II. Beyana ve tevkifata tabi olan/olmayan menkul kıymet gelirleri
Gelir Vergisi Kanunu’nun geçici 67. maddesi kapsamında genel olarak menkul kıymetlerden elde edilen kazanç ve iratlar tevkifat yoluyla vergilendirilmekle birlikte, bazı menkul kıymet gelirleri tevkifat uygulaması kapsamı dışında tutulmuştur. Bir kısım menkul kıymet gelirleri ise tevkifat kapsamında olmakla birlikte, tevkifatın oranı %0 (sıfır) olarak belirlenmiştir.
Örneğin 01.01.2006 tarihinden sonra BİST’ten alınan hisse senetlerinin satışından sağlanan kazanç tevkifata tabidir. Ancak bu tevkifatın oranı, menkul kıymet yatırım ortaklığı hisse senetlerinden elde edilenler hariç olmak üzere Bakanlar Kurulu tarafından %0 olarak belirlenmiştir.
Tam mükellef gerçek kişilerin, aşağıda yer verilen ve Gelir Vergisi Kanunu’nun geçici 67. maddesi kapsamında stopaja tabi tutulan gelirler için ayrıca beyanname vermelerine gerek yoktur. Başka bir ifade ile tam mükellef bireysel yatırımcılar için banka veya aracı kurum tarafından kesilen vergiler, oranı %0 olarak belirlenmiş olsa da nihai vergi olarak kabul edilmektedir. Bu nedenle stopaj yolu ile vergilendirilmiş olan gelirlerin tutarı ne olursa olsun ayrıca beyan edilmesine gerek yoktur.
A. Tevkifata tabi tutulan gelir ve kazançlar ile tevkifat oranları
Aşağıda bireysel yatırımcıların 2022 yılında elde ettiği ve vergi kesintisine tabi olan menkul kıymet işlemleri ile uygulanan vergi kesintisi oranlarına yer verilmektedir. Kanun, Bakanlar Kurulu Kararı veya Cumhurbaşkanı Kararı ile tevkifat oranı sıfır olarak belirlenen menkul kıymetlerden yatırımcılar tarafından elde edilen gelirlerden kesinti yoluyla vergi ödenmediği için, söz konusu menkul kıymet işlemleri aşağıdaki listeye dahil edilmemiştir:
| Menkul kıymet işlemleri | Stopaj oranı |
| 1 Ocak 2006 tarihinden sonra alınmış olan Borsa İstanbul’da (BİST) işlem gören menkul kıymet yatırım ortaklığı (MKYO) hisse senetlerinin 1 yıldan daha az süre elde tutulduktan sonra satılmasından sağlanan kazançlar | %10 |
| 1 Ocak 2006 tarihinden sonra ihraç edilmiş olan Devlet tahvili ve Hazine bonolarından elde edilen faiz gelirleri ve alım satım kazançları (Hazine ve Maliye Bakanlığınca ihraç edilen altına dayalı devlet iç borçlanma senetleri ile 22.12.2021-30.06.2023 tarihleri arasında iktisap edilen Devlet tahvili ve Hazine bonolarından elde edilen faiz gelirleri ve alım satım kazançları hariç) | %10 |
| SPK tarafından onaylanmış finansman bonolarının (24.05.2020 tarihinden itibaren iktisap edilenler) faiz ve alım satım kazançları | %15 |
| 23.12.2020-30.06.2023 tarihleri arasında iktisap edilen, bankalar tarafından ihraç edilen tahvil ve bonolardan elde edilen faiz ve alım satım kazançları (Vadesi/elde tutma süresi 1 yıldan fazla olanlar hariç) | 6 aya kadar %5, 1 yıla kadar %3 |
| 28.06.2022-30.06.2023 tarihleri arasında iktisap edilen, ipotek finansmanı kuruluşları (bu şirketlerin kurucusu olduğu varlık finansmanı fonları ve konut finansmanı fonları dahil) tarafından ihraç edilen, varlığa dayalı menkul kıymetler, ipoteğe dayalı menkul kıymetler, ipotek teminatlı menkul kıymetler ve varlık teminatlı menkul kıymetlerden elde edilen faiz ve alım satım kazançları | %5 |
| Türkiye’de ihraç edilen diğer özel sektör tahvil ve bonolarının faiz ve alım satım kazançları, (1 Ocak 2006 tarihinden önce ihraç edilenlerin satışından sağlanan kazançlar hariç) | %10 |
| Tam mükellef varlık kiralama şirketleri tarafından Türkiye’de ihraç edilen bir yıldan kısa vadeli kira sertifikalarının (24.05.2020 tarihinden itibaren iktisap edilenler) kâr payları ve alım satım kazançları | %15 |
