Page 6 - VGKasim_2018

Her ne kadar idarenin benzer durumlarda ödenen kıdem işveren tarafından hizmetleri karşılığı sağlanan bir menfaat
ve ihbar tazminatına ilişkin bir yorumu mevcut değilse de olarak nitelendirilmesi gerekecektir.
devletlerin OECD eliyle bu tür sorunların çözümünü sağlamak
amacıyla çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmalarını akdetme Bahsi geçen örnekte ilk sorun ücret olarak vergilendirmenin
iradesi gösterdikleri düşünüldüğünde, yerel mevzuatın çözüm hangi tarihte gerçekleştirileceği sorunudur. Dolayısıyla Bayan
bulmasının çok da olası olmadığı bu gibi vergi sorunlarının OECD (C), 500 adet hisse senedini tanesi 7 dolardan mı, 9 dolardan mı
tarafından yorumlandığı şekilde uygulamaya yansıtılmasının yoksa 15 dolardan mı elde etmiştir? İlke olarak, ücret, çalışanın
doğru olacağı düşünülmektedir. Ayrıca, Türkiye’nin yukarıdaki ona hukuki ve ekonomik olarak tasarruf edebildiği tarihte elde
yorumlara katılmadığı, uygulamada farklı davranacağına ilişkin edilmiş sayılmaktadır. Dolayısıyla hissenin verileceğinin taahhüt
bir şerhinin bulunmadığını da not düşmekte fayda var. edildiği tarihte henüz böyle bir tasarruftan bahsetmek mümkün
olmayacaktır.
Dolayısıyla, yukarıda OECD’nin temel aldığı yaklaşıma göre,
örnekte belirtilen 2, 3, 4 ve 5 numaralı tazminatların, son 12 Ancak, 1 Ocak 2018 tarihinde hisse senedinin fiyatı 9 dolarken,
aylık dönemle ilişkili olarak ödendiği, ancak açıkça hizmet yılıyla bu senetler Bayan (C)’nin hukuki ve ekonomik tasarrufuna
ilişkilendirilerek ödenen 1 numaralı tazminatın ise kişinin toplam geçmiştir. Bu tarih itibarıyla kişinin 4.500 dolarlık bir ücret geliri
çalışma süresi için ödenmiş olarak değerlendirilmesi gerekeceği elde ettiğini söyleyebiliriz. Ancak, kişi bir süre daha hisseleri
anlaşılmaktadır. Bu itibarla yalnızca 1 numaralı tazminatın, elinde tutmuş ve 15 dolara yükselmesiyle de elinden çıkarmıştır.
Türkiye’de hizmetin ifa edildiği sürenin, toplam çalışma Hisselerin kişinin hukuki ve ekonomik tasarrufuna geçtiği tarih
süresine bölünmesi ile elde edilecek oranın, ödeme tutarıyla ile satış tarihi arasında ortaya çıkan hisse başına
çarpılması yoluyla elde edilen tutarla sınırlı olarak Türkiye’de 6 dolarlık, toplamda 3.000 dolarlık fark değer artış kazancı
vergilendirilmesi gerekeceği düşünülmektedir. olarak nitelendirilmelidir. Dolayısıyla, burada değerlendirilmesi
6 numaralı tazminatın ise, Türkiye ile ilişkilendirilmemesi gereken iki ayrı gelir unsuru ortaya çıkmaktadır.
gerektiği anlaşılmaktadır.
İlk olarak 4.500 dolarlık gelirin, 3 yıllık bir hizmetin sonucu
Her ne kadar OECD konuya ilişkin çok açık yorumlarda olarak kişiye verildiği, bu 3 yıllık zaman diliminde Bayan (C)’nin
bulunmuş olsa da bu denli karmaşık ödemelerin bulunduğu Türkiye’de çalıştığı nispette Türkiye kaynaklı bir kazanç elde
yapılarda, ihtiyatlı davranmak adına idareden görüş (özelge) edilmiş sayılması gerekeceği düşünülmektedir. Dolayısıyla
talep edilmesinin uygun olabileceği de değerlendirilmelidir. Türkiye’de ifa edilen hizmet süresinin 3 yıllık toplam süreye
bölünmesi suretiyle elde edilen oranın, 4.500 dolar ile
3- Hisse senedi edindirme planı örneği çarpılması sonucu, Türkiye’ye isabet eden tutar bulunabilecektir.

