Gümrükte gündem

Sercan Bahadır

Temmuz ayı "Gümrükte Gündem"i belirleyen en önemli konunun A ve B sınıfı Onaylanmış Kişi Statüsü Belgelerinin (OKSB) yürürlükten kaldırılarak yerine Yetkilendirilmiş Yükümlü Statüsü (YYS) uygulamasının getirilecek olmasıdır. Geçtiğimiz yılda YYS başvuru süreçlerinde bazı aksaklıklar olmuş ve başvuru süreçlerinde çok fazla bir ilerleme kaydedilmemişti. Ancak Aralık (2015) itibarıyla mevcut başvurular değerlendirmeye alınmış ve yeni başvurular kabul edilmeye başlanmıştır. Bu kapsamda birçok şirket Onaylanmış Kişi Statü Belgesi yerine kullanılacak YYS belgesini almak için çalışmalara başlamış ve hâlihazırda 36 şirket bu belgeyi almıştır. Birçok şirket de alma yönünde hazırlık yapmakta veya başvuru aşamasındadır.

Ayrıca, gümrük yetkilileri ile yapılan bir toplantıda (sözlü olarak) A sınıfı ve B sınıfı onaylanmış kişi statü belgesinin son kullanım tarihi olan 01.01.2017 tarihinin 30.04.2017 olarak değiştirileceği bilgisi paylaşılmıştır.

Haziran ayında öne çıkan diğer konular aşağıda yer almaktadır:

1. Bağlayıcı Tarife Bilgisine (BTB) ilişkin 14 Seri Nolu Gümrük Genel Tebliği'nde değişiklik yapıldı.

3 Haziran 2016 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan 14 Seri Nolu Gümrük Genel Tebliği ile 10 Seri Nolu Tarife Tebliği yürürlükten kaldırılmış ve BTB verilmesine ilişkin usul ve esaslarda değişiklikler yapılmıştır. Yapılan değişiklikler özetle aşağıdaki gibidir:

a. BTB için başvuru bölümüne BTB başvurusunun BTB Programına veri girişi yapılması suretiyle elektronik olarak da yapılabileceği ve BTB Programına veri girişi yapıldıktan sonra alınan bilgisayar çıktısının başvuru formu olarak kullanılabileceği ve başvuru bilgilerinin doldurulması bölümüne elektronik başvuru yapılması durumunda e-imza tatbik edileceği bilgisi eklenmiştir.

b. Başvuru yapılamayacak eşyaya ilişkin 8'inci madde,

"(1) Gümrük Yönetmeliği'nin 196'ncı maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde sayılan tarife pozisyonlarına giren eşyadan perakende satılacak hale getirilmiş ambalajlarda olmayanları için BTB başvurusu yapılamaz. Eşyanın bu kapsamda olduğunun sonradan anlaşılması halinde başvuru reddedilir.

(2) Üzerlerinde veya ambalajlarında ayniyetini tespite yarayacak bilgileri haiz olmayan eşyaya dair başvurular, ayniyet tespitinin fiziki olarak da mümkün olmaması halinde reddedilebilir.

(3) BTB başvurusuna konu olabilecek eşya için BTB başvurusu yapılması esastır. Başvuru konusu eşyanın BTB kapsamına girmediğinin sonradan anlaşılması ve başvuru sahibince talep edilmesi halinde, mevcut BTB başvurusu 7/11/2008 tarihli Resmî Gazete'de yayımlanan Gümrük Genel Tebliği (Tarife) (Seri No: 11) hükümlerine göre değerlendirilir." şeklinde değiştirilmiştir.

c. Tebliğ'in bilgi edinme başlıklı 10'uncu maddesine başvuru sahiplerinin başvurularının işlem durumu hakkında BTB Programından bilgi edinebilecekleri ve elektronik başvuruların reddedilmesi durumunda başvuru sahibine ayrıca tebligat yapılmayacağına ilişkin fıkra eklenmiştir.

d. Kararın bağlayıcılığına ilişkin 15'inci maddeye gümrük idarelerince, geçerli bir BTB'ye konu eşya ile aynı olduğu tartışmasız olan eşya için BTB'deki tespit doğrultusunda sınıflandırma yapılması gerektiği eklenmiştir.