| 23.12.2020-30.06.2023 tarihleri arasında iktisap edilen, fon kullanıcısının bankalar olduğu varlık kiralama şirketleri tarafından ihraç edilen kira sertifikalarından elde edilen kâr payı ve alım satım kazançları (Vadesi/elde tutma süresi 1 yıldan fazla olanlar hariç) | 6 aya kadar %5, 1 yıla kadar %3 |
| Türkiye’de ihraç edilen diğer kira sertifikalarından elde edilen kâr payları ve alım satım kazançları (Hazine Müsteşarlığı Varlık Kiralama A.Ş. tarafından ihraç edilen; altına dayalı kira sertifikaları ve 22.12.2021-30.06.2023 tarihleri arasında iktisap edilen kira sertifikalarından elde edilen kâr payı ve alım satım kazançları hariç) | %10 |
| Tam mükellef kurumlar tarafından yurt dışında ihraç edilen ve vadesi 3 yıldan daha az olan tahvillerden elde edilen faiz gelirleri | 1 yıla kadar %7, 1-3 yıl arası %3 |
| Tam mükellef varlık kiralama şirketleri tarafından yurt dışında ihraç edilen ve vadesi 3 yıldan daha az olan kira sertifikalarından elde edilen kâr payları | 1 yıla kadar %7, 1-3 yıl arası %3 |
| Menkul kıymet yatırım fonu katılma belgelerinin fona iadesinden elde edilen gelirler (Sürekli olarak portföyünün en az %51'i BİST’te işlem gören hisse senetlerinden oluşan yatırım fonu katılma belgelerinin, bir yıldan fazla süreyle elde tutulduktan sonra satılmasından elde edilen gelirler, hisse senedi yoğun fonlardan elde edilen gelirler, iki yıldan fazla süreyle elde tutulan girişim sermayesi yatırım fonu ve gayrimenkul yatırım fonu katılma paylarından elde edilen gelirler ile 23.12.2020-30.06.2023 tarihleri arasında iktisap edilen portföyünde Türk lirası cinsinden varlıklar bulunan yatırım fonlarından elde edilen gelirler hariç) | %10 |
| Borsa yatırım fonu katılma belgelerinin elden çıkarılmasından sağlanan kazançlar (Devamlı olarak fon toplam değerinin en az %80’i, MKYO hisse senetleri hariç olmak üzere BİST’te işlem gören hisse senetlerinden oluşan borsa yatırım fonları ile 23.12.2020-30.06.2023 tarihleri arasında iktisap edilen portföyünde Türk lirası cinsinden varlıklar bulunan borsa yatırım fonlarından sağlananlar hariç) | %10 |
| Mevduat faizleri | Döviz cinsine ve vadeye göre %0 ile %20 arasında |
| Katılım bankalarınca kâr ve zarara katılma hesabı karşılığında ödenen kâr payları | Döviz cinsine ve vadeye göre %10 ile %20 arasında |
| Repo gelirleri | %15 |
| Hisse senedi kâr payları üzerinden kâr payını dağıtan kurum tarafından (MKYO, GYO ve girişim sermayesi yatırım ortaklığı hisse senetleri hariç) | %10 |
| Borsa İstanbul Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasasında (VİOP) veya VİOP dışında (Türkiye’de) banka ve aracı kurum aracılığıyla satın alınan kontratlardan sağlanan kazançlar (Hisse senetlerine veya hisse senedi endekslerine dayalı kontratlardan sağlanan kazançlar hariç) | %10 |
| Menkul kıymet (hisse senetleri hariç) veya diğer sermaye piyasası araçlarının ödünç işlemlerinden sağlanan getiriler | %10 |
1. Borsada işlem gören hisse senetleri
1 Ocak 2006 tarihinden önce iktisap edilen (edinilen) hisse senetlerinden sağlanan alım satım kazançları stopaja tabi değildir.
Bu tarihten sonra iktisap edilen ve Borsa İstanbul’da (BİST) işlem gören menkul kıymet yatırım ortaklığı (MKYO) dışındaki hisse senetlerinin elden çıkarılmasından sağlanan kazançlar üzerinden, banka veya aracı kurum tarafından yapılacak stopajın oranı %0 olarak belirlenmiştir. Buna göre sözü geçen hisse senetlerinden 2022 yılında elde edilen alım satım kazançları üzerinden ilgili banka ve aracı kurum tarafından stopaj yapılmamaktadır.
MKYO hisse senetlerinin 2022 yılında elden çıkarılmasından sağlanan kazançlar ise %10 oranında stopaja tabidir. Ancak bu hisse senetlerinin 1 yıldan fazla süreyle elde tutulduktan sonra satılması durumunda, kazanç üzerinden stopaj yapılmaz.