İtalya mukimi şirkette çalışmakta olan İtalya vatandaşı Bayan Öte yandan, değer artış kazancının Türkiye’de elde edilmesinin
(C), 1 Ocak 2015 tarihinde şirket bünyesinde bir hisse senedi ne anlama geldiği yine Gelir Vergisi Kanunu’nun
edindirme planına dâhil olmuştur. Plana göre çalışana, 3 yıllık bir 7. maddesinde hüküm altına alınmıştır. İki koşuldan herhangi
sürenin sonunda hisse senetlerinin kendi kullanımına geçeceği biri gerçekleştiğinde, gelir Türkiye’de elde etmiş sayılacaktır:
belirtilerek 500 adet hisse senedi verilmesi taahhüt edilmiştir.
Hisseler bu tarihte 7 dolardan işlem görmektedir. a- İşin veya muamelenin Türkiye'de ifa edilmesi,
b- Ödemenin Türkiye’de yapılması veya ödeme yabancı
Çalışan 1 Temmuz 2016 tarihinde Türkiye’ye atanmış ve memlekette yapılmışsa Türkiye’de ödeyenin veya nam ve
31 Ocak 2017 tarihine kadar Türkiye’de çalışmış; sonrasında hesabına ödeme yapılanın hesaplarına intikal ettirilmesi
Lüksemburg’a atanmış ve 1 Şubat 2017 – 30 Kasım 2017 veya karından ayrılması.
tarihleri arasında Lüksemburg'da çalışmıştır. 1 Aralık 2017
itibarıyla İtalya’ya dönerek İtalya mukimi şirketteki görevine Dolayısıyla 3.000 dolarlık tutarın Türkiye’de vergilendirilebilmesi
başlamıştır. için ya muamele Türkiye’de gerçekleşmeliydi ya da ödeme
Türkiye’de yapılmalıydı veya Türkiye’de gider yazılmalıydı.
1 Ocak 2018 tarihi itibarıyla 9 dolardan işlem gören hisse Bu ihtimal genelde bu tür planlarda oldukça düşüktür. Çünkü
senetleri Bayan (C)’nin kullanımına geçmiş, 9 Nisan 2018 uygulamada hisseler yurt dışındaki bir banka / finansal kurum
tarihinde ise kişi hisse değerinin 15 dolara yükselmesini fırsat aracılığıyla kişiye verilir ve yine buradaki hesaplar üzerinden
bilerek hisseleri satmıştır. satılarak elden çıkarılır. Genel anlamda görevlendirme sonrası
elde edilen bu tür gelirlerin Türkiye ile ilişkilendirilmesi mümkün
Türkiye’de 2018 takvim yılı için ödenmesi gereken verginin nasıl olmamaktadır.
hesaplanacağı sorulmuştur.
Hisse senedi edindirme planlarından kısaca bahsetmek V. Vergilendirmeye ilişkin yaşanan sorunlar
gerekirse; şirketlerin değerli çalışanlarını elde tutmak ve uzun Bahsi geçen uluslararası görevlendirmelerden sonra sağlanan
süreli yüksek performansı teşvik etmek için önceden koşulları menfaatlere ilişkin tutarların vergilendirilmesi noktasında bir
belirlenmiş bir plana dâhil etmesi ve çalışma süresi, performans takım sorunların da ortaya çıkabileceği tabiidir.
vb. kıstaslar koyarak, bu kıstasların gerçekleştiği halde çalışana
hisse veya hisseye endeksli bir ödül vermesidir. Bu sorunları mükellefiyet türüne göre iki başlık altında
değerlendirebiliriz:
Piyasada hali hazırda birbirinden ziyadesiyle farklı çok fazla
plan mevcuttur ve her planın kendi koşullarıyla birlikte 1- Tam mükellef olarak değerlendirilen kişilerin yaşadıkları
değerlendirilmesi gerekecektir. sorunlar

Bu planların Gelir Vergisi Kanunu açısından, yukarıda bahsi Uluslararası görevlendirme sonrasında Türkiye’den ayrılan
geçen 61. madde kapsamında değerlendirilmesi ve kişilere, çalışanlar bazı durumlarda halen Türkiye’de yerleşik

6 Kasım 2018