazançlar, Gelir Vergisi Kanunu’nun geçici 67. maddesi kapsamında stopaja tabi tutulması veya Kanun’un diğer maddeleri uyarınca gelir vergisinden istisna olarak değerlendirilmesi nedeniyle, yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilmezler. Diğer gelirler için beyanname verilmesi halinde de bu gelirler beyannameye dahil edilmez, dolayısıyla bu gelirler üzerinden ilave bir vergi ödenmez.

  • 1 Ocak 2006 tarihinden önce satın alınan tam mükellef kurumlara ait hisse senetlerinin (BİST’de işlem gören veya görmeyen) elden çıkarılmasından sağlanan kazançlar,
  • 1 Ocak 2006 tarihinden sonra alınmış tam mükellef kurumlara ait olan ve BİST’de işlem gören hisse senetlerinin elden çıkarılmasından sağlanan alım satım kazançları,
  • 1 Ocak 2006 tarihinden sonra alınmış olan ve BİST’de işlem görmeyen tam mükellef kurumlara ait hisse senetlerinin en az 2 yıl elde tutulduktan sonra elden çıkarılmasından sağlanan kazançlar,
  • Stopaja tabi tutulmuş olmak şartıyla;
    • 1 Ocak 2006 tarihinden sonra ihraç edilmiş olan Devlet tahvili, Hazine bonosu ve Devlet iç borçlanma senetlerinden elde edilen faiz geliri ve alım satım kazançları,
    • 1 Ocak 2006 tarihinden sonra Türkiye’de ihraç edilmiş olan özel sektör tahvil ve bonolarından elde edilen faiz geliri ve alım satım kazançları,
    • Tam mükellef varlık kiralama şirketleri ile Hazine Müsteşarlığı Varlık Kiralama A.Ş. tarafından Türkiye’de ihraç edilen kira sertifikalarından elde edilen kâr payı gelirleri,
    • Menkul kıymet yatırım fonu katılma belgelerinin fona iadesinden elde edilen gelirler,
    • Borsa yatırım fonu katılma belgelerinin elden çıkarılmasından sağlanan kazançlar,
    • Yurt içi bankalardan elde edilen mevduat faizleri,
    • Katılım bankalarınca kâr ve zarara katılma hesabı karşılığında ödenen kâr payları,
    • Repo gelirleri,
  • Borsa İstanbul Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasasında (VİOP) veya VİOP dışında, banka ve aracı kurum aracılığıyla satın alınan kontratlardan sağlanan kazançlar,
  • BİST’de işlem gören varantlardan sağlanan kazançlar,
  • Menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının ödünç işlemlerinden sağlanan getiriler.