2. Devlet tahvili, Hazine bonosu ve Darphane sertifikaları
Altına dayalı Devlet iç borçlanma senetlerinden, Hazine ve Maliye Bakanlığı Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü tarafından halka arz yoluyla ihracı gerçekleştirilen Darphane sertifikalarından ve 22.12.2021-30.06.2023 arasında iktisap edilen Devlet tahvili ve Hazine bonolarından elde edilen faiz ve alım satım kazançları için stopaj oranı %0 (sıfır) olarak uygulanmaktadır.
1 Ocak 2006 tarihinden sonra ihraç edilen yukarıdakiler dışındaki Devlet tahvili ve Hazine bonolarından elde edilen faiz gelirleri ile bu menkul kıymetlerin vadesinden önce elden çıkarılmasından 2022 yılında sağlanan kazançlar üzerinden, banka veya aracı kurum tarafından %10 oranında vergi tevkifatı (stopaj) yapılmaktadır.
2006 yılından önce ihraç edilenlerden elde edilen gelirler üzerinden ise stopaj yapılmaz.
3. Özel sektör tahvilleri
a. Türkiye’de ihraç edilenler
SPK tarafından onaylanmış finansman bonolarından (24.05.2020 tarihinden itibaren iktisap edilenler) elde edilen faiz ve alım satım kazançlarında stopaj oranı %15 olarak uygulanmaktadır.
23.12.2020-30.06.2023 tarihleri arasında iktisap edilen, bankalar tarafından ihraç edilen tahvil ve bonolardan elde edilen faiz gelirleri üzerinden ise aşağıdaki oranlarda stopaj yapılmaktadır:
• Vadesi 6 aya kadar (6 ay dahil) olanlar %5,
• Vadesi 1 yıla kadar (1 yıl dahil) olanlar %3,
• Vadesi 1 yıldan uzun olanlar %0.
Aynı tarihler arasında iktisap edilen, bankalar tarafından ihraç edilen tahvil ve bonolardan sağlanan alım satım kazançlarında stopaj oranları aşağıdaki şekilde uygulanmaktadır:
• 6 aydan az süreyle (6 ay dahil) elde tutulanların elden çıkarılmasından doğan kazançlardan %5,
• 1 yıldan az süreyle (1 yıl dahil) elde tutulanların elden çıkarılmasından doğan kazançlardan %3,
• 1 yıldan fazla süreyle elde tutulanların elden çıkarılmasından doğan kazançlardan %0.
Diğer taraftan 28.06.2022-30.06.2023 tarihleri arasında iktisap edilen, ipotek finansmanı kuruluşları (bu şirketlerin kurucusu olduğu varlık finansmanı fonları ve konut finansmanı fonları dahil) tarafından ihraç edilen, varlığa dayalı menkul kıymetler, ipoteğe dayalı menkul kıymetler, ipotek teminatlı menkul kıymetler ve varlık teminatlı menkul kıymetlerden sağlanan gelir ve kazançlardan %5 oranında tevkifat yapılmaktadır.
1 Ocak 2006 tarihinden sonra ihraç edilmiş olan yukarıdakiler dışındaki özel sektör tahvillerinden bireysel yatırımcılar tarafından elde edilen faiz gelirleri ve alım satım kazançları ise %10 oranında stopaja tabidir.
b. Yurt dışında ihraç edilenler
Tam mükellef kurumlar tarafından yurt dışında döviz cinsinden ihraç edilen tahvillerin faiz gelirlerine uygulanan tevkifat oranı tahvilin vadesine göre değişmektedir. 842 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı’yla (RG: 21.03.2019), bu gelirler üzerinden yapılması gereken tevkifat oranları aşağıdaki şekilde belirlenmiştir:
| Gelir türü | Tevkifat oranı |
| Vadesi 1 yıla kadar olanlardan elde edilen faizlerden | %7 |
| Vadesi 1 yıl ile 3 yıl arası olanlardan elde edilen faizlerden | %3 |
| Vadesi 3 yıl ve daha uzun olanlardan elde edilen faizlerden | %0 |
4. Varantlar
Varantların elden çıkarılmasından sağlanan kazançlar GVK geçici 67. madde kapsamında stopaja tabidir. Ancak bu stopajın oranı, dayanak varlığı hisse senedi veya hisse senedi endeksi olan varantların BİST’te elden çıkarılmasından sağlanan kazançlar için %0 (sıfır) olarak belirlenmiştir.
5. Kira sertifikaları
a. Türkiye’de ihraç edilenler
Bir yıldan kısa vadeli kira sertifikalarından (24.05.2020 tarihinden itibaren iktisap edilenler) elde edilen kâr payı ve alım satım kazançları için stopaj oranı %15 olarak belirlenmiştir.
