Page 4 - EY-VG_Ekim_2020_v5

Vergide Gündem
Dr. Hakkın Demirci
Tayfun Kartal

İstifa halinde çalışanların hakları ve özellikli
durumlar

Pandemi döneminde iş sözleşmelerinin işverence feshi çok sınırlı bazı istisnalar
dışında yasak olup, çalışanların kendi iradeleriyle istifaları ise uygulamada sıklıkla
görülebilmektedir. Buna bağlı olarak da taraflar arasında bazı hak ve yükümlülükler
ortaya çıkmaktadır. Bu yazımızda çalışanların istifa etmeleri halinde hangi haklardan
yararlanıp yararlanamayacağı konusuna değineceğiz.

İstifanın geçerliliği

İstifa iş akdini sonlandıran hallerden olup, geçerli istifanın bazı unsurları taşıması gerekir.
Öncelikle istifa tek taraflı bir hukuki işlem olup istifa dilekçesinin işverene ulaşmasıyla
geçerli hale gelmektedir. Dilekçede istifa nedeni belirtilmişse işçi bu nedenle bağlı olmak
durumundadır. Dolayısıyla istifa sebebi sonradan değiştirilememektedir.

“Kıdem tazminatım ve hafta tatilimden dolayı var olan alacağım verilmek şartı ile
istifamın kabulü” gibi şartlı istifaların ise bir geçerliliği bulunmamaktadır. Şartlı
istifadaki şartı işverenin kabul etmesi durumunda bu bir istifa değil ikâle teklifi olarak
değerlendirilmelidir. İkale ise istifadan farklı olarak işçi ve işverenin bir karşılıklı
sonlandırma sözleşmesidir.

Uygulamada sıklıkla işverenler tarafından işe giriş aşamasında veya çalışma
süreci devam ederken çalışanlarından imzalı boş kağıt veya istifa dilekçesi aldıkları
görülmektedir. Bu tarz uygulamaların geçerliliği bulunmamaktadır. Bu ve benzeri
durumların işçi tarafından ispat edilmesi halinde iş sözleşmesi işçi değil işverence
feshedilmiş kabul edilmekte ve çalışan hem kıdem hem de ihbar tazminatına hak
kazanmaktadır. Bu nedenle istifanın işçi tarafından herhangi bir şarta bağlanmadan,
kendi el yazısı ve imzası ile işverene yöneltilmesi ispat açısından önem taşımaktadır.

Yargıtay bunun dışında işçinin dayandığı gerçek sebep ile istifa dilekçesindeki sebebi
de karşılaştırmaktadır. Verilen kararlarda mahkemenin işçinin ayrılmasının haklı olup
olmadığını araştırması ve buna göre karar vermesi gerektiği belirtilmekte; örneğin
işyerinde hizmet süresi itibarıyla belirli hakları kazanmış bir kişinin hayatın olağan akışı
içinde istifa ile bu hakları ortadan kaldırmasının olağan bir davranış sayılamayacağını
kabul etmektedir.

Fesih yasağına dikkat edilmeli.

Mevcut durumda pandemi nedeniyle 17.11.2020 tarihine kadar fesih yasağı
uygulanmakta olup, kapsamda olmayan haller ise şunlardır:

• 4857/25’inci maddenin birinci fıkrasının (II) numaralı bendinde ve diğer kanunların
ilgili hükümlerinde yer alan ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzeri
sebepler,
• Belirli süreli iş veya hizmet sözleşmelerinde sürenin sona ermesi,
• İşyerinin herhangi bir sebeple kapanması ve faaliyetinin sona ermesi,
• İlgili mevzuatına göre yapılan her türlü hizmet alımları ile yapım işlerinde işin sona
ermesi.

4 Ekim 2020