Page 3 - VGMart_2018

2. Dar mükellef gerçek kişiler de alınan dâhil olmak üzere ücret gelirlerinin tamamı beyan
edilecektir. Birden fazla işverenden ücret alınması halinde,
Türkiye’de yerleşmiş olmayan kişiler Gelir Vergisi Kanunu birinci işverenden alınan ücretin hangisi olacağı ücretli
açısından “dar mükellef” kabul edilmektedir. Bu kişiler tarafından serbestçe belirlenebilecektir. Birden fazla işverenden
sadece Türkiye’de elde ettikleri kazanç ve iratlar üzerinden ele edilen ve yıl içerisinde tevkifata tabi tutulan ücret gelirlerinin
vergilendirilirler. beyan edilmesi halinde ise yıl içinde kesilen vergiler hesaplanan
gelir vergisinden mahsup edilecektir.
Yurt dışında çalışma ve oturma izni olan Türk vatandaşları da
vergi uygulamaları bakımından “dar mükellef” olarak kabul 4. Gayrimenkul sermaye iradının (Kira gelirleri) beyanı
edilirler.
Gelir Vergisi Kanunu’nun 21’inci maddesi gereğince, binaların
Dar mükellef gerçek kişilerin gelirlerinin tamamının, Türkiye’de mesken olarak kiraya verilmesinden bir takvim yılı içinde elde
tevkif suretiyle vergilendirilmiş olan ücretler, serbest meslek edilen hasılatın 2017 yılı için 3.900 TL’si gelir vergisinden
kazançları, menkul ve gayrimenkul sermaye iratları ile diğer istisna edilmiştir. Mesken kira geliri tutarının ilgili yıla ilişkin
kazanç ve iratlardan ibaret olması durumunda, bu gelirler için istisna tutarını aşması halinde yıllık gelir vergisi beyannamesi ile
beyanname verilmez. beyan edilmesi gerekecektir.
B. Gelir unsurları özelinde beyan halleri Sadece, gayrimenkullerin mesken olarak kiraya verilmesinden
sağlanan hasılat için geçerli olan ve 2017 yılında 3.900 TL
1. Ticari kazancın beyanı olarak uygulanan istisnadan yararlanamayacak olan mükellefleri
aşağıdaki şekilde sıralayabiliriz:
Gelir Vergisi Kanunu’nun 37’nci maddesinde ticari kazanç
sayılan faaliyetler belirtilmiştir. Ticari kazanç elde edenler • Ticari, zirai veya mesleki kazancını yıllık beyanname ile
açısından gelir vergisi mükellefiyeti gerçek usul ve basit usul bildirmek zorunda olanlar,
olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Basit usulde vergi mükellefiyeti
olanlar defter tutmazlar, stopaj yapmazlar, geçici vergi • İstisna haddi üzerinde konut kira geliri elde edip beyan
ödemezler. Gerçek usulde vergi mükellefiyeti olanlar ise defter etmeyen veya eksik beyan edenler,
tutmak zorunda olup tutulacak defterler tüccar sınıfına göre
değişmektedir. • İstisna haddinin üzerinde konut kira geliri elde edenlerden,
beyana tabi olup olmadığına bakılmaksızın, elde ettikleri
Gelir Vergisi Kanunu’nun 85’inci maddesine göre; basit usulde gelirlerin (ücret, menkul sermaye iradı, gayrimenkul sermaye
vergilendirilen ticari kazançlar ile gerçek usulde vergilendirilen iradı ile diğer kazanç ve iratlar) gayrisafi tutarları toplamı
ticari, zirai ve serbest meslek kazançları tutarı ne olursa 110.000 TL’yi aşanlar.
olsun (kazanç elde edilmemiş olsa dahi) yıllık gelir vergisi
beyannamesi ile beyan edilecektir. Diğer taraftan, gayrimenkullerin işyeri olarak tevkifat yapmak
zorunda olan kişi ve kuruluşlara kiraya verilmesi halinde, yapılan
2. Serbest meslek kazancının beyanı kira ödemeleri üzerinden % 20 oranında gelir vergisi kesintisi
yapılmaktadır. Tevkifat yapmak zorunda olan kişi ve kurumlar
Serbest meslek kazancının tarifi Gelir Vergisi Kanunu’nun Gelir Vergisi Kanunu’nun 94’üncü maddesinde sayılmıştır. Bu
65’inci maddesinde yapılmış; kazancın nasıl tespit edileceği kişi ve kurumların, gerçek kişilere yaptıkları işyeri kira ödemeleri
ise 67’nci maddede açıklanmıştır. Buna göre; serbest meslek üzerinden kestikleri vergiler; gerçek kişilerin bu gelirlerini beyan
kazancı bir hesap dönemi içinde serbest meslek faaliyeti karşılığı etmesi durumunda, beyannamede hesaplanan gelir vergisinden
olarak tahsil edilen para ve ayınlar ve diğer suretlerle sağlanan mahsup edilebilmektedir.
ve para ile temsil edilebilen menfaatlerden bu faaliyet dolayısıyla
yapılan giderler indirildikten sonra kalan farktır. Kira gelirlerinde istisna uygulaması sadece konutlardan elde
edilen kira gelirleri için geçerlidir. İşyerinin kiraya verilmesinden
Gelir Vergisi Kanunu’nun 85’inci maddesine göre, defter tutan elde edilen gelirlere bu istisna uygulanmaz. Ancak beyanname
serbest meslek erbabı kazanç elde etmemiş olsa bile yıllık gelir verilmeyecek gelirlerin sayıldığı Gelir Vergisi Kanunu’nun 86’ncı
vergisi beyannamesi vermek ile yükümlüdür. maddesinde, işyeri kira gelirleri için geçerli olan ve “beyan sınırı”
olarak adlandırılan bir uygulama yer almaktadır. Söz konusu
3. Ücret gelirlerinin beyanı madde uyarınca, Türkiye’de tevkifata tabi tutulmuş olmak
şartıyla, beyana tabi menkul ve gayrimenkul sermaye iratlarının
Gelir Vergisi Kanunu’nun 86’ncı maddesi gereğince, tek 2017 yılı için 30.000 TL’nin altında kalması durumunda, bu
işverenden alınmış ve tevkif suretiyle vergilendirilmiş gelirler beyan edilmeyecektir. Söz konusu gelirlerin bu tutarı
ücret gelirleri için tutarı ne olursa olsun yıllık gelir vergisi aşması durumunda ise tamamının beyan edilmesi gerekecektir.
beyannamesi verilmeyecektir. Diğer gelir unsurları nedeniyle
yıllık beyanname verilmesi halinde de bu gelirler beyannameye Buna göre 2017 yılında işyeri olarak kiraya verilen
dâhil edilmeyecektir. gayrimenkullerden elde dilen ve üzerinden vergi kesilmiş olan
kiraların brüt tutarının 30.000 TL’yi aşması halinde, bu gelirin
Bununla birlikte, birden fazla işverenden ücret geliri elde tamamının yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilmesi
edilmesi halinde, birden sonraki işverenden alınan ücretlerin gerekmektedir. Bu durumda beyan edilecek tutar, gelirin 30.000
toplamının gelir vergisi tarifesinin ikinci diliminde yer alan tutarı TL’yi aşan kısmı değil, tamamı olacaktır.
(2017 yılı için 30.000 TL) aşması halinde birinci işverenden

Mart 2018 3