4749 sayılı Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanun uyarınca kurulan varlık kiralama şirketlerince (Hazine Müsteşarlığı Varlık Kiralama A.Ş.) ihraç edilen altına dayalı kira sertifikalarından elde edilen kâr payı ve alım satım kazançları için stopaj oranı %0 (sıfır) olarak uygulanmaktadır. Aynı Kanun kapsamında kurulan varlık kiralama şirketleri tarafından ihraç edilen ve 22.12.2021 ile 30.06.2023 (bu tarih dahil) arasında iktisap edilen kira sertifikalarından elde edilen kâr payı ve alım satım kazançlarındaki stopaj oranı da %0 olarak belirlenmiştir.
Bunun yanında; 23.12.2020-30.06.2023 tarihleri arasında iktisap edilen, fon kullanıcısının bankalar olduğu varlık kiralama şirketleri tarafından ihraç edilen kira sertifikalarından elde edilen kâr payı gelirleri üzerinden aşağıdaki oranlarda stopaj yapılmaktadır:
• Vadesi 6 aya kadar (6 ay dahil) olanlar %5,
• Vadesi 1 yıla kadar (1 yıl dahil) olanlar %3,
• Vadesi 1 yıldan uzun olanlar %0.
Aynı tarihler arasında iktisap edilen, fon kullanıcısının bankalar olduğu varlık kiralama şirketleri tarafından ihraç edilen kira sertifikalarından sağlanan alım satım kazançlarında ise stopaj oranları aşağıdaki şekilde uygulanmaktadır:
• 6 aydan az süreyle (6 ay dahil) elde tutulanların elden çıkarılmasından doğan kazançlardan %5,
• 1 yıldan az süreyle (1 yıl dahil) elde tutulanların elden çıkarılmasından doğan kazançlardan %3,
• 1 yıldan fazla süreyle elde tutulanların elden çıkarılmasından doğan kazançlardan %0.
Tam mükellef varlık kiralama şirketleri tarafından Türkiye’de ihraç edilen yukarıdakiler dışındaki kira sertifikalarından tam mükellef bireysel yatırımcılar tarafından elde edilen gelir ve kazançlar ise %10 oranında stopaja tabidir.
b. Yurt dışında ihraç edilenler
Tam mükellef varlık kiralama şirketleri tarafından yurt dışında ihraç edilen kira sertifikalarından elde edilen gelirlere uygulanan tevkifat oranı, kira sertifikasının vadesine göre değişmektedir. 842 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı’yla (RG: 21.03.2019), bu gelirler üzerinden yapılması gereken tevkifat oranları aşağıdaki şekilde belirlenmiştir:
| Gelir türü | Tevkifat oranı |
| Vadesi 1 yıla kadar olanlardan sağlanan gelirlerden | %7 |
| Vadesi 1 yıl ile 3 yıl arası olanlardan sağlanan gelirlerden | %3 |
| Vadesi 3 yıl ve daha uzun olanlardan sağlanan gelirlerden | %0 |
4749 sayılı Kanun uyarınca kurulan varlık kiralama şirketlerince (Hazine Müsteşarlığı Varlık Kiralama A.Ş.) yurt dışında ihraç edilen kira sertifikalarından elde edilen kâr payı gelirlerinde ise stopajın oranı %0 (sıfır) olarak uygulanmaktadır.
c. Yatırım fonu ve repo gelirleri ile mevduat faizi ve katılım bankaları tarafından ödenen kâr payları
a. Yatırım fonu kar payları
Sürekli olarak portföyünün en az %51'i BİST’te işlem gören hisse senetlerinden oluşan yatırım fonlarının katılma belgelerinin, tam mükellef gerçek kişiler tarafından bir yıldan fazla süreyle elde tutulduktan sonra satılmasından sağlanan kazançlar tevkifat uygulaması kapsamı dışında tutulmuştur.
Devamlı olarak fon toplam değerinin en az %80’i, BİST’te işlem gören hisse senetlerinden (MKYO hisse senetleri hariç) oluşan hisse senedi yoğun fonların katılma belgelerinden elde edilen gelirler üzerinden yapılan stopajın oranı ise %0 (sıfır) olarak belirlenmiştir.
İki yıldan fazla süreyle elde tutulan girişim sermayesi yatırım fonu ve gayrimenkul yatırım fonu katılma paylarından elde edilen gelirlerdeki stopaj oranı ise 4 Eylül 2021 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere %0 olarak belirlenmiştir.
Diğer taraftan 23.12.2020-30.06.2023 tarihleri arasında iktisap edilen, (değişken, karma, eurobond, dış borçlanma, yabancı, serbest fonlar ile unvanında döviz ifadesi geçen yatırım fonları hariç) yatırım fonlarından elde edilen gelirlerin stopaj oranı da %0’a indirilmiştir.
Tam mükellef gerçek kişilerin, yukarıda belirtilenler dışındaki menkul kıymet yatırım fonu katılma belgelerinden 2022 yılında elde ettikleri kazançlar %10 oranında stopaja tabidir.
b. Repo gelirleri
2022 yılında elde edilen repo gelirleri üzerinden ise %15 oranında tevkifat yapılması gerekmektedir.
c. Mevduat faizleri ve katılım bankalarınca ödenen kâr payları
Bankalar arası mevduat ile aracı kurumların borsa para piyasasında değerlendirdikleri kendilerine ait paralara yürütülen faizler hariç olmak üzere, mevduat hesaplarına yürütülen faizler ile katılım bankalarınca katılma hesaplarına ödenen kâr paylarından yapılması gereken tevkifat oranları aşağıdaki gibidir.
► Döviz tevdiat hesaplarına yürütülen faizler ile katılım bankalarınca döviz katılma hesaplarına ödenen kâr payları:
842 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı (RG: 21.03.2019) ile döviz tevdiat hesaplarına yürütülen faizler ile döviz katılma hesaplarına ödenen kâr payları üzerinden yapılacak tevkifatın oranları değiştirilmiştir. Buna göre, 21 Mart 2019 tarihinden itibaren vadesiz ve özel cari hesaplara ödenen faiz ve kâr payları ile aynı tarihten itibaren açılan veya vadesi yenilenen vadeli hesaplara ödenen faiz ve kâr paylarına uygulanacak tevkifat oranları aşağıdadır:
|
| Tevkifat oranı |
| Vadesiz ve ihbarlı hesaplar ile 1 yıla kadar (1 yıl dahil) vadeli hesaplarda | %20 |
| 1 yıldan uzun vadeli hesaplarda | %18 |
► Mevduat faizleri:
3032 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı (RG: 30.09.2020) ile Türk lirası mevduat hesaplarından elde edilen faizler üzerinden yapılan tevkifat oranları geçici süreyle düşürülmüş daha sonra bu uygulamanın süresi birkaç kez uzatılmıştır. Buna göre 30 Eylül 2020 ile 30 Haziran 2023 tarihleri arasında (bu tarih dahil) açılan veya vadesi bu tarihler arasında yenilenen mevduat hesaplarına ödenecek faizlere aşağıdaki tevkifat oranları uygulanacaktır:
|
| Tevkifat oranı |
| Vadesiz ve ihbarlı hesaplar ile 6 aya kadar (6 ay dahil) vadeli hesaplarda | %5 |
| 1 yıla kadar (1 yıl dahil) vadeli hesaplarda | %3 |
| 1 yıldan uzun vadeli hesaplarda | %0 |
Yeni bir uzatma yapılmadığı taktirde yukarıdaki sürenin sona erdiği tarihi izleyen günden (1 Temmuz 2023) itibaren açılan veya vadesi yenilenen hesaplara ödenen faizlerden ise aşağıdaki oranlarda tevkifat yapılacaktır:
|
| Tevkifat oranı |
| Vadesiz ve ihbarlı hesaplar ile 6 aya kadar (6 ay dahil) vadeli hesaplarda | %15 |
| 1 yıla kadar (1 yıl dahil) vadeli hesaplarda | %12 |
| 1 yıldan uzun vadeli hesaplarda | %10 |
Diğer taraftan 1015 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı (RG: 01.05.2019) ile enflasyon oranına bağlı olarak değişken faiz oranı uygulanan 1 yıldan uzun vadeli mevduat faizlerine ilişkin tevkifat oranı %0 (sıfır) olarak belirlenmiştir. Söz konusu oran 1 Mayıs 2019 tarihinden itibaren açılan vadeli hesaplara ödenecek faizler için uygulanmaktadır.
Kur korumalı vadeli mevduat hesapları ile döviz tevdiat hesaplarından dönüşüm kuru üzerinden Türk lirasına çevrilen mevduat hesaplarından elde edilen faizler ile altın cinsinden mevduat hesaplarından dönüşüm fiyatı üzerinden Türk lirasına çevrilen mevduat hesaplarından elde edilen faizlerde ise tevkifat oranı %0 olarak uygulanmaktadır.