2. Dahilde İşleme Rejimi kapsamı beyannamelerde düzeltmeye ilişkin Genelge yayımlandı.

Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından 08.06.2016 tarihli ve 2016/8 sayılı Dahilde İşleme Rejimi kapsamı beyannamelerde düzeltme konulu Genelge yayımlanmış ve aynı konulu 2013/20 sayılı Genelge'de bazı değişiklikler yapılarak 2013/20 sayılı Genelge yürürlükten kaldırılmıştır.

2013/20 sayılı Genelge'de yapılan değişiklikler aşağıdaki gibidir:

a. 2013/20 sayılı Genelge kapsamında teyitler İhracatçı Birliğinden alınırken; yeni Genelge ile teyit alınacak birim Ekonomi Bakanlığına bağlı Bölge Müdürlüğü olarak düzenlenmiştir.

b. Muafiyetler ve/veya DİB Satır Kodu, yan sanayici bilgisi veya Dahilde İşleme İzin Belgeleri/Dahilde İşleme İzni sahibi bilgisine ilişkin düzeltmelere ek olarak, 2016/8 sayılı Genelge ile beyannamenin diğer kutularına ilişkin düzeltme yapılmasına olanak sağlanmıştır. Bu kapsamda,

  • Düzeltme talepleri ilgili beyannamede kayıtlı DİİB/izin açık olduğu süre içerisinde yapılacaktır.
  • Kanun ve Yönetmelikle belirlenen hususlara ek olarak düzeltme yapılmak istenen bilgiye ilişkin kanıtlayıcı bilgi ve belgeler sunulması ve yeni bilginin ilgili DİİB/İzinde kayıtlı diğer bilgilerle uyumlu olduğunun tespit edilmesi halinde düzeltmeler gümrük idarelerince kabul edilecektir.
  • Düzeltmeler gümrük idaresince uygun bulunan düzeltme talebine istinaden, 2010/27 sayılı Genelge'de belirtilen esaslara uygun olarak yapılacaktır.

3. 2016/25 sayılı Tebliğ'deki ürünlerin ithalatında kapsam dışı başvurularının GTB-İRİS üzerinden yapılması ertelendi.

Tüketicinin Korunması ve Piyasa Gözetimi Genel Müdürlüğü tarafından 13.06.2016 tarihli 2016/2 sayılı Genelge'de Değişiklik Yapılmasına Dair Genelge (2016/3) yayımlanmış, 2016/2 sayılı Genelge'nin "Kapsam Dışı" başlıklı 4. maddesine yeni fıkra eklenmiş ve Gümrük ve Ticaret Bakanlığı'nca Denetlenen Bazı Tüketici Ürünlerinin İthalat Denetimi Tebliği (Ürün Güvenliği ve Denetimi: 2016/25)'ne ilişkin "kapsam dışı" başvurularının GTB-İRİS üzerinden yapılması uygulaması 02.01.2017 tarihine ertelenmiştir.

4. Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi'nde menşe kümülasyon imkanından yararlanılmaya başlandı.

Avrupa Birliği (AB) mevzuatına uyum çerçevesinde 1063/2010 sayılı AB Komisyon Yönetmeliği kapsamında AB ile bir Faydalanan Ülke arasında öngörülen ikili kümülasyona Türkiye'nin dahil edilmesine ilişkin 2016/C 134/01 sayılı Avrupa Komisyonu bildirimi yayımlanmıştır. Bu bildirimin yayımlanmasıyla birlikte 2014/7064 sayılı Karar'ın 15'inci maddesinde belirtilen şartlar yerine getirilmiş ve AB'yle kümülasyon yürürlüğe girmiştir.

Bu kapsamda, bir Faydalanan Ülkede, Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi Kapsamında Tercihli Rejimden Yararlanacak Eşyanın Menşeinin Tespitine İlişkin Kararın 9'uncu maddesinin birinci fıkrasında belirtilen yetersiz işçilik ve işlemlerin ötesinde bir işçilik ve işleme tabi tutulan;

a. Türkiye menşeli girdiler, bu girdiler kullanılmak suretiyle elde edilen nihai ürünün GTS çerçevesinde AB'ye ithali esnasında,

b. AB menşeli girdiler, bu girdiler kullanılmak suretiyle elde edilen nihai ürünün GTS çerçevesinde Türkiye'ye ithali esnasında, söz konusu Faydalanan Ülke menşeli olarak kabul edilecektir.