► Katılım bankalarınca katılma hesaplarına ödenen kâr payları:
3032 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı (RG: 30.09.2020) ile katılım bankalarınca katılma hesaplarına ödenen kâr paylarına uygulanan tevkifat oranları geçici süreyle düşürülmüş daha sonra bu uygulamanın süresi birkaç kez uzatılmıştır. Buna göre 30 Eylül 2020 ile 30 Haziran 2023 tarihleri arasında (bu tarih dahil) açılan veya vadesi yenilenen katılma hesaplarına ödenen kâr paylarına aşağıdaki tevkifat oranları uygulanacaktır:
|
| Tevkifat oranı |
| Vadesiz, ihbarlı ve özel cari hesaplar ile 6 aya kadar (6 ay dahil) vadeli hesaplarda | %5 |
| 1 yıla kadar (1 yıl dahil) vadeli hesaplarda | %3 |
| 1 yıldan uzun vadeli hesaplarda | %0 |
Yeni bir uzatma yapılmadığı taktirde yukarıdaki sürenin sona erdiği tarihi izleyen günden (1 Temmuz 2023) itibaren açılan veya vadesi yenilenen katılma hesaplarına ödenen kâr paylarından ise aşağıdaki oranlarda tevkifat yapılacaktır:
|
| Tevkifat oranı |
| Vadesiz, ihbarlı ve özel cari hesaplar ile 6 aya kadar (6 ay dahil) vadeli hesaplarda | %15 |
| 1 yıla kadar (1 yıl dahil) vadeli hesaplarda | %12 |
| 1 yıldan uzun vadeli hesaplarda | %10 |
Kur korumalı katılma hesapları ile döviz cinsinden katılım fonu hesaplarından dönüşüm kuru üzerinden Türk lirasına çevrilen katılma hesaplarından elde edilen kâr payları ile altın cinsinden katılım fonu hesaplarından dönüşüm fiyatı üzerinden Türk lirasına çevrilen katılma hesaplarından elde edilen kâr paylarında ise tevkifat oranı %0 olarak uygulanmaktadır.
B. Tevkifat yapılmayan menkul kıymet gelirleri
Aşağıda bireysel yatırımcıların 2022 yılında elde ettiği ve vergi kesintisine tabi tutulmayan menkul kıymet işlemleri yer almaktadır. Kanun, Bakanlar Kurulu Kararı veya Cumhurbaşkanı Kararı ile tevkifat oranı sıfır olarak belirlenen menkul kıymetlerden yatırımcılar tarafından elde edilen gelirlerden kesinti yoluyla vergi ödenmediği için, söz konusu menkul kıymet işlemleri de aşağıdaki listeye dahil edilmiştir.
- 01.01.2006 tarihinden önce satın alınan tam mükellef kurumlara ait hisse senetlerinin elden çıkarılmasından sağlanan kazançlar,
- 01.01.2006 tarihinden sonra alınmış olan ve BİST’te işlem gören hisse senetlerinden elde edilen alım satım kazançları, (MKYO hisse senetleri hariç)
- 01.01.2006 tarihinden sonra alınan MKYO hisse senetlerinin, 1 yıldan fazla süreyle elde tutulduktan sonra satılmasından sağlanan kazançlar,
- 01.01.2006 tarihinden sonra alınmış olan ve BİST’te işlem görmeyen tam mükellef kurumlara ait hisse senetlerinin elden çıkarılmasından sağlanan kazançlar,
- MKYO, GYO ve girişim sermayesi yatırım ortaklığı hisse senedi kâr payları,
- 01.01.2006 tarihinden önce ihraç edilen Devlet tahvili ve Hazine bonolarından elde edilen faiz geliri ve alım satım kazançları,
- Hazine ve Maliye Bakanlığınca ihraç edilen altına dayalı devlet iç borçlanma senetlerinden elde edilen faiz gelirleri ve alım satım kazançları,
- Hazine ve Maliye Bakanlığı Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü tarafından halka arz yoluyla ihracı gerçekleştirilen Darphane sertifikalarından elde edilen gelir ve kazançlar,
- 22.12.2021-30.06.2023 tarihleri arasında iktisap edilen Devlet tahvili ve Hazine bonolarından elde edilen faiz gelirleri ve alım satım kazançları,
- 01.01.2006 tarihinden önce ihraç edilen özel sektör tahvillerinin satışından sağlanan kazançlar,
- 23.12.2020-30.06.2023 tarihleri arasında iktisap edilen, bankalar tarafından ihraç edilen ve vadesi/elde tutma süresi bir yıldan uzun olan tahvil ve bonolardan elde edilen faiz ve alım satım kazançları,
- Tam mükellef kurumlar tarafından yurt dışında ihraç edilen, vadesi 3 yıl ve daha uzun olan tahvillerden elde edilen faiz gelirleri,
- Tam mükellef kurumlar tarafından yurt dışında ihraç edilen tahvillerden sağlanan alım satım kazançları,
- 23.12.2020-30.06.2023 tarihleri arasında iktisap edilen, fon kullanıcısının bankalar olduğu varlık kiralama şirketleri tarafından ihraç edilen ve vadesi/elde tutma süresi bir yıldan uzun olan kira sertifikalarından elde edilen kâr payları ve alım satım kazançları,
- Tam mükellef varlık kiralama şirketleri tarafından yurt dışında ihraç edilen, vadesi 3 yıl ve daha uzun olan kira sertifikalarından elde edilen kâr payları,
- Tam mükellef varlık kiralama şirketleri tarafından yurt dışında ihraç edilen kira sertifikalarından sağlanan alım satım kazançları,
- Hazine Müsteşarlığı Varlık Kiralama A.Ş. tarafından yurt içinde ihraç edilen altına dayalı kira sertifikalarından elde edilen kâr payları ve alım satım kazançları,
- Hazine Müsteşarlığı Varlık Kiralama A.Ş. tarafından yurt içinde ihraç edilen ve 22.12.2021 ile 30.06.2023 tarihleri arasında iktisap edilen kira sertifikalarından elde edilen kâr payları ve alım satım kazançları,
- Hazine Müsteşarlığı Varlık Kiralama A.Ş. tarafından yurt dışında ihraç edilen kira sertifikalarından elde edilen kâr payları ve alım satım kazançları,
- Sürekli olarak portföyünün en az %51’i BİST’te işlem gören hisse senetlerinden oluşan yatırım fonlarının, 1 yıldan fazla süreyle elde tutulan katılma belgelerinden elde edilen gelirler,
- Devamlı olarak fon toplam değerinin en az %80’i menkul kıymet yatırım ortaklıkları hisse senetleri hariç olmak üzere BİST’te işlem gören hisse senetlerinden oluşan; yatırım fonlarının (hisse senedi yoğun fon) katılma belgeleri ve borsa yatırım fonlarından elde edilen gelirler,
- İki yıldan fazla süreyle elde tutulan girişim sermayesi yatırım fonu ve gayrimenkul yatırım fonu katılma paylarından elde edilen gelirler,
- 23.12.2020-30.06.2023 tarihleri arasında iktisap edilen, (değişken, karma, eurobond, dış borçlanma, yabancı, serbest fonlar ile unvanında döviz ifadesi geçen yatırım fonları hariç) yatırım fonlarından elde edilen gelirler,
- Eurobond faizleri, itfa sırasında elde edilen gelirler ile alım satım kazançları,
- 30.09.2020 ile 30.06.2023 tarihleri arasında (bu tarih dahil) açılan veya vadesi bu tarihler arasında yenilenen, 1 yıldan uzun vadeli Türk lirası mevduat ve katılma hesaplarından elde edilen faizler ve kâr payları,
- Enflasyon oranına bağlı olarak değişken faiz oranı uygulanan 1 yıldan uzun vadeli Türk lirası mevduat hesaplarından elde edilen faizler,
- Kur korumalı vadeli mevduat hesapları ile döviz tevdiat hesaplarından dönüşüm kuru üzerinden Türk lirasına çevrilen mevduat hesaplarından elde edilen faizler,
- Altın cinsinden mevduat hesaplarından dönüşüm fiyatı üzerinden Türk lirasına çevrilen mevduat hesaplarından elde edilen faizler,
- Kur korumalı katılma hesapları ile döviz cinsinden katılım fonu hesaplarından dönüşüm kuru üzerinden Türk lirasına çevrilen katılma hesaplarından elde edilen kâr payları,
- Altın cinsinden katılım fonu hesaplarından dönüşüm fiyatı üzerinden Türk lirasına çevrilen katılma hesaplarından elde edilen kâr payları,
- BİST’te işlem gören ve dayanak varlığı hisse senedi veya hisse senedi endeksi olan varantlardan sağlanan kazançlar,
- Borsa İstanbul Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasasında (VİOP) veya VİOP dışında (Türkiye’de) banka ve aracı kurum aracılığıyla hisse senetlerine veya hisse senedi endekslerine dayalı kontratlardan sağlanan kazançlar,
- Hisse senetlerinin ödünç işlemlerinden sağlanan getiriler,
- Alacak faizi,
- Yabancı hisse senedi alım satım kazançları,
- Yabancı tahvil faiz ve alım satım kazançları,
- Yurt dışındaki yatırım fonlarından sağlanan kazançlar,
- Yurt dışındaki bankalardan elde edilen mevduat faizleri.