Bu Tebliğ hükümleri Armonize Sistemin 1 ila 24'üncü fasıllarında yer alan ürünlere uygulanmayacaktır. Türkiye ile AB arasındaki ticarette, Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi Kapsamında Tercihli Rejimden Yararlanacak Eşyanın Menşeinin Tespitine İlişkin Karar'ın yalnızca 15'inci maddesi ve örneği Ek 5'te yer alan fatura beyanı uygulanacaktır.

5. Gümrük Kanunu'nun 235-1/c maddesine açıklık getiren Genelge yayımlandı.

Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından yayımlanan 20.06.2016 tarihli Genelge ile Gümrük Kanunu'nun "eşyanın ithali, lisansa, şarta, izne, kısıntıya veya belli kuruluşların vereceği uygunluk veya yeterlilik belgesine tabi değilmiş veya belge alınmış gibi beyan edildiğinin tespit edilmesi halinde, eşyanın gümrük vergilerinin yanı sıra eşyanın gümrüklenmiş değerinin iki katı idari para cezası verileceği" hükmünü içeren 235-1/c maddesinin uygulanmasına ilişkin açıklama yapılmıştır.

Yayımlanan Genelge ile;

a. Beyanın kontrolü için yapılan muayene ve denetim esnasında ithale konu eşyanın diğer kurumlarca yapılan kontroller kapsamında olduğu ve bu kontrolün yapılmamış olmasına ilişkin tespitin eşyanın gümrük işlemleri tamamlanmadan ve tesliminden önce yapılması halinde;

  • Eşyaya ilişkin gerekli denetim ve/veya kontrollerin yapılmasını teminen yükümlünün ilgili kuruma yönlendirileceği ve yönlendirme sonucunda mevzuat hükümleri dikkate alınmak suretiyle yükümlüye verilen süre içerisinde denetimin ve/veya kontrolün olumlu sonuçlandığına ilişkin bilgi ve belge ibraz edilememesi veya ilgili Kurumca denetimin ve/veya kontrolün olumsuz sonuçlandığının bildirilmesi halinde, Gümrük Kanunu'nun 235-1/c maddesi çerçevesinde işlem tesis edileceği ve eşyaya el konularak mülkiyetinin kamuya geçirilmesine karar verileceği ve eşyanın tasfiyeye tabi tutulacağı,

b.  İthale konu eşya ile ilgili olarak, denetime ilişkin belgenin veya referans numarasının beyannamede yer almadığının beyannamenin kapatılmasından veya eşyanın tesliminden sonra yapılan denetimler ve/veya kontroller neticesinde anlaşılması durumunda;

  • Eşyaya ilişkin denetimlerin ve/veya kontrollerin yapılmasını teminen ilgili kurumun bilgilendirileceği ve bilgilendirme yazısında; denetime ve/veya kontrole ilişkin olumlu ya da olumsuz sonucun 3 ay içerisinde bildirilmesi gerektiği, aksi takdirde süre bitiminde denetimin ve/veya kontrolün olumsuz sonuçlandığı kabul edilerek Gümrük Kanunu'nun 235-1/c maddesi çerçevesinde işlem tesis edileceği ve ilgili Kuruma verilecek olan 3 aylık sürenin talep edilmesi halinde en çok 6 aya kadar uzatılabileceği,
  • Denetimin ve/veya kontrolün olumsuz sonuçlandığının bildirilmesi ya da verilen sürenin sona ermesine rağmen ilgili Kurumdan herhangi bir geri dönüş sağlanmaması halinde, Gümrük Kanunu'nun 235-1/c maddesi çerçevesinde işlem tesis edileceği ve ayrıca eşyaya el konularak mülkiyetinin kamuya geçirilmesine karar verileceği ve eşyanın tasfiyeye tabi tutulacağı belirtilmiştir.