C. Beyan edilmesi gereken menkul kıymet gelirleri
Bireysel yatırımcılar tarafından aşağıda sayılan menkul kıymetlerden 2022 yılında elde edilen gelir ve kazançlar için gelir vergisi beyannamesi verilmesi, başka gelirler dolayısıyla beyanname veriliyorsa bu gelir ve kazançların da beyannameye dahil edilmesi gerekmektedir.
- 1 Ocak 2006 tarihinden sonra satın alınan, hisseleri BİST’te işlem görmeyen tam mükellef kurumlara ait hisse senetlerinin 2 yıldan daha kısa sürede elden çıkarılmasından sağlanan kazançlar,
- 1 Ocak 2006 tarihinden önce ihraç edilen Devlet tahvili ve Hazine bonolarından elde edilen faiz geliri ve alım satım kazançları,
- 1 Ocak 2006 tarihinden önce ihraç edilen özel sektör tahvil ve bonolarının faiz gelirleri ve alım satım kazançları,
- Tam mükellef kurumlar tarafından yurt dışında ihraç edilen tahvillerden elde edilen faiz geliri ve alım satım kazançları,
- Tam mükellef varlık kiralama şirketleri ve Hazine Müsteşarlığı Varlık Kiralama A.Ş. tarafından yurt dışında ihraç edilen kira sertifikalarından elde edilen kâr payı ve alım satım kazançları,
- Banka ve aracı kurum aracılığı olmaksızın ihraç edilen özel sektör tahvillerinden sağlanan alım satım kazançları,
- Eurobondlardan elde edilen kupon faizleri, itfasında sağlanan gelirler ve bu menkul kıymetlerin vadesinden önce elden çıkarılmasından sağlanan kazançlar,
- Hisse senedi temettü gelirleri,
- Alacak faizi,
- Yabancı hisse senedi alım satım kazançları,
- Yabancı tahvil faiz ve alım satım kazançları,
- Yurt dışındaki yatırım fonlarından sağlanan kazançlar,
- Yurt dışındaki bankalardan elde edilen mevduat faizleri.
D. Beyan edilmeyecek menkul kıymet gelirleri
Aşağıdaki gelir ve kazançlar, Gelir Vergisi Kanunu’nun geçici 67. maddesi kapsamında stopaja tabi tutulması veya Kanun’un diğer maddeleri uyarınca gelir vergisinden istisna olarak değerlendirilmesi nedeniyle, yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilmezler. Diğer gelirler için beyanname verilmesi halinde de bu gelirler beyannameye dahil edilmez, dolayısıyla bu gelirler üzerinden ilave bir vergi ödenmez.
- 1 Ocak 2006 tarihinden önce satın alınan tam mükellef kurumlara ait hisse senetlerinin (BİST’te işlem gören veya görmeyen) elden çıkarılmasından sağlanan kazançlar,
- 1 Ocak 2006 tarihinden sonra alınmış tam mükellef kurumlara ait olan ve BİST’te işlem gören hisse senetlerinin elden çıkarılmasından sağlanan alım satım kazançları,
- 1 Ocak 2006 tarihinden sonra alınmış olan ve BİST’te işlem görmeyen tam mükellef kurumlara ait hisse senetlerinin en az 2 yıl elde tutulduktan sonra elden çıkarılmasından sağlanan kazançlar,
- Stopaja tabi tutulmuş olmak şartıyla;
- 1 Ocak 2006 tarihinden sonra ihraç edilmiş olan Devlet tahvili, Hazine bonosu ve Devlet iç borçlanma senetlerinden elde edilen faiz geliri ve alım satım kazançları,
- 1 Ocak 2006 tarihinden sonra Türkiye’de ihraç edilmiş olan özel sektör tahvil ve bonolarından elde edilen faiz geliri ve alım satım kazançları,
- Tam mükellef varlık kiralama şirketleri ile Hazine Müsteşarlığı Varlık Kiralama A.Ş. tarafından Türkiye’de ihraç edilen kira sertifikalarından elde edilen kâr payı gelirleri,
- Menkul kıymet yatırım fonu katılma belgelerinin fona iadesinden elde edilen gelirler,
- Borsa yatırım fonu katılma belgelerinin elden çıkarılmasından sağlanan kazançlar,
- Yurt içindeki bankalardan elde edilen mevduat faizleri,
- Katılım bankalarınca kâr ve zarara katılma hesabı karşılığında ödenen kâr payları,
- Repo gelirleri,
- Borsa İstanbul Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasasında (VİOP) veya VİOP dışında, banka veya aracı kurum aracılığıyla satın alınan kontratlardan sağlanan kazançlar,
- BİST’te işlem gören varantlardan sağlanan kazançlar, Menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının ödünç işlemlerinden sağlanan getiriler.